کارگردان فیلم سینمایی «خسته نباشید» مضمون این فیلم را دعوت تماشاگر به درک خوبی دانست.
سوره سینما- مهر نوشت: فیلم سینمایی « خسته نباشید» به کارگردانی محسن قرایی یکی از محصولات حوزه هنری در سال ۹۱ است که به تازگی فیلمبرداری آن تمام شده و مراحل فنی خود را طی میکند. این کارگردان جوان، نخستین تجربه کارگردانی اش را در فضایی غیر شهری و با قصهای متفاوت انجام داده، «خسته نباشید» را می توان نمونه ای از برنامه های حوزه هنری در حمایت فیلمسازان جوان دانست. با محسن قرایی کارگردان این فیلم که سالها به عنوان دستیار کارگردان در سینما فعالیت داشته درباره نخستین تجربه کارگردانیاش صحبت کردیم.
موضوع فیلم شما و داستان آن چیست، گویا قصه خارج از فضای شهری روایت میشود؟
محسن قرایی: «خسته نباشید» قصه زوجی جهانگرد است، که درگیرِ اختلافاتی با یکدیگرند، این دو در میانه¬ سفر خود در ایران با موسسه¬ جهانگردی طرفِ قراردادشان به مشکل برمیخورند. مستخدم اخراجیِ هتلی که این زوج در آن سکونت دارند به کمک پسرعمویش، برای آنها نقشه میکشند.چهار نفر با شخصیتهای متفاوت بنا به دلایلی در یک موقعیت مکانیِ یکسان قرار میگیرند. برخورد و روابط اینها با یکدیگر چالشی است که درام را پیش میبرد.
ایده این فیلم از کجا شکل گرفت؟
در فیلم «یه حبه قند» ساخته سید رضا میرکریمی من به عنوان برنامهریز و دستیار اول کارگردان همکاری کرده بودم. طرح ساخت این فیلم فروردینِ ۹۱ توسط آقای میرکریمی به ما پیشنهاد شد و حاصل ایدهای بود که در ذهن ایشان وجود داشت. احتمالاً ساختِ فیلم « خیلی دور خیلی نزدیک » و آشنایی با فضایی که این داستان در آن میگذرد در شکلگیری این طرح بی تاثیر نبوده است.
شما از چه زمانی به فکر کارگردانی بودید و چگونه شرایط فیلم اول برایتان فراهم شد؟
از ابتدای ورودم به سینما تصورم این بود که روزی بتوانم کارگردان شوم و تمام توانم را برای رسیدن به این هدف به کار بستم. برای این منظور ابتدا به عنوان دستیار کارگردان مشغول به کار شدم و پس از چند فیلم که به عنوان دستیار کارگردان و انتخاب بازیگر حضور داشتم پیشنهاد ساخت این فیلم مطرح شد.
فیلم اولتان متاثر از نگاه و روش کارگردانهایی است که با آنها کار کرده بودید یا دقیقا سلیقه و دغدغه قبلی خودتان است؟
همیشه برایم بنا و اصل بر یادگیری و کسب تجربه بوده، سعی کردم از کارگردانانی که در کنارشان کار میکنم بیاموزم. با اینکه کارگردان همیشه مُهرِ خود را بر اثرش میزند ولی هر فیلمنامه شکل کارگردانیِ خود را به کارگردانش پیشنهاد میدهد و کارگردان باید توانایی روایت هