منوچهر هادی در برنامه زنده «هفت» از فرایند اکران فیلمها و سیاستگذاریهای رئیس سازمان سینمایی انتقاد کرد.
سوره سینما- برنامه جمعه شب ۲۶ آبانماه اختصاص به بررسی شرایط تولید آثار فاخر با حضور علی معلم و جلیل عرفان منش و همچنین نقد فیلم سینمایی «یکی میخواد باهات حرف بزنه» با حضور خسرو نقیبی، مسعود فراستی و «منوچهر هادی» کارگردان فیلم داشت. گفتگو با یکتا ناصر بازیگر این فیلم و بررسی حاشیههای فیلم سینمایی «یک خانواده محترم» از دیگر بخشهای برنامه شب گذشته بود.
به گزارش روابط عمومی هفت، در ابتدای برنامه «محمود گبرلو» مجری و سردبیر برنامه با طرح این سوال که باید دید سینمای ایران چقدر توانسته به فضای عاشورایی نزدیک شود عنوان کرد: اگر فیلمهایی که در این زمینه ساخته شده اند بررسی کنیم شاید به تعداد انگشتان دست هم نرسد. شاید یکی از عوامل این رویداد عدم ارتباط علمای دین با سینماگران باشد.
وی ادامه داد: خوب است بتوانیم هنرمندان سینما و علمای دینی را کنار هم بنشانیم تا سینمای ایران از این تعامل و گفتگوی دو طرفه استفاده کنند همچنین علمای دینی نیز نیازمند آشنایی با تکنولوژی سینما هستند تا این بستر مناسب فراهم شود.
در ادامه نیز گزارشی در مورد چگونگی پرداختن سینمای ایران با فیلم هایی با مضمون عاشورا پخش شد.
احمد میرعلایی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی پشت خط آمد و درباره کمبود پوزتیو و نگاتیو در سینمای ایران گفت: واقعاً تعجب میکنم که برخی سایتها و خبرگزاریها فقط دوست دارند مشکلات را بزرگنمایی کنند. من در گفتگو با یکی از خبرگزاریها اعلام کردم که ما برای جشنواره فیلم فجر مواد مصرفی داریم اما بعد از جشنواره باید به فکر ارز و اعتبار لازم برای تهیه این مواد باشیم. با نوساناتی که ارز در طول این مدت داشته تلاش کردهایم که هیچگونه تغییر قیمتی در مواد مصرفی نداشته باشیم تا بتوانیم اقتصاد سینما را تا جایی که امکان دارد از نوسان دور کنیم.
وی افزود: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با هیات دولت و رئیس جمهور صحبت کرده و آنها نیز قول دادهاند که این مشکلات حل شود. واقعیت این است که ما هرچه بیشتر به طرف سینمای دیجیتال برویم مصرف پوزتیو کمتر میشود. در حال حاضر با آمدن دوربینهای دیجیتال ۵۵ درصد در مصرف مواد مصرفی صرفه جویی شده و هیچ فیلمی در طول چند سال گذشته در مورد مواد مصرفی با مشکلی برخورد نکرده است.
میرعلایی ادامه داد: قرار نیست هیچ افزایش قیمتی بعد از جشنواره در مورد مواد مصرفی داشته باشیم. باید تلاش کنیم با بودجه اندک فیلمهای بیشتری بسازیم نه اینکه ساخت فیلمهای پرهزینه را متوقف کنیم. ساخت فیلم درباره واقعه عاشورا نیز پرهزینه است و نمیتوان بدون صرف هزینه میلیاردی به سراغ این نوع مضامین رفت.
در ادامه برنامه گفتگوی هفت اختصاص به یکتا ناصر بازیگر فیلم «یکی میخواد باهات حرف بزنه» داشت. وی برای بازی در این فیلم برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از جشنواره سیام فیلم فجر شده بود.
ناصر در ابتدای صحبتهایش عنوان کرد: هر بازیگری آرزویش این است که در فیلمهای معتبر بازی کند. قطعاً من نیز هر فیلمی که بازی کردهام شاهکار هنری نبوده اما نیتم این بود که از میان انتخابهایی که داشتم بهترین را انتخاب کنم اما گاهی اوقات آدم ناگزیر است برای ماندن در سینما کار کند و نشان دهد که میتواند.
وی ادامه داد: همیشه تلاش داشتم انتخابهایم باعث پشیمانیام نشود و این رویه را بعد از دریافت سیمرغ نیز ادامه دادم و همین باعث شده که حدود ۱۰ ماه بیکار باشم. مشکل دریافت جایزه این است که برخی کارگردانها فکر میکنند دیگر بعضی نقشها را به آن بازیگر پیشنهاد کرد. برای بازی در این فیلم نیز مثل بقیه کارهایم انرژی گذاشتم اما کارگردان، تهیه کننده و فیلمنامه خوب باعث شد بازی من هم دیده شود.
این بازیگر افزود: زمانی که این نقش به من پیشنهاد شد احساس کرد این نقش، نقش مکمل خوبی است چون ریزه کاریهایی دارد که میشوند رویش کار کرد. این نقش با وجود سکانسهای کم اما شخصیت پردازی داشت و چند بعدی بود. گریم این نقش بسیار ریزبینانه وهوشمندانه بود و کمک کرد تا بتوانیم به آن کاراکتر نزدیک شوم.
در بخش دیگری از برنامه حواشی فیلم سینمایی «یک خانواده محترم» در گفتگوی محمود گبرلو با محمد آفریده تهیه کننده فیلم و حسن اسلامی مهر مدیرعامل سیما فیلم پخش شد.
اسلامی مهر درباره همکاری سیما فیلم با این اثر گفت: سال ۸۹ محمد آفریده درخواست تولید تله فیلمی با موضوع دفاع مقدس را داشت که قرار بود در روز آزادسازی خرمشهر پخش شود. اما در مصاحبههایی که در این مدت انجام داده عنوان شده که سیما فیلم در ساخت «یک خانواده محترم» نقش داشته. در صورتی که چون فیلمنامه این فیلم با آمرانهای دفاع مقدس مغایرت داشت و میزان بودجه ما هم اندک بود قرار شد با تغییر فیلمنامه سیما فیلم این فیلم را تولید کند.
وی ادامه داد: همچنین طرف قرارداد ما با آفریده بود نه مشارکت یک تهیه کننده خارجی دیگر. زمانی که آذرماه ۹۰ این فیلم به ما ارایه شد قرار شد ۲۵ دقیقه از آن حذف شود و نسخه تدوین مجدد را به ما نشان دهند تا فیلم قابل گفتگو شود اما در آن زمان فیلم را به جشنوارههای خارجی فرستاده بودند. بنابراین در ۱۹/۲/۹۱ سیما فیلم از مشارکت در این فیلم اعلام انصراف داد.
اسلامی مهر افزود: از تاریخ اعلام شده هر فعالیتی روی فیلم انجام شده غیرقانونی است و مسئولیتش بر عهده تهیه کننده است. این فیلم بچههای دفاع مقدس را رنجیده خاطر کرده و علیرغم نظارت بر فیلم و گفتگو با تهیه کننده، محمد آفریده از اعتماد ما سوء استفاده کرده است.
آفریده نیز در بخشی از این گفتگو عنوان کرد: زمانی که سیما فیلم این اثر را دید، اعلام کرد که یک سر و گردن از فیلمهای دیگر بالاتر است و تنها یک صحنه آن باید تغییر کند. اما در آن زمان فیلم برای شرکت در جشنوارههای بین المللی فرستاده شده بود و امکان تغییر وجود نداشت. من به عنوان تهیه کنده اشتباه خود را می پذیرم و تلاش می کنم آن را برطرف سازم. بنابراین چون شخص فیلم دست خودم است فعلاً آن را در ایران نمایش نمیدهم. همچنین تلاش می کنم پخش خارجی آن را هم مدیریت کنم.
پس از پخش این دو گفتگو گبرلو درباره فیلم گفت: به نظر میرسد تلاش شده ابتدا فیلم ارزشمندی در حوزه دفاع مقدس ساخته شود اما در طول روند تولید فیلم رویه دیگری طی کرده است.
وی اشاره کرد: من این فیلم را دیدم. ممکن است کار یک فیلم اجتماعی خوب باشد اما برای نمایش در جوامع بینالمللی مناسب نیست و تهیه کننده باید جلوی پخش آن را در جوامع خارجی و جشنوارهها بگیرد و همچنین با صاحب نظران سینما نیز بیشتر در ارتباط باشد.
نقد و بررسی فیلم «یکی میخواد باهات حرف بزنه» با حضور منوچهر هادی کارگردان فیلم، خسرو نقیبی منتقد مهمان و مسعود فراستی بخش بعدی برنامه شب گذشته بود.
فراستی در ابتدای این بخش درباره فیلم «یک خانواده محترم» گفت: این فیلم یک اثر ضد ملی است که تصویر مخدوشی از ایران ، ایرانی، جنگ و دفاع مقدس ارایه میکند. تصویری که این فیلم از ما به جوامع بینالمللی نشان می دهد یک تصویر خائنانه ضد ملی است.
