سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۱۶ دی ۱۳۹۴ در ۱۱:۰۰ ق.ظ چاپ مطلب

کارگاه آموزشی «آشنایی با فرایند تولید انیمیشن حرفه‎ای» برگزار شد

mohamadian-ammar

هادی محمدیان در کارگاه آموزشی «آشنایی با فرایند تولید انیمیشن حرفه‎ای» گفت: یکی از چالش‎های امروز تولیدات انیمیشنی متاسفانه ابزارزدگی است و همین امر باعث شده است تا شما یک پلان شگفت‎انگیز و خاص یا یک اتفاقی که شما را به داستان جذب کند در ساخته‎ها نبینید.

به گزارش سوره سینما ، در هفتمین روز جشنواره مردمی عمار، کارگاه آموزشی «آشنایی با فرایند تولید انیمیشن حرفه‎ای» با مدرسی «هادی محمدیان» کارگردان انیمیشن سینمایی شاهزاده روم برگزار شد.

شتاب‎زدگی در ساخت فیلم‎های انیمیشنی

«هادی محمدیان» در ابتدای جلسه به حرفه‎ای نگاه نکردن ساخت انیمیشن در ایران اشاره کرد و گفت: کار انیمیشن در ایران، زیاد جدی گرفته نمی‎شود و نوعی شتاب‎زدگی و عدم حرفه‎ای دیدن این حوزه، در ساخته‎ها دیده می‎شود. و این امر نیز ناشی از پیشرفت تکنولوژی و در دسترس بودن ابزار کار برای همگان است. در واقع یک فرد با فراهم ساختن ابزار فنی کار خیلی راحت می‎تواند دست به تولید یک فیلم کوتاه انیمیشنی بزند بدون آن‎که دانش مورد نیاز آن را فرا گرفته باشد. در گذشته این طور نبود و دسترسی به ابزار و وسایل تکنیک سخت بود. این در دسترس بودن تکنولوژی باعث شده است افراد به راحتی وارد این حوزه شوند.

وی در ادامه گفت: امروز یکی از دغدغه‎های من همین عدم تولید انیمیشن در شکل استاندارد آن است. به نوعی گویا افراد از وسط راه وارد می‎شوند و با یاد گرفتن شکل کار در نرم‎افزارها بدون فراگرفتن مقدمات، تولید را شروع می‎کنند. در حالی که برای کار حرفه‎ای و قابل قبول آموختن مقدمات کار ضروری و مهم است.

فراموشی دانش در استفاده از ابزار تکنولوژیکی

کارگردان شاهزاده روم در ادامه سخنان خود گفت: انیمیشن، تکنیکی از «سینما» و «هنرهای تجسمی» است. و در این کارگاه بیشتر تکیه من روی هنرهای تجسمی است؛ اگر بخواهم به مراحل کار ساخت در این حوزه بپردازم ذکر این نکته در ابتدا لازم است که «نبودن هزینه» و «زمان کافی» یکی از مشکلات سر راه ما در تولید فیلم انیمیشنی است و این باعث شده تا بعضی از مراحل کار، حذف شود و این علتِ تفاوت انیمیشن ایران با کشورهایی مثل امریکا یا کشورهای اروپایی است.

وی گفت: به طور مثال در جشنواره عمار به خاطر راحتی دسترسی به ابزار کار هر سال به تعداد تولیدکنندگان فیلم‎ها در این جشنواره افزوده می‎شود، در حالی که افراد آشنایی چندانی با دانش کار ندارند و کار را حرفه‎ای دنبال نمی‎کنند البته این به معنای بیان ضعف جشنواره عمار نیست شاید قدم ابتدایی است که باید برداشته شود. اما در فیلم‎سازی قصه مهم است و به ویژه در ساخت انیمیشن قصه گفتن اهمیت زیادی دارد. انیمیشن در واقع دنیای مثالی است و تصویر در این حوزه یک تصویر خیالی و ایهام‎دار است. نشان دادن تصویر ذهنی که در خیال شکل می‎گیرد در قالب انیمیشن کار آسانی نیست. برای این امر آرایه‎های ادبی دخیل هستند و استفاده از آن‎ها کار دشواری است. این موضوع از نکات پایه‎ای در ساخت انیمیشن است. لذا لازم است در ابتدا ما تکلیف خود را در برابر آن مشخص کنیم و باید آن را از حوزه‎های دیگر مثل کمیک و غیره جدا کنیم. در واقع برای تولید فیلم انیمیشنی مسیر مشخص است.

شناخت دنیای کودک از الزامات انیمیشن

این کارگردان فیلم‎های انیمیشنی در ادامه به اهمیت شناخت دنیای کودک اشاره کرد و یادآور شد؛ انیمیشن با حوزه کودک و نوجوان در ارتباط است. اما متاسفانه می‎بینیم کسانی وارد این کار می‎شوند که قصه کودک نخوانده‎اند، از داستان‎های کهن چیزی نمی‎دانند. در حالی که شما وقتی باید وارد تولید شوید که قصه و داستان کودک خوانده باشید و بدانید. هنوز بسیار ساختار داستان را نمی‎دانند و آگاه نیستند از یک جایی قصه را شما باید بسازید. این موارد نکات ریزی است که پیش از تولید قابل اهمیت است.

محمدیان افزود: کسانی که انیمیشن کار می‎کنند باید دست به قلم باشند یعنی شما به عنوان کارگردان باید تا حدودی حوزه‎های قصه‎نویسی، انیماتوری و طراحی و دیگر کارها را بدانید، حتی اگر مسلط نباشید. دانش شما در این حوزه‎ها باید به اندازه‎ای باشد که بتوانید به قول معروف «گلیم خود را از آب بیرون بکشید». به طور مثال در بخش طراحی بتوانید تصورات خود را روی کاغذ بیاورید. زیرا وقتی در رویا خیال‎پردازی می‎کنیم و تصوراتی در خیال می‎پرورانیم در مقام عمل و پیاده کردن و به تصویر کشیدن آن‎ها با مشکل مواجه می‎شویم و نمی‎توانیم لذا علاوه بر یادگیری تئوری‎ها و قصه خواندن، شما باید بتوانید دست قوی در قصه نوشتن و طراحی کردن داشته باشید؛ یعنی هماهنگی بین ذهن و دست شما برای پیاده کردن کار.

انیمیشن در ایران یک ریسک است

هادی محمدیان در ادامه به سختی راه در ساخت انیمیشن «شاهزاده روم» اشاره کرد و گفت: تیم ما در طول این سال‎ها چراغ خاموش حرکت کرد و تنها روی کار متمرکز بود. اگر چه جاهایی محکوم می‎شدیم و ایراداتی بر کار به ما وارد می‎شد. اما به هر حال باید گام به گام حرکت کرد و زحمت کشید. نظر شخصی من این است که کسی که کارش انیمیشن است حداقل در کشور ما نباید به طور میانگین بیشتر از ۳ ساعت بخوابد. از سال ۷۸ به این سو روند کاری بنده به این گونه بوده است. یعنی فکر می‎کنم کار خیلی عقب است و به این ترتیب خوابم نمی‎برد.

وی تاکید کرد؛ اما در این مسیر نباید از دانش کار غافل بود. در بخش فنی با چند ماه وقت گذاشتن، طریقه استفاده از ابزارها برای ساخت یک انیمیشن به دست می‎آید. و هیچ سنی برای این کار دیر نیست. اما آموختن دانش کار، از اهمیت زیادی برخوردار است برای این‎که کار حرفه‎ای جلو برود.

هادی محمدیان در ادامه به انیمیشن در ایران اشاره کرد و گفت: در این کار باید ریسک کرد و خطر را پذیرفت. زیرا انیمیشن در ایران یک کشتی به گل نشسته است. ممکن است در بعضی اوقات یک ساخته برجسته و پررنگ شود اما مقطعی و زودگذر است. زیرا کار به شکل صنعتی جلو نمی‎رود.

