- سوره سینما - http://www.sourehcinema.ir -

یادداشت اسماعیل امینی برای مستند «سلام بر علی پسر موسی(ع)»

salam-bar-pesare-moosa

شیوه هوشمندانه مستند «سلام بر علی پسر موسی(ع)» سرآغاز خلق آثار متعدد در حوزه‌های مختلف شود.

سوره سینما – مستند سلام برعلی پسر موسی(ع)، آخرین اثر امین قدمی به تهیه کنندگی وحید چاووش است که در  مرکز مستند سوره تولید شده است. این فیلم روایتگر زندگی چوپانی است که به زائرین پیاده حضرت رضا(ع) خدمت می کند. اسماعیل امینی، شاعر و نویسنده کشورمان، درخصوص این فیلم یادداشتی نوشته که در ادامه آمده است:

سلام بر علی پسر موسی(ع)، این مستند به نظر من طراحی خوبی دارد و تدوین آن نیز کم نقص و دقیق است. روایت فیلم بیش از آن که مبتنی بر حرف زدن باشد، بر اساس تصاویر و حرکت‌های دوربین است. اما از این‌ها مهم‌تر آن است که بیانِ تصویری در این مستند، به واقعیت نزدیک‌تر است تا به ذهنیاتِ مؤلف، اگر چه نوع نگاه به موضوع به هر حال حاصل اندیشه و ذهن خلاق مؤلف است. نزدیک شدن به مصادیق به جای بیان مفاهیم کلی و انتزاعی، به ویژه پرهیز از بیان شعار گونه‌ای که در روایت‌خوانی(نریشن) مستندهایی از این دست مرسوم است از امتیازات این فیلم است.

کاروان زائران امام رضا علیه السلام، با پای پیاده به زیارت می‌رود و فیلم می‌خواهد، از این حرکتِ آفاقی راهی بجوید به چشم‌اندازهای انفسیِ محبت اهل بیت علیهم السلام. یعنی انگیزه‌های درونی مشتاقانِ زیارت حرم را به تصویر بکشد، اما طبعاً هیچ دوربینی نیست که راهی به دنیای درون انسان داشته باشد، پس همین نشانه‌ها و حرکت‌ها و حرف‌ها و مشهودات و ملموسات را دست‌مایه قرار می‌دهد تا آن جهان نادیده را بیان کند و این همان بیان هنری است.

بیان شوق چه حاجت که حال آتش دل
توان شناخت ز سوزی که در سخن باشد

اما آن که سخن گوی این شوق است، از کسانی نیست که به سخنوری شهره‌اند و به سحرِ سخن، جلب نظر می‌کنند. چوپانی ساده و بی‌پیرایه است که بخشی از زمان و توان خود را وقف خدمت به کاروان زائران کرده است. هر کاری که از دستش بر‌می‌آید، دریغ ندارد و با این همه، نه ادعایی می‌کند و نه خسته می‌شود. انگار در همان روستای مسیر کاروان‌ زائران، در حال زیارت است و مقیم کوی دوست شده است.
این پیوستگی میان واقعیت و حقیقت، میان عینیت و ذهنیت، میان عالم مادی و عالم معنا، رهاوردِ خجستۀ بیان هنری در این مستند است. حرم امام رضا علیه‌السلام الهام بخش بزرگ این شیوۀ نگاه به پیوند میان آسمان و زمین و غیب و شهود است.

«سلام بر علی پسر موسی (ع)» لحظه‌های نابی دارد برای تماشا و تأمل، به ویژه بیان نمادین اما بدون شعارزدگی فیلم از دلدادگی مردم به امام رضا علیه السلام که بسیار هنرمندانه است و تأثیرگذار و جای آن دارد که این شیوۀ هوشمندانه و بی پیرایه، سرآغاز خلق آثاری متعدد در حوزه‌های مختلف موضوعی شود.