در ادامه منوچهر هادی درباره مشکل اکران فیلمش توضیح داد: درست است که فیلم من مخاطب دارد و خوب میفروشد اما وقتی ۱۶ فیلم همزمان با هم اکران می شود و سانسهای محدودی به هر فیلم میرسد مشکلات زیادی به وجود میآید چون مخاطب برای دیدن یک فیلم خاص برنامه ریزی نمیکند و اتفاقی هر فیلمی را که در مورد سانس مورد نظرش نمایش می دهند میبیند. این مشکلات پیش آمده را جواد شمقدری و علیرضا سجادپور باید پاسخگو باشند.
هادی ادامه داد: زمانی که فیلم قرنطینه ساخته شد در نقدها همه به من خورده میگرفتند که فیلم کم میبینم. بنابراین یک برنامه فشرده دیدن فیلم برای خودم ترتیب دادم در این میان فیلمی با عنوان «همه چیز درباره مادران» ساخته آلمادوار دیدم که ایده اصلی ساخت فیلم را از آن گرفتم.
مسعود فراستی درباره این فیلم گفت: فیلم ملودرام است و اجتماعی نیست. رابطه مادر و دختر و زن با همسر سابقش را بررسی میکند که البته در هر دو رابطه نیز ناموفق است. این رابطهها به خصوص در فیلمنامه اصلاً درست در نیامده است. هیچ احتیاجی بوده که زن فیلم آنقدر متمول نشان داده شود.
وی ادامه داد: رابطه مادر و فرزند در این فیلم مثل آثار ساده تلویزیونی در آمده و شخصیتها هم پرداخت نشده است. گریههای مادر نیز که از دقیقه ۱۶ به بعد آغاز میشود کمکی به فیلم نمیکند و بیشتر آن را به اثری ملودرام که آدمهایش به هم نزدیک نمیشوند تبدیل میکند.
این متقد افزود: در نیامدن رابطهها در فیلم ای سوء تفاهم را برای مخاطب ایجاد میکند که دختر با خواستگار مادرش رابطه دارد و این باعث شک مادر هم میشود. این نوع روابط غیرایرانی است. تصویری که از زن در فیلم ارایه میشود واقعی نیست.
خسرو نقیبی که به عنوان منتقد میهمان در برنامه حضور داشت درباره این فیلم عنوان کرد: این اثر یک ملودرام است و اگر فیلم ملودرامی درست از آب در بیاید مخاطب را با خود همراه میکند برای من آدمهای فیلم آدمهای نزدیکی هستند چون ما به ازای بیرونیشان را دیدهام. فیلم ضربههای مقطع و درستی به مخاطب میزند اما تبدیل به ملودرام اشک انگیز نمیشود.
وی متذکر شد: قصه خطی را در کاراکتر زن دنبال میکند که فرای ملودرام است. این زن به خاطر دختری که دارد آنقدر با جهان قطع ارتباط پیدا کرده که نمی خواهد حقیقت را بداند. فیلم سه بازی کنترل شده و سرد دارد که متعلق به نعمتی، شهاب حسینی و حمیدرضا پگاه است. یکتا ناصر هم بسیار گرم و به اصطلاح داورپسند بازی میکند که بازی درستی نیز هست.
هادی نیز در این زمینه گفت: در این فیلم من اصلاً قصد نداشتم این سوء تفاهم را که دختر با خواستگار مادرش رابطه دارد ایجاد کنم بلکه این شک مادر است که بعدها هم برطرف میشود. کلاً دفاعی از این فیلم ندارم چون نظرات مسعود فراستی برای همه واضح و مبرهن است و همیشه فقط از فیلمها انتقاد میکند. در ادامه برنامه گزارشی از تولید فیلم رستاخیر به کارگردانی احمدرضا درویش نیز پخش شد.
همچنین آیتم از هفت تا هفت و چهرهها که به معرفی فعالیتهای اکبر عبدی، عزتالله انتظامی، خسرو معصومی، بهرام عظیمی، رامبد جوان و پریوش نظریه میپرداخت بخشهای بعدی برنامه شب گذشته بودند.
بخش پایانی برنامه اختصاص به بررسی شرایط تولید آثار فاخر با حضور جلیل عرفان منش معاونت آثار سینمایی سازمان سینمایی و علی معلم منتقد و تهیه کنده سینما داشت.
عرفان منش در ابتدای صحبتهایش عنوان کرد: فیلمهای فاخر را از دو منظر مضمون و ساختار باید بررسی کرد. فیلم فاخر اثری است که بالاتر از سطح معمول ساخته میشود اما صرف هزینه بالا باعث فاخر بودن یک اثر نمیشود باید اهداف راهبردی را مورد توجه قرار داد.
وی ادامه داد: تشخیص مضامین و استانداردهای یک اثر فاخر در اهداف کلان و سیاستهای راهبردی مشخص میشود. با یک نگاه کارشناسانه باید مولفههای مختلفی از جمله میزان هزینه و مدت زمان ساخت آن اثر را مشخص کرد.
علی معلم در این باره گفت: عنوان فاخر به معنی بهترین بهترینها است اما باید دید که چه کردیم که در زمانی ساخت فیلم فاخر فخرفروشی و اعتبار و گرفتن بودجههای کلان تلقی میشود و برای برخی توهین به حساب میآید.
وی توضیح داد: مهم بودن سوژه، اهمیت آن برای جامعه و میزان هزینهای که فیلم نیاز دارد از تلویزیون و ساخت پروژههای الف وارد سینما شده است. البته در صنعت سینا هم فیلمهایی ساخته میشود که با اهداف خاصی و صرف هزینههای بالا تولید شدهاند اما باید توجیه اقتصادی برای ساخته شدن داشته باشند و بتوانند مخاطبان را به سالن بکشانند.
معلم ادامه داد: اگر در نظام تولیدی ما هم این اهداف رعایت میشد و تنها به یک صفت اکتفا نمیکردیم و به تفسیر نمیپرداختیم مسالهای به وجود نمیآمد. اما در مدیریت ما این مهندسی ایجاد نشده است. زمانی که صفتی را قبل از تولید یک فیلم به آن بدهیم باعث طرز تلقی منفی از آن اثر میشود. نمی توان ادعا کرد که مثلاً من میخواهم فیلم فاخر یا نازلی بسازم
وی اشاره کرد: مثلاً اینکه فیلمی در حوزه دفاع مقدس ساخته شود دلیلی بر فاخر بودن آن نیست. تخصص برای تشخیص فاخر بودن یک فیلم قبل از ساخت در سینمای ایران وجود ندارد. سیاسیت گذاری براساس امکانات و احتیاج باید شکل بگیرد. سازمان سینمایی باید ساز و کارهایی مبنی بر ساخت آثار با کیفیت در تعداد زیاد با اختصاص هزینههای متعادل در نظر بگیرد. این چهل میلیارد بودجه را می توان صرف ساخت آثار بسیاری کرد که نیازمند چند میلیون هزینه بیشتر هستند.
این تهیه کننده سینما افزود: چطور بودجه برای ساخت فیلمی به اصطلاح فاخر به یک کارگردان جوان و کم تجربه اختصاص مییابد. برخی از کارگردانها نیز کلاً فقط در اشل بالا کار میکنند و به دنبال ساخت آثار سفارشی هستند.
عرفان منش در ادامه این بحث عنوان کرد: کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای تعریف شده جهانی از لزومات فیلم فاخر است. محتوای اثر و فخرآفرین بودن به ذات آن و جذب مخاطب هم از دیگر مولفههای این نوع آثار است. مدیریت زمان و صرف هزینه از جمله برنامههای مدیریتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از آسیب شناسیهای فیلمهای فاخر بالا رفتن دستمزدهای غیرمتعارف است بنابراین مدیریت باید تعیین هزینه و مشخص کردن سقف و کف هزینه را مورد بررسی قرار دهد.
وی ادامه داد: بررسی هزینهها، فیلمنامه و زمان بندی تولید از جمله برنامههای سازمان سینمایی برای تولید آثار فاخر است. فیلمهای استرداد، چ، قلادههای طلا، ملکه، شور و شیرین، عقاب صحرا و برلین ۷- از جمله پروژههای فاخر هستند. ممکن است فیلمی با هزینه بسیار بالا فیلم نازلی بشود اما فیلمی کم هزینه و آپارتمانی به فیلمی فاخر تبدیل شود. مدیریت سینما باید هوشمندانه عمل کند و اقتصاد زمان را در تولید این آثار در نظر بگیرند.
وی در پایان عنوان کرد: اگر همه بودجه سینما صرف ساخت آثار فاخر شود روزهای خوبی در اختیار سینمای ایران نخواهد بود. بنابراین ما بسیاری از پروژههای فاخرمان را کنار گذاشته و کلید نزدهایم. باید در کنار ساخت یک اثر فاخر تولید دو یا سه فیلم معمولی نیز مورد توجه قرار گیرد.
نظرسنجی برنامه نیز اختصاص به طرح این سوال داشت که در شرایط کنونی با ساخت فیلمهای میلیاردی موافق هستید که در پایان بیش از ۷۰ درصد از بینندگان گزینه خیر را انتخاب کردند.