اما برای فرا گرفتن دانش بنده معتقد نیستم که باید دانشگاه رفت و یا سر کلاس حاضر شد تا دانش مورد نیاز را فرا گرفت و حرفه‎ای به کار پرداخت، بلکه راه‎های بسیار برای آموختن وجود دارد، «جوینده یابنده است». در بسیاری از مواقع تجربیات دیگران را می‎توان در یک جست‎وجو در اینترنت خواند و از این تجربیات در ادامه کار کمک گرفت. از این رو باز تاکید دارم طراحی در بحث هنرهای تجسمی، قصه و داستان در ادبیات در کار انیمیشن مهم است و باید برای آن وقت زیادی صرف کرد.

وی گفت: من برای این کار قصه کودک زیاد می‎خوانم و ممکن است یک کتاب را چندین بار مطالعه کنم. بسیاری از داستان‎های کودکانه تصورات قوی دارد و به شما در این راه کمک می‎کند.

اهمیت تسلط به زبان انگلیسی در کار انیمیشن

کارگردان انیمیشن «پرواز تا بی‎نهایت» در ادامه این کارگاه به اهمیت دانستن زبان انگلیسی اشاره کرد و گفت: به هر روی این صنعت از خارج وارد کشور ما شده است و ما برای دانستن تمام مباحث مهم در این حوزه چاره‎ای نداریم مگر اینکه از آن‎ها بیاموزیم، تا دانش روز دنیا را کسب کنیم. و این لازمه‎اش فرا گرفتن و تسلط بر زبان انگلیسی است.

وی در ادامه همین بحث گفت: سر کلاس یکی از کارگردانان کشور بودیم که بنده از وی سوال کردم اگر شما بخواهید در فضای رئال نورپردازی کنید و نور مورد نظر خودتان را بگیرید، چه می‎کنید؟ این کارگردان در پاسخ به من گفتند: در طول ۵۰ سال فیلم‎سازی و ساخت ۳۰ فیلم هنوز نتوانسته‎ام در هیچ کاری نور مورد نظر خودم را بگیرم.

و همین جا نقد من به سینمای ایران است که نتوانسته است دانش روز دنیا را کسب کند. زیرا با دانش امروز در فیلم‎سازی گرفتن نور مورد نظر کار سختی نیست. کافی است دانش کار را بدانید. ولی متاسفانه به این نکات ما دقت لازم را نداریم و هنرمندان ما خود را مجهز به دانش روز دنیا نکرده‎اند.

یا می‎بینیم که بعد از سال‎ها کار هنوز افراد رنگ‎ها را نمی‎شناسند. به طور مثال در فیلمی منظور بیان «امید» است ولی در نهایت از رنگ‎های گرم به رنگ سرد می‎رسد که درست بر عکس آن را به مخاطب و بیننده القا می‎کند. تمام این نکات مربوط به دانش کار است.

دانستن جامعه‎شناسی و روانشناسی کودک برای موفقیت

محمدیان اظهار داشت؛ شاید برای حل این مشکلات و برداشتن این چالش‎ها در حوزه انیمیشن نیاز به «مدرسه انیمیشن» باشد. اما امروز متاسفانه ابزارزدگی باعث شده است تا شما یک پلان شگفت‎انگیز و خاص یا یک اتفاقی که شما را جذب کند در ساخته‎ها نبینید. برای امروز در کشور ما ابزارها و نرم‎افزارها حاکم هستند تا دانش کار.

«خلاقیت»، «ادبیات» و «هنرهای تجسمی» از کارهای ابتدایی و بدیهیات این حوزه است. در این حرفه شما باید کودک باشید نباید در قالب یک فرد بزرگ فکر کنید. باید بتوانید با کودکان ارتباط بگیرید. باید جامعه‎شناسی و روان‎شناسی کودک را بشناسید. مگر می‎شود برای کودک ساخت اما دنیای او را نشناخت. شما به عنوان یک سازنده باید بدانید در کجاها احساسات کودک جریحه‎دار می‎شود، در کجاها هیجان‎زده می‎شود و در کجاها با شخصیت فیلم همذات‎پنداری می‎کند؛ چه رنگی برای کودک در کجاها باید استفاده شود تمام این مسائل از ضروریات شروع کار است. شما به عنوان کارگردان یا قصه‎نویس یا انیماتور باید بدانید کودک چه چیزهایی را دوست دارد و دنیای او چگونه است.

