- سوره سینما - http://www.sourehcinema.ir -

پناهنده: در فیلم اجتماعی صداقت داشته باشیم

bashgah-panahande

به گزارش سوره سینما [1] ، هفتمین باشگاه فیلم کوتاه و مستند شهر عصر روز گذشته در پردیس سینمایی ملت برگزار شد و فیلم مستند «اتاق امن» به کارگردانی آیدا پناهنده و ارسلان امیری و فیلم کوتاه «پانصد مثقال طلا» به کارگردانی شهرزاد دادگر به نمایش در آمد و سپس کارگاه انتقال تجربیات توسط آیدا پناهنده و ارسلان امیری اداره شد که صحبت‌ها به اثر در حال اکران پناهنده نیز کشیده شد.

در ابتدای این کارگاه ارسلان امیری با اشاره به فیلم مستند «اتاق امن» عنوان کرد: در کشور ما موضوعاتی مانند بچه‌های کار خیلی جدی گرفته نمی‌شوند ما هم در این فیلم سعی کردیم بخشی از این موضوع را به تصویر بکشیم. اما برای به نمایش در آمدن آن در تلویزیون مشکلات زیادی داشتیم که در نهایت اتفاق نیفتاد.

او ادامه داد: از ما می‌خواستند که نیمه پر لیوان را نشان بدهیم و تلاش ما هم همین بود. ما با تلویزیون سه تله فیلم هم کار کردیم که خطوط آن را می‌شناسیم و تلویزیون هم پخش کرد، اما محدودیت‌ها برای مستند بیشتر است چون شما حقایق را به تصویر می‌کشید و آمار را در کار وارد می‌کنید. به طور کلی تلویزیون با مستندهای اجتماعی رابطه خوبی ندارد.

امیری درباره شیوه کار کردن مشترک با پناهنده نیز توضیح داد: ما فیلم‌نامه‌هایمان مشترک هستند و با هم روی موضوعات کار می‌کنیم، اما هر کدام که روی برنامه خودش کار می‌کند، فضای خودش را وارد آن می‌کند. برای مثال سوژه من سورئال است ولی ایشان چیزی شبیه به فیلم «ناهید» را می‌پسندد و این بار سراغ فضای شاعرانه‌تری رفته و چیزی است که خودش همیشه دوست داشته انجام دهد.

این کارگردان با اشاره به شخصیت «ناهید» تاکید می‌کند که ناهید در این فیلم منتظر نمی‌ماند که اتفاقی برایش رخ دهد و خودش فکر می‌کند و برای حل مشکلاتش قدم برمی‌دارد.

امیری درباره میزان فروشی که فیلم «ناهید» داشته با بیان اینکه پخش فیلم‌ها کار پیچیده‌ای است، اضافه کرد: پخش‌کننده‌ها پیش بینی می‌کنند که فیلمی فروش خوبی دارد یا ندارد. این پیش بینی خیلی مهم است و فکر می‌کردند ناهید نمی‌تواند فروش خوبی داشته باشد و می‌خواستند زود آن‌ را بردارند، اما این طور نشد و فیلم دیده نشد، با این حال فکر می‌کنم با این تعداد سالن و سانس‌هایی که وجود دارد فروش خوبی بوده و می‌توان گفت استاندارد است. اما فکر می‌کنم پخش کننده‌ها باید جوان‌تر بشوند و دیدگاه‌های تازه‌ای را وارد کار کنند.

پناهنده: می‌توانید من را میان کارهایم پیدا کنید

پناهنده، کارگردان مستند «اتاق امن» با بیان اینکه پیش از این کار دو مستند دیگر هم ساخته بوده، عنوان کرد: کسی که دغدغه مسائل اجتماعی را دارد به سمت سینمای مستند می رود چون برخی سوژه‌ها هستند که نمی‌توان در سینمای داستانی آن‌ها را به تصویر کشید. بعضی چیزها هست که در سینمای داستانی هرچقدر هم به آن پراخته شود، باز هم ابتر باقی می‌ماند.

