- سوره سینما - http://www.sourehcinema.ir -

بزرگداشت اصغر بیچاره در خانه سینما برگزار شد

bozorgdasht-asghar-bichare

به گزارش سوره سینما [1] به نقل از روابط عمومی انجمن عکاسان سینمای ایران،در ابتدای مراسم پس از تلاوت قرآن کریم، نظام‌الدین کیایی صدابردار پیشکسوت سینمای ایران که اجرای مراسم را بر عهده داشت،در ابتدا با اشاره به حضور چهره های مطرح سینما در این مراسم گفت:«زمان همه چیز را تغییر می دهد،اما تنها قادر به تغییر خاطرات خوش نیست.این خاطرات خوش با مردی گره خورده است که ۹۰ سال در سینما عمر کرد و از ۱۰ سالگی وارد سینما شد و حضور هنرمندان در این مراسم نشان می دهد،با خاطرات خوش امدند.طبیعتا ما به یک مجلس ختم دعوت نشدیم. با شناختی که از اصغر بیچاره داریم ،می دانیم که او هر جا بود خوشی و شادمانی وجود داشت. او در ادامه  ازسید رضا میرکریمی مدیرعامل خانه سینما درخواست کرد تا پشت تریبون حاضر شود.

میر کریمی ضمن خوشامد گویی به حاضرین گفت:«همانطور که نظام کیایی عزیز گفت، ما در یک محفل دوستانه و توأم با رفاقت به یاد یک عضو ممتاز و تاثیرگذار جامعه سینمایی جمع شدیم. معمولاً وقتی نام فامیلی اصغر بیچاره را می‌شنویم، در واقع حکایت از فروتنی و یک جور نگاه عرفانی دارد که این بیچارگی را به کائنات وصل می‌کنند و اینکه در مقابل صاحب هستی خود را ناچیز بداند. ولی کسانی که با اصغر بیچاره در طول زندگی مفید و پر از معرفتش آشنایی داشتند می‌دانند که ایشان چقدر چاره ساز بودند و همیشه به دنبال این بود که مشکلات دوستان و همکارانش را حل کند، مسئله مهم‌تر اینکه انسان از شغل و موقعیتی که دارد لذت ببرد. یعنی اگر در سینماست، عکاسی می‌کند، اگر لازم است یک جا بازیگر مکمل باشد، چیزی بنویسد، کار دیگری بکند، آن لحظه را مغتنم بشمارد و کمتر غر یا نق بزند. بعضی از ما عادت کرده‌ایم وقتی به آرزوها و توقعاتی که از سینما داریم نمی‌رسیم، شروع می‌کنیم به داد و بیداد که اصلا اوضاع خراب است و همه چیز در حال ناوبدی است، اما در واقع چیز زیادی نابود نمی‌شود. اولین چیزی که با گفتن این حرف ها نابود می‌شود روحیه خودمان و بعد روحیه دیگران است. خصوصیت و خصلت و اخلاق پسندیده اصغر بیچاره زبان زد بسیاری از سینماگران و دوستان است. اولاً در حرفه خودش ثابت قدم بود و همیشه سعی می‌کرد روحیه مثبت را به دیگران بدهد و در نهایت کسی که بعد از مرگ هم اجازه می‌دهد که از بدن او برای تحقیقات استفاده می‌شود و باز چاره‌ساز شود . این آدم ارزشمند، مستوجب تقدیر و قدردانی است. بازگویی خاطره‌های خوشش با خانه سینما بماند برای زمان‌های دیگر، چرا که همه اهالی سینما با او خاطراتی دارند.»

او ادامه داد:«من میزبان نیستم. کسی از بین همکاران شما هستم که فقط مسئولیت شروع مراسم را به من سپردند. حتما از دوستان نزدیک‌تر خاطرات شیرین‌تری خواهید شنید. مجدداً سپاس‌گزاری می‌کنم و آرزوی شادی می‌کنم برای روح ایشان. »

سپس نظام کیایی از علی نیک رفتار، رئیس انجمن عکاسان سینمای ایران دعوت کرد تا روی صحنه حاضر شود.نیک رفتار با عرض تسلیت درگذشت اصغر بیچاره، گفت:«ما جمع نشدیم اینجا که مجلس ختم برگزار کنیم. آمدیم تا در واقع یاد یک هنرمند را زنده کنیم که می‌شود گفت تمام عمرش را صرف سینما کرد.زنده یاد اصغر بیچاره بیش از هفتاد سال در رشته‌های مختلف سینما فعالیت داشت، با عکاسی شروع کرد ولی در مقام بازیگر، تهیه کننده، کارگردان، مستندساز، نویسنده، موسیقی‌دان، گریم، دوبله و خیلی رشته‌های دیگر فعالیت داشت.»

او ادامه داد:«کپی عکس‌های فیلم «دختر لر» اولین ورود ایشان به عالم سینما بود و با عکاسی فیلم «ناخدا خورشید» می‌شود گفت، خود را از حرفه عکاسی فیلم بازنشسته کرد. به جرات می‌توان گفت عکاسی فیلم در دورانی که ایشان شروع کردند پایه گذاری شد و اگر نخواهیم بگویم نخستین، در واقع جز اولین‌ها بودند. همیشه از ایشان به عنوان یکی از عکاسان سینما یاد شده و این عنوان در واقع حق ایشان هست که بگوییم اولین عکاس سینما. او فیلم‌های زیادی  عکاسی کرد و زحمت زیادی برای پایه‌گذاری عکاسی سینما کشید. اگر ما اینجا به عنوان انجمن عکاسان سینما یا در سطح گسترده‌تر، رشته عکاسی فیلم فعالیت می‌کنیم، در واقع وام‌دار و مدیون او هستیم. او بزرگترین آرشیو عکس سینما را در اختیار داشت و به نظرم آرشیوی است که کمتر کسی  ویا  اصلاً کسی این گنجینه را ندارد. گنجینه‌ای بسیار نفیس که امیدوارم حفظ شده و بشود و منبعی باشد برای کارهای تحقیقاتی و پژوهشی علاقه‌مندان. امیدوارم شرایطی ایجاد شود که این گنجینه مورد استفاده قرار گیرد.»

او افزود:«آن گنجینه نفیس شامل تجهیزات و دوربین‌های عکاسی، مدل‌های مختلف قدیمی حتی تجهیزات سینمایی که در اختیار داشتند است.زنده یاد اصغر بیچاره در همان سال‌های ابتدایی تاسیس انجمن به عضویت افتخاری انجمن درآمدند ولی به واسطه خصوصیاتی که داشتند،کمتر در مجالس ما شرکت می‌کردند. من هرچه که راجع به خصوصیات او بگویم کم گفته‌ام در واقع این بخشی از خصوصیات حرفه‌ای او است. ما هیچ گاه نشنیدیم که او دست رد به سینه کسی که از او کمک می‌خواهد بزند. آخرین مورد هم اینکه اجازه دادند یک کار تحقیقاتی روی بدنشان انجام شود. اما من خارج از این بحث می‌خواهم یک مطلبی را عرض کنم که اصطلاحا می‌گوییم نوش دارود پس از مرگ سهراب. کمی از خودم دلخورم. شاید زودتر باید از او تجلیل می کردیم. دوسال جشن برگزار کردیم و در واقع یکی از الویت‌هایمان تقدیر از او به عنوان عکاس پیشکسوت سینما بود. ولی متاسفانه در ایران حضور نداشتند تا آن طور که شایسته و بایسته است از او تقدیر کنیم. در نتیجه  هنرمندان دیگری که چنین شرایطی دارند که به نوعی مورد کم لطفی قرار می‌گیرندرا فراموش نکنیم.آقای شلیله در فیلم مستندی که نمایش داده خواهد شد نیز به شرایطی که اصغر بیچاره داشت اشاره کرده است.بسیاری از هنرمندان مثل او هستند وبا تمام نیازی که دارند چه به لحاظ روحی، روانی و مالی دست به سوی کسی دراز نمی کنند و وظیفه ما است که حواسمان به انها باشد وفراموششان نکنیم.»

در ادامه مراسم، نظام کیایی از تورج بیچاره فرزند زنده یاد اصغر بیچاره خواست تا چند دقیقه ای صحبت کند،او ضمن تشکر از مدیر عامل خانه سینما،انجمن عکاسان سینمای ایران و افرادی که طی چند روز گذشته با خانواده بیچاره همدری کرده اند گفت:«چیزی به اسم نه ونشدن در زندگی پدرم معنا نداشت.شاید به این دلیل بود که تمام زندگی پدرم و یا ما در اختیار سینما بود.سعی می کرد هرکاری را به هر شکل که شده انجام بدهد تا به اصطلاح روی زمین نماند.چیزی که از پدرم به خوبی یاد گرفتم حس کمک کردن به دیگران است.او حتی به افراد غیر سینمایی مثل خانواده کم بضاعت هم کمک می کرد.این حس همیاری به هم نوع را به خوبی از او یاد گرفتم.خاطره از او زیاد است اما این بخش از زندگی او برایم پر رنگ تر است.»

محمد متوسلانی سخنران بعدی این مراسم بود.او در صحبت هایش گفت:«گفتنی ها را حداقل دوستان اشاره کردند.از سال ۱۳۳۷ تا همین اواخر با هم در ارتباط بودیم.یار همه بود و مهم تر از همه اینکه حضورش بسیار شیرین بود.خواستم پیشنهاد کنم به فرزند او غیر از اینکه خاطرات او را مکتوب کند،گفتارهای اصغر که درباره برخی مسائل طنز امیز هم بود و اگر امکان دارد این گفتار ها را مکتوب کند و اتفاق ماندگاری خواهد شد.ضمن اینکه امیدوارم هر چه زودتر گنجیه ماندگار دوربین ها و عکس هایش را به زودی در موزه ای ببنیم.»

بعد از محمد متوسلانی ،سیروس الوند چند دقیقه ای را درباره زنده یاد بیچاره صحبت کرد.او گفت:«خبرنگار بودم و قرار بود پشت صحنه فیلمی را بنویسم،گفتن باید بروم خانه اصغر بیچاره،ان زمان به این نام فامیل فکر می کردم  و برایم جالب بود.البته دلیل نمی شود، چون اگر قله الوند را ببنید و بعد به فامیل من نگاه کنید می بینید که باز بی رحم تر است نسبت به فامیل اصغر!وقتی سر صحنه حاضر شدم کسی را دیدم که فکر می کردم کارگردان است  وقتی که دیدم  همه دور او جمع شدند و دوستش دارند .او کاررگدان ان فیلم نبود بلکه اصغر بیچاره بود.بار دیگر به لوکیشن فیلم دیگری رفتم،کنجکاو شدم .باز هم دیدم همه جا حرف اصغر بیچاره استو همه فیلمسازان و هنرمندان او را دوست دارند.تا رسید  ومن فیلم ساختم  و برای لوکیشن فیلم نمی توانستم امامزاده و زندان پیدا کنم و به نوعی اجازه فیلمبرداری داده نمی شد به اصغر بیچاره مراجعه کردم وبه فاصله کمی هر دو لوکیشن را برای ما درست کرد.«

او ادامه داد:«اصغر بیچاره زمانی عکاس فیلم «فرار از تله بود» و به کارگردان گفت اجازه بده از فینال فیلم عکس نگریم چون فینال غافلگیر کننده است و بهتر است عکسی نداشته باشد اما تهیه کنندگان از او عکس می خواستند،عکس را گرفت و در اختیار جلال مقدم قرار داد که اگر او صلاح دانست منتشر شود.یا زمانی که فیلم«ناخدا خورشید»را عکاسی می کرد با قاطعیت می گفت این فیلم از بهترین و ماندگار ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران خواهد شد.اصغر چطور این را تشخیص داد؟چرا که سناتریو کاملی هم در اختیار نداشت.او از گفت و گو با ناصر تقوایی تشخیص داد که فیلم خوبی است.»

پوری بنایی از بازیگران پیشکسوت سینمای ایران سخنران بعدی مراسم بود.او در سخنان کوتاهی ضمن تسلیت به خانواده اصغر بیچاره گفت:«خاطرات زیادی از اصغر بیچاره دارم. هیچ وقت محبت های او را فراموش نمی کنم.یک روز برای فیلمبرداری فیلمی با خانه ما تماس گرفته بود و مادرم منزل بود و سراغ من را از مادرم گرفت و چون منزل نبودم به مادرم گفت:« بهش بگید بیچاره زنگ زد».دو- سه ساعت بعد اقای شاپور غریب زنگ می زنند و با مادرم صحبت می کنند و پیغام می گذارند که بگویید غریب تماس گرفت.من رسیدم خانه مادرم گفت :«پوری جان تو کجا کار می کنی که سر و کارت با بیچاره ها و غریب ها است؟گفتم مادر جان اینها عزیزان من هستند و مورد علاقه و احترام من هستند.»

عبدالله علیخانی اخرین سخنران این مراسم بود.او گفت:«یکی از حسن های اصغر بیچاره رفتار پر محبت او با تمامی سینمایی ها بودو هر مشکلی درساخت فیلم برایمان پیش می امد به او مراجعه می کردیم. زمانی که ما به سینما امدیم کسی مثل او دست ما را گرفت و به مسائل مادی فکر نمی کرد.اصغر بیچاره نامی است که در سینمای ایران جاودان می ماند و یکی از کسانی است که به سینمای ایران کمک کرده است.»

در اخر فیلم مستندی از زندگی اصغر بیچاره به کارگردانی اردشیر شلیله به نمایش گذاشته شد.

بهمن فرمان آرا،شهاب الدین عادل،ابوالحسن داوودی،حافظ احمدی،سعید پور صمیمی،رضا بابک،منوچهر اسماعیلی،حبیب اسماعیلی،مهدی میامی،مرتضی شایسته،مریم معترف،حسن غفاری،مسعود زنده روح،مجید خمسه،هادی پویان،کوروش پیرو،سیامک زمردی مطلق،منصور ضابطیان، رضا مهاجر،بهروز صادقی،حسن اقا کریمی،حسن رضایی،محمد بدرلو،سمیه جعفری،فرامرز روشنایی،بهرام کاظمی،کامران قدکچیان از جمله هنرمندان حاضر در این مراسم بودند.