محمدیان در ادامه این بحث افزود؛ من شخصا در حوزه تربیتی و سرگرمی در حال در آوردن الگوهایی برای خودم هستم، تا بتوانم در ادامه راه با شناخت بیشتری جلو بروم. زیرا مخاطب هدف در تولیدات انیمیشنی کودکان و نوجوانان هستند.

شما باید اطلاع داشته باشید در حوزه روان‎شناسی و تربیت، یک کودک در برخورد با یک اتفاق در هر برخورد یک چیز می‎آموزد. به همین خاطر است که کودکان ممکن است از شما بخواهند یک کتاب یا یک اتفاق را چندین بار برایشان بازگو کنید. زیرا در هر بار آن‎ها یک چیزی را در می‎یابند. و اگر فیلمی را چندین بار می‎بینند برای این است که در هر بار یک چیز تازه فرا می‎گیرند و این برایشان جذاب است. و به همین خاطر است که از یک چیز چندین بار سوال می‎کنند.

با شرایط خود بسازیم

و از دیگر نکاتی که محمدیان در این کارگاه آموزشی به آن اشاره کرد و به مخاطبان خود تاکید نمود؛ در نظر داشتن شرایطی است که در آن به سر می‎برند. او گفت: شرایط ما در ایران به گونه‎ای جدا از کشورهایی است که سال‎ها در این حوزه تجربه دارند. ما باید با وفق دادن خودمان با این شرایط فیلم بسازیم.

اگر منتظر باشیم که شرایطی چون شرایط کشورهای اروپایی یا امریکا برای ما فراهم شود نباید دست به تولید بزنیم؛ بیاموزیم که در شرایط ایران بسازیم. ممکن است انتقادهای زیادی هم وارد شود اما مهم گام برداشتن و جلو رفتن است. باید بلند فکر کرد و کوتاه گام برداشت. از کوچک باید شروع کرد تا اتفاقات بزرگ رخ دهد. به طور مثال تیم ما اگر شاهزاده روم را نمی‎ساخت چگونه می‎توانست به نقاط ضعف و قوت‎ها پی ببرد. در هر اکران در تهران و شهرهای مختلف اگر حضور داشتم بازخوردها را می‎گرفتم تا در باقی راه کارم را توسعه دهم و از این تجربیات بهترین بهره‎برداری را داشته باشم. در واقع ما این مسیر را با تجربه آموختیم.

موفقیت کار در گروی داستان یک خطی

وی در ادامه بیان داشت؛ از دیگر نکات مهم و کلیدی در موفقیت این حوزه، پیشتر توضیح دادم قصه و داستان است. ممکن است شما ایده‎ای در ذهن داشته باشید اما باید بتوانید روی کاغذ پیاده کنید. برای اینکه کار شما موفق شود باید قصه شما یک خطی باشد. یعنی هر کس خواست داستان شما را ببیند بتواند آن را در این یک خط که شاید متشکل از ۱۰ کلمه باشد داستان را بفهمد. داستان یک خطی مهم‎ترین بخش قصه است.

و یکی از نکات ضعف ما در فیلم‎سازی این است که فیلمی می‎سازیم که تنها برای خودمان و با ذهنیت خودمان است، به طوری که دیگران از آن چیزی نمی‎فهمند.

هر چه روی قصه و فیلم‎نامه سرمایه‎گذاری کنید کم است. برای در آوردن یک فیلم‎نامه خوب و یک قصه خوب احتیاج به زمان است.

وی در پایان سخنان خود گفت: یکی از چالش‎های ما در تولید انیمیشن در کشور، این است که متاسفانه نمی‎توان روی کارهای سینمایی قبلی تکیه کرد و تجربیات افراد قبلی در این حوزه را استفاده نمود، زیرا آزمون و خطا در ساخت انیمیشن زیاد است.


One thought on “کارگاه آموزشی «آشنایی با فرایند تولید انیمیشن حرفه‎ای» برگزار شد”

  1. سید علیرضا می‌گه:

    ضمن تقدیر از سازندگان فیلم ” شاهزاده روم ، مایلم خود فیلم با نکاتی که در صحبتهای هادی محمدیان در این جلسه گفته شده است بررسی شود.

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>