مراسم سومین شب کارگردانان شب گذشته در حالی برگزار شد که حاشیه هایی نیز دربرداشت. این مراسم که با حضور جمعی از چهرههای شاخص سینمای ایران برگزار شد، برخلاف روال دو سال گذشتهی خود
محمدناصر احدی: این مراسم که با حضور جمعی از چهرههای شاخص سینمای ایران برگزار شد، برخلاف روال دو سال گذشتهی خود که در اردیبهشت ماه برگزار شده بود، امسال در روز اول شهریور ماه در موزهی سینما بر پا شد.
تفاوت دیگر مراسم دیشب با دورههای پیشین آن در تعداد نفراتی بود که مورد تقدیر قرار میگرفتند. تقدیر از سه کارگردان از سه نسل و دو تقدیر ویژه در ادوار گذشته، تنها به یک تقدیر تقلیل یافته بود، تقدیر از مرحوم سیف ا… داد.
اجرای مراسم را مهدی کرم پور بر عهده داشت.کرم پور پس از خواندن قطعهای ادبی سخنان خود را چنین آغاز کرد: «ما آدمهایی مانند سیف ا… داد نه فقط در سینما بلکه کلاً کم داریم».
علیرضا رئیسیان رئیس کانون کارگردانان سینما اولین سخنران مجلس بود.رئیسیان ضمن تقدیر از حضور جعفری جلوه ابراز کرد: «من مطمئنم روح سیف ا… هم اکنون در میان ماست».
وی همچنین از فعالیتهای ارزشمند و اثرگذار داد پس از قبول مسئولیت معاونت سینمایی مانند حذف موارد ممیزی، تشکیل شورای اکران، سپردن کارهای سینما به دست اهالی سینما و برجستهترین کار او در حوزهی مدیریت یعنی تشکیل شورای عالی سیاست گذاری سینما یاد کرد. رئیسیان هدف «داد» از تشکیل شورای عالی سیاست گذاری سینما را درک متقابل مدیران و فیلمسازان از مشکلات و محدودیتهای یکدیگر و جایگزینی خرد جمعی به جای تصمیمات فردی دانست.
رئیسیان با انتقاد از سیاستهای دورههای مدیریت بعدی، نقش اصناف سینمایی در پیشبرد سینمای ملی را تأثیرگذار خواند و از کارگردانان به عنوان کاپیتان تیم اهالی و مدیران سینما یاد کرد. وی همچنین خاطر نشان کرد که شخصیت داد ترکیبی از عقلانیت و اتکاء به اندیشهی جمعی و احساس عمیق انسانی بود و در مورد مسائل اقتصادی چه در حوزهی زندگی شخصی و چه در حوزهی حرفهای و کاری بسیار مراقب و اخلاق گرا بود. وی در ادامه ظاهر خشک و با وقار سیف ا… داد و حس طنز قوی او را از دلایل تأثیر طولانی مدت کلام آن مرحوم عنوان کرد.
سخنران بعدی مراسم محمد علی نجفی، اولین مسئول سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی بود. نجفی با ذکر این مطلب که مدتی است برای هیچ کاری انگیزه ندارد و همین امر سخن گفتن را برایش مشکل میکند، متنی را که از پیش آمده کرد بود برای حضار قرائت کرد. متنی در غم از دست دادن سیف ا… داد و فغان از بیدادی.
بهروز افخمی پس از محمد علی نجفی به دعوت مهدی کرم پور به روی صحنه آمد و مطابق معمول بسیار راحت و بیتکلف سخنان خود را آغاز کرد. افخمی عنوان کرد که سیف ا… داد به همراه سید مرتضی آوینی و مهرزاد مینویی سه فیلمسازی بودند که نه تنها بر گردن او حق استادی بلکه حق برادری داشتند و او همیشه به دوستی با آنها افتخار میکند.
افخمی با اظهار این مطلب که سیف ا… داد در سازماندهی و مدیریت سینما بسیار توانا بود، از برخورد داد با نهضت ضد فرهنگ در ایران که همواره قصد از بین بردن سینما را دارند تقدیر کرد و «بازمانده» را نشانهی توانایی داد در عرصه سینمای بینالمللی دانست. افخمی با ذکر خاطرهای از سیف ا… داد سخنان خود را به پایان برد.
علیرضا داودنژاد مدعو دیگری بود که به جایگاه سخنرانی دعوت شد. داودنژاد در ابتدا با انتقاد مبسوط از فضای سمعی – بصری و تصویری حاکم بر کشور عنوان کرد که سیف ا… داد از این وضیعت وحشت داشت و تمام تلاش خود را انجام داد تا ما به این روزگار دچار نشویم.
وی با تقبیح جریانهای سیاست زده و اقتصاد زده که در پیش از انقلاب موجب ورشکستگی سینما شدند از تصمیمات و کارهای نسل اول مدیران فرهنگی پس از انقلاب تقدیر کرد و سیف ا… داد را جزء مدیران فرهنگی نسل اول انقلاب دانست که نهایتاً با بازگشت جریانهای سیاست زده و اقتصاد زده به سینما در طول سالهای آتی پس از انقلاب موجبات ترک سیف ا… داد از معاونت سینمایی را فراهم کردند. داودنژاد در ادامه با تأکید بر این که سیف ا… داد سینما را میشناخت و بر گوشههای مختلف این هنر تسلط داشت ابراز داشت که داد به دنبال سینمای مصلحانه بود یعنی سینمایی که نه ثناگو باشد و نه به هر قیمتی به دنبال مسائل اقتصادی برود و البته در این میان از توجه به بخش خصوصی متعهد هم غافل نبود.
