- سوره سینما - http://www.sourehcinema.ir -

سهم بانوان فیلمساز در جشنواره فجر امسال چیست؟

abayar-pakravan

به گزارش سوره سینما [1]، جشنواره فیلم فجر به عنوان مهم ترین رکن سینمای ایران امسال در حالی وارد ۳۴ سالگی می شود که از زنان فیلمساز نسل اول و دوم سینماگر پس از انقلاب در آن خبری نیست؛ مرضیه برومند، رخشان بنی اعتماد، تهمینه میلانی، پوران درخشنده، فریال بهزاد و… در جشنواره سی و چهارم فیلمی ندارند و در این دوره از جشنواره تنها ۳ بانوی فیلمساز نسل سوم پس از انقلاب حضور دارند.

نرگس آبیار با فیلم «نفس» در بخش سودای سیمرغ، تینا پاکروان با فیلم «نیمه شب اتفاق افتاد» در بخش سودای سیمرغ و آذر مهرابی با فیلم «کارنامه بنیاد کندی» در بخش مستند از جمله بانوان فیلمساز حاضر در جشنواره هستند که در مطلب ذیل به بخشی از سوابق کاری و حرفه ای آن ها طی سال های فعالیت شان در سینمای کشور خواهیم پرداخت:

نرگس آبیار فیلمسازی است که اگرچه در سی و دومین جشنواره فیلم فجر با فیلم تحسین شده «شیار ۱۴۳» توانست نام خود را بر سر زبان ها بیندازد اما فعالیت فرهنگی و هنری خود را از سال ۱۳۷۶ با داستان نویسی در حوزه هنری آغاز کرد و تاکنون بیش از ۳۰ جلد کتاب به قلم او در قالب رمان و داستان به چاپ رسیده است. آبیار از سال ۱۳۸۴ به ساخت فیلم های مستند و کوتاه روی آورد که نخستین تجربه او با عنوان «بن بست مهربان» توانست برنده جایزه بهترین فیلم کوتاه داستانی از جشنواره ستایش شود.

این فیلمساز که در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر با «نفس» حضور دارد از هم اکنون به عنوان یکی از پدیده های شاخص جشنواره شناخته می شود؛ گو آنکه در جشنواره دو سال قبل نیز پس از فراز و فرودهای فراوان توانست با فیلم جذاب و دفاع مقدسی اش («شیار ۱۴۳») شگفتی ساز شود و چشم های بسیاری از اهالی سینما، منتقدان و سینما دوستان را برای حضور یک کارگردان خلاق، کار بلد و آگاه روشن کند.

نگاه ظریف و زنانه نرگس آبیار به دور از دیدگاه های فمینیستی باعث شد تا همگان او را به عنوان بانویی بشناسند که در سینما تنها قصد حقیقت گویی دارد و دردها و رنج ها را به دور از سیاه نمایی های رایج که این روزها در آثار تولیدی سینمای کشور باب شده است به تصویر بکشد؛ «شیار ۱۴۳» به دلیل فضا و جغرافیایی که داستان این فیلم در آن می گذشت در سینمای ایران کمتر دیده شده بود و فرهنگ بومی و فولکلوریک کرمان به خوبی تصویر شده و در پایان هم توانسته بود احساس یک مادر شهید را از دیدگاه متفاوتی به تصویر بکشد. همینطور اولین فیلم نرگس آبیار با عنوان «اشیاء از آنچه در آینه می بینید به شما نزدیک ترند» نیز پیش از این توانسته بود تحسین تعداد کثیری از منتقدان سینما را با خود به همراه داشته باشد؛ فیلمی زنانه و جذاب که داستان تنهایی ها و روزمرگی های یک بانوی خانه دار ایرانی را به تصویر کشیده بود.

اینک در جشنواره سی و چهارم فیلم فجر با «نفس» که قصه زندگی یک خانواده یزدی بین سال های ۵۷ تا ۶۲ را به تصویر کشیده است باز هم می خواهد شگفتی ساز شود؛ شنیده ها از جدیدترین فیلم سینمایی این بانوی سینماگر حاکی از آن است که این فیلم که روایت زندگی ۴ کودک با نام های بهار، نادر، کمال و مریم است که همراه پدرشان غفور (با بازی مهران احمدی) و مادربزرگ (با بازی پانته‌آ پناهی‌ها) در دهه ۵۰ خورشیدی نفس می‌کشند از لحاظ کارگردانی حتی از فیلم شیار ۱۴۳ بهتر است و باید منتظر رأی هیأت داوران در این زمینه بود.

