- سوره سینما - http://www.sourehcinema.ir -

کارگردان «عادت نمی‌کنیم»: اصغر فرهادی اصلا فیلمساز خوبی نیست!/ با رفتن افخمی از هفت مخالفم

ebrahimian

به گزارش سوره سینما [1] ، ابراهیمیان در گفت‌و‌گو زمانی که مصاحبه‌کننده می‌گوید او هم مثل بسیاری از فیلمسازان جوان از ویژگی‌ها و حال و هوای فیلم‌های اصغر فرهادی تاثیر گرفته و این مسئله در شکل و شمایل فیلم «عادت نمی‌کنیم» هم وجود دارد در جواب گفته: «موضوعاتی مثل پنهان‌کاری ، دروغ که در فیلم من می‌بینید را به هزاران شکل متفاوت غیرخطی، فانتزی، تریلر می‌توان روایت کرد. من به اصغر فرهادی هیچ اعتقادی ندارم و به نظرم فرهادی فیلمنامه‌نویس بزرگی است اما فیلمساز خوبی نیست. یعنی اصولا جهان تصویری و روایت تصویری ویژه از ایشان نمی‌بینم. اما از طرفی یکی از بزرگترین فیلمنامه نویسان قابل عصر اکنون ایران و به شدت محافظه کار است. اگر این جهان فیلمنامه‌نویسی را به وجوه دیگر تعمیم می‌داد و مثلا یک شکل دیگر فیلمنامه را روایت می‌کرد بهتر بود. الگوی روایت تصویری و بصری ویژه‌ای امضا شده از یک کارگردان در هیچ آثاری از فرهادی به جز فیلم «درباره الی» ندیدم.»

او در ادامه به نقد فیلم «چهارشنبه سوری» فرهادی می‌پردازد و می‌گوید: مشکل چهارشنبه سوری به این است که مخاطب از کاراکتر جلو می‌افتد و اطلاعاتش بیشتر است اما من در فیلم‌ هم پای اتفاقات فیلم به مخاطب اطلاعات می‌دهم. زمانی که سیما متوجه موضوع می‌شود مخاطب هم زمان،‌آن را می‌فهمد. فیلم «چهارشنبه سوری» شیوه غلطی دارد. فیلمساز روایت رئالیستی دارد اما با مخاطب صداقت ندارد و مخاطب را از شخصیت فیلم جلو می‌اندازد و این دروغ بزرگ در همه آثار فرهادی است که مخاطب را یا جلو می‌اندازد و یا عقب نگه می‌دارد. هیچ جا به نسبت جهان درست خودش به مخاطب اطلاعات نمی‌دهد.»

ابراهیمیان در ادامه به شیوه روایت فرهادی در فیلم اسکار گرفته «جدایی نادر از سیمین» هم انتقاد می‌کند و می‌گوید: صحنه تصادف در فیلم «جدایی نادر از سیمین» چه دلیلی دارد؟ وقتی همه چیز واقع‌گرا در ساختاری پیش می‌رود چرا آن را باید حذف کرد و به دروغ بزرگ تبدیل کرد؟ راضیه (ساره بیات) در جدایی به دکتر زنان می‌رود و در آخر فیلم می‌گوید من شک دارم. به چه چیز شک دارد؟ فیلمساز صحنه تصادف را از ما می‌گیرد. آیا دکتر گفته فرزندت مرده یا زنده‌اس؟ و فیلم همان جا باید تمام شود.»

این کارگردان جوان در ادامه با تاکید بر این نکته که هیچ کدام از ارزش‌های فیلمنامه‌نویسی فرهادی را زیر سوال نمی‌برد و همیشه می‌گوید بزرگترین در قله فیلم‌نامه‌نویسی ایران است از رفتار فرهادی در عدم تکثیر شیوه ویژه‌اش میان فیلم‌سازان دیگر انتقاد می‌کند و البته به فیلم‌سازان جوانی که دنباله رو فرهادی هستند هم انتقاد می‌کند: «مشکل فیلم سازان ما است که از روی آن فیلم کپی می‌کنند. باید ساختار اجرایی را برداشت و به شیوه خود روایت کرد. کاری که خیلی از فیلمسازان خوب دنیا انجام می‌دهند و از هم تأثیر می‌گیرند. تأثیر گرفتن بد نیست. برشت می‌گوید: ما از گذشتگانمان دزدیدیم،‌ شما از ما بدزدید. شیوه پخته شدن هنر دنیا این است که به گذشتگان فکر کنیم و آیندگان به ما نگاه کنند.»

اما نکته جالب دیگری در مصاحبه ابراهیمیان دفاع او از برنامه «هفت» با اجرای بهروز افخمی است، او ابتدا سعی می‌کند با گفتن این جمله که رابطه من و افخمی مثل استاد و شاگرد است ترجیح می‌دهد درباره برنامه «هفت» حرفی نزند، اما زمانی که بحث به مسعود فراستی می‌رسد او را باسوادترین منتقد ایران می‌داند که فقط کمی ادبیات ناراحت کنننده ای دارد: «در خصوص نقد به مسعود فراستی گفتم که باید نقدی داشته باشد که امکان پذیرش آن برای مخاطب وجود داشته باشد. البته بسیاری از حرف‌هایش درست است، اما شیوه مطرح کردن بسیار بد و ناراحت کننده دارد که جایی به سمت توهین می‌رود. اگر فراستی ادبیات نقد را با جامعه مماس کند، بهترین منتقد ایران است. منتقد برجسته‌ای که مغزش کتابخانه سینماست. نقد زیر شاخه‌های مختلف دارد. در اروپای شرقی شیوه نقد مثل کشور ما است و مثل داس فیلم را می‌زنند، اما در آمریکا نقد متفاوت صورت می‌گیرد و لایه‌های مختلف را برای مخاطب بازگو می‌کند که قابل فهم باشد.»

کارگردان «عادت نمی‌کنیم» در ادامه می‌گوید: «به طور کلی برنامه را دوست ندارم، باید هیجان انگیز باشد و یا حتی حاشیه آن بیشتر شود. این حاشیه کمک می کند بی رودربایستی و با صراحت و البته با رعایت ادب و احترام با هم حرف بزنیم. با این که افخمی از برنامه برود مخالفم و یک جایی باید بایستد از چالش‌ها رد شود و کار را تمام کند. به نظرم تا ۲ سال آینده برنامه خوبی خواهد شد.»

منبع: روزنامه هنرمند [2]