سپس بهمن فرمان آرا به روی صحنه آمد. فرمان آرا با بیان این که فیلمسازی مجدد خود پس از انقلاب را مدیون مرحوم سیف ا… داد است اضافه کرد زمانی که داد در بیمارستان بستری بود به همراه علیرضا شجاع نوری به عیادت او رفتم. انتظار داشتم که سیف ا… به دلیل ابتلا به این بیماری مهلک در سنین جوانی، خشمگین و شدیداً آزرده خاطر باشد، اما هنگامی که او را دیدم متعجب شدم چراکه او در نهایت آرامش قرار داشت. به اعتقاد من این امر تنها یک دلیل داشت و آن هم ایمان و اعتقاد راسخ سیف ا… داد بود. همچنین وی سف ا… داد را شخصی توصیف کرد که از هر گونه حسادت عاری و پاک بود.
محمد مهدی عسگرپور، رئیس خانهی سینما آخرین سخنران مراسم دیشب بود. وی صحبت از سینمای اخلاق گرا و نجیب را مترادف صحبت از سیف ا… داد دانست. عسگرپور اعلام کرد که همواره از مشاوره و راهنماییهای سیف داد در فیلمسازی استفاده میکرده است. وی ابراز امیدواری کرد در ماههای آتی نشستهایی جهت همگرایی بیشتر اهالی سینما بر پا شود. در پایان مراسم از همسر سیف ا… داد با حضور محمد مهدی عسگرپور و علیرضا رئیسیان تقدیر شد. همسر آن مرحوم با قدردانی از دست اندرکاران این مراسم و حضور مهمانان گفت: « من هم به مانند آقای رئیسیان مطمئنم که روح سیف ا… هم اکنون در میان ماست». و از حسن سلیقهی مسؤلان این مراسم جهت انتخاب موزهی سینما برای برپایی این مراسم سپاسگذاری کرد و این اقدام را موجب تجدید خاطرات خود از زمان همکار بودن با همسر مرحومش در این مکان دانست.
در خاتمه از میهمانان با شام پذیرایی شد و پس از آن کپی تمیز و جدید فیلم بازمانده، اثر سیف ا… داد و کلیپی که جهت بزرگداشت وی تهیه شده بود در سالن موزهی سینما به نمایش در آمد.
حاشیه ها:
• در مراسم دیشب کارگردانان شاخص و سرشناسی همچون ابراهیم حاتمی کیا، بهمن فرمان آرا، بهروز افخمی، ناصر تقوایی، محمد علی نجفی، داریوش فرهنگ، محمد حسین لطیفی، مهدی کرم پور، بیژن میرباقری، سعید ابراهیم فر، مسعود کرامتی، احمد امینی، محمد متوسلانی، علیرضا رئیسیان، سیروس الوند، محمدعلی سجادی، نیکی کریمی، منیژه حکمت و… حضور داشتند.
• به رغم صنفی بودن مراسم شب کارگدانان چهره های شاخصی از رشته های مختلف سینمایی و مدیران فرهنگی همچون: تورج منصوری، منوچهر محمدی، علی معلم، هوشنگ گلمکانی، احمد طالبی نژاد، امید روحانی، حسین معززی نیا، امیر قادری، محمد حمید مقدم، جعفری جلوه، سید محمد بهشتی، عبدا… اسفندیاری، حجت الاسلام محمد علی زم، محمود اربابی و… حضور داشتند.
• در مراسم دیشب از ورود دوربین صدا و سیما به موزه سینما جلوگیری به عمل آمد!
• به دلیل تقارن برگزاری این مراسم با ماه مبارک رمضان، پیش از آغاز رسمی برنامه، مدعوین و حضار جهت صرف افطاری مورد پذیرایی قرار گرفتند.
• بهمن فرمان آرا لحظاتی قبل از شروع رسمی برنامه وارد محوطه شد و در پشت میزی که از جایگاه اجرای برنامه و از میزهای سایر همکاران و همصنفان خود بسیار دورتر بود جای گرفت. و حتی دعوت علیرضا رئیسیان برای ملحق شدن و نزدیک شدن به سایر همکارانش را نپذیرفت.
• مراسم از ساعت ۲۰:۴۵ دقیقه با تلاوت آیاتی چند از کلام ا… مجید آغاز شد.
• مهدی کرم پور، مجری برنامه با قدم زدن در میان میزهای حضار در محوطهی موزهی سینما به طرف جایگاه اجرای برنامه رفت و با این کار خود نشان داد که در کسوت مجریگری هم مانند فیلمهایش ساختارشکن است.
• متنی که محمد علی نجفی برای حضار قرائت کرد بیشتر رنگ و بویی سیاسی داشت تا یادی از یک دوست و همکار تازه از دست رفته!
• علیرضا داودنژاد از سایر سخنرانان طولانیتر صحبت کرد و به همین دلیل در حین صحبتهایش درخواست لیوانی آب کرد و دو لیوان آب نوشید.
• بهمن فرمان آرا که برخلاف بسیاری از برنامه های سینمایی گذشته بدون کراوات در مراسم حاضر شده بود دلیل این کار خود را این گونه عنوان کرد که دوست ندارد در مراسم سیف ا… داد بهانه به دست «روزنامه های آنچنانی» بدهد!؟
• محمدمهدی عسگرپور در سخنانش با تشبیه برخی از کارگردان های سینمایی ایران به هلو گفت: تعدادی از کارگردانان سینمای ما مانند هلو هستند و انسان دوست دارد آنها را بخورد!
• مراسم رأس ساعت ۲۲:۰۵ دقیقه پایان یافت.