گویا «نفس» فیلمی در بستر حوادث انقلاب اسلامی است که بر اساس یکی از رمان های نرگس آبیار به تصویر کشیده شده و در آن بازیگرانی همچون:  مهران احمدی، پانته‌آ پناهی ها، گلاره عباسی، سیامک صفری،   شبنم مقدمی، ساقی زینتی، محمدرضا شیرخانلو، سیده ساره نورموسوی، علی خانبابایی و جمشید هاشم پور نقش‌های اصلی را ایفا می کنند. سایر عوامل نفس عبارتند از نویسنده و کارگردان: نرگس آبیار، دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز: روزبه سجادی حسینی، مدیر فیلمبرداری: ساعد نیک‌ذات، مدیر صدابرداری: عباس رستگارپور، طراح گریم: مهرداد میرکیانی، طراح صحنه و لباس: اصغر نژادایمانی، مدیر تدارکات: امیر یمینی، عکاس: حمید جانی پور و بهنوش منصوری، مدیر تولید: بهزاد هاشمی، تهیه‌کنندگان: ابوذر پورمحمدی، محمدحسین قاسمی و شرکت نورتابان.

تینا پاکروان دیگر بانوی فیلمسازی است که امسال با دومین اثر سینمایی اش با عنوان «نیمه شب اتفاق افتاد» در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر حاضر است؛ فیلمسازی که اگرچه به تازگی و پس از ساخت «خانوم» که فیلمی زنانه بود پا به جرگه فیلمسازان گذاشت اما حدود ۲ دهه است که به صورت مستمر به عنوان نویسنده سینمایی، منشی صحنه، مدیر تولید، دستیار کارگردان و… در سینمای کشور حضوری جدی و تأثیرگذار داشته است.

فیلم اول پاکروان اگرچه آنچنان که باید نتوانست نظر مثبت اهالی سینما و منتقدان را به سوی خود جلب کند اما نوید حضور فیلمسازی را می داد که دغدغه هنر و سینما را دارد و می تواند آینده ای روشن در سینمای کشور داشته باشد.

«نیمه شب اتفاق افتاد» که امسال در بخش اصلی جشنواره با ۲۱ اثر دیگر به رقابت می پردازد یک اثر اجتماعی است که در آن بازیگرانی چون حامد بهداد، رویا نونهالی، گوهر خیراندیش، آتیلا پسیانی، ستاره اسکندی، رابعه اسکویی، سینا رازانی، کریم امینی و مهراب رضایی حضور دارند؛ فیلمی به شدت زنانه که خوشبختانه در آن مردها بد نیستند!

این فیلمساز چندی قبل در گفتگو با سینماپرس گفته بود: «نیمه شب اتفاق افتاد» فیلمی زنانه است و البته این بدان معنا نیست که ما در این فیلم نگاهی منفی به مردان داشته باشیم؛ تنها سعی من در این فیلم بر این بود که بتوانم مسأله مهم اخلاق و قدرت زنان را به درستی به تصویر بکشم. ما در این فیلم با زنی مواجه می شویم که در حال حاضر همسری ندارد و با پسر نوجوانش زندگی می کند و زندگی شهری اجتماعی برایش مشکلاتی را به وجود می آورد!

بر اساس شنیده ها دومین اثر سینمایی پاکروان یک سر و گردن از فیلم اول او بالاتر است و می تواند در برخی از رشته ها مدعی کاندیداتوری و یا حتی دریافت سیمرغ بلورین باشد؛ حال باید منتظر بود و دید که پاکروان می تواند نظرهای مثبت هیئات داوری، منتقدان و اهالی رسانه را به سوی خود جلب کند یا خیر!؟

آذر مهرابی یکی دیگر از بانوان فیلمسازی است که با فیلم «کارنامه بنیاد کندی» در بخش مستند سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد؛ این بانوی مستندساز که علاوه بر عضویت در انجمن مستند سازان سینمای ایران، سال ها است که به عنوان منتقد و نویسنده سینمایی همراه با همسرش محمد جعفری فعالیت می کند پیش از این چندین فیلم مستند را ساخته و با آن ها در جشنواره های معتبر داخلی و خارجی حضور داشته است؛ مهرابی علاوه بر این ها در جشنواره های تخصصی مستند همواره پای ثابت هیئت های داوری و انتخاب آثار بوده و به عنوان یکی از مستندسازان ارزشمند و برجسته کشور شناخته می شود.

«کارنامه بنیاد کندی» درباره معلمی است که پس از ۴۰ سال سراغ دانش آموزان خود در روستا می رود. در واقع این مستند به نوعی کارنامه یک روستا به روایت اهالی آن است و به پدیده مهاجرت می پردازد. عوامل تولید فیلم مستند ۶۵ دقیقه‌ای «کارنامه بنیاد کندی» به این شرح هستند: کارگردانان: محمدجعفری و آذرمهرابی، طرح، تهیه و تدوین: محمد جعفری، تصویربردار: آذر مهرابی، صدا: سلیم قاسمی، تولید: هومن رهنمون، تهیه شده در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.

منبع: سینماپرس