او درباره فیلمنامه «ناهید» نیز اظهار کرد: بخش اندکی از فیلمنامه «ناهید» مربوط به دوران کودکی خودم است که پدرم را در سنین پایین از دست دادم و مادرم به تنهایی من و برادرم را بزرگ کرده بود. ارسلان امیری در همان ۸ سال پدرش را کنار خودش نداشت و با ماردش بزرگ شده بود. ما خاطرات مشترکی از زنان تنهایی داشتیم که فرزندانشان را بزرگ می‌کنند. این موضوع دغدغه ذهنی خودمان بود و دو سالی طول کشید که فیلم‌نامه آن را نوشتیم. فیلم‌نامه فانتزی زیادی ندارد و واقعیت است.

او ادامه داد: در جامعه ما ناهید زن یونیکی نیست. جامعه ایران به سمت خردمندی می‌رود و این لازمه ورود به مدرنیته است. اینکه چرا سینما و تلویزیون فرار می‌کنند از نشان دادن شخصیت‌هایی که فکر می‌کنند و مبارزه می‌کنند و برای رهایی از مشکلات خودشان راه پیدا می‌کنند را نمی‌دانم، اما در اطراف من زیاد این افراد وجود دارند و من هم آن‌ها را به تصویر می کشم.

پناهنده در پاسخ به این پرسش که چرا همیشه به سراغ سوژه‌های اجتماعی می‌رود، نیز توضیح داد: زندگی کردن در قلب خاورمیانه و در ایران که به هر حال زندگی سختی را داریم و معمولا هم درآمد خوبی نداریم باعث می‌شود وقتی به سراغ هنر می‌رویم، در ابتدا از زندگی خودمان و تجربه شخصی خودمان بنویسیم و به همین دلیل چیزهایی که می‌نویسیم تراوشات ذهنی ماست که جزئی از زندگی خودمان است. من نمی‌توانم از زندگی که در آن هستم، جدا شوم و بنویسم، من همان‌جا هستم در میان آثاری که می‌نویسم و می‌سازم و شما به راحتی می‌توانید مرا در میان کارهایم پیدا کنید.

این کارگردان که تا به حال چند اثر برای تلویزیون ساخته است، درباره محدودیت‌های این رسانه اظهار کرد: کار کردن با تلویزیون خیلی پیچیده نیست و خط قرمزهای آن هم کاملا مشخص است، تصور عجیبی وجود دارد که آن‌ها نمی‌دانند و قبول نمی‌کنند. من سه تله فیلم برای تلویزیون ساختم که مشکلی هم برای نمایش آن‌ها نداشتم. فکر می‌کنم اگر ما با صداقت حرف بزنیم و بدون شلوغ کردن و حاشیه رفتن این کار را انجام بدهیم، گوش‌ها می‌شنود و درها هم باز است. مثل اقای فرهادی که نقدهای اجتماعی مناسب و خوبی دارد و در این شرایط همه خوشحال هستیم که این حرف‌ها زده می‌شود.

او در اداکه افزود: اگر می‌خواهید فیلم اجتماعی بسازیم، نوک پیکان را ابتدا باید به سمت خودمان برگردانیم، مشکلاتی که در جامعه وجود دارد از خود من شروع می‌شود و باید ببینم خودم چه اشتباهی کرده‌ام. اگر صادقانه صحبت کنیم و در قوانین و چارچوب باشیم چیزی نمی‌شود و اتفاقی نمی‌افتد.

باشگاه فیلم کوتاه و مستند شهر، یک پاتوق آموزشی و نمایشی فیلم‌های کوتاه و مستند است که یک هفته در میان در روزهای شنبه در پردیس سینمایی ملت برگزار می‌شود. در این سلسله جلسات علاوه بر نمایش فیلم، کارگاه‌های آموزشی فیلمسازی به صورت رایگان و برای عموم فیلمسازان جوان برگزار می‌شود.

لازم به یادآوری است که شرکت در این جلسات برای عموم آزاد بوده و علاقمندان می توانند جهت اطلاع از برنامه های آن عضو کانال ارتباطی موسسه تصویر شهر در تلگرام به آدرس telegram.me/mellatcinema [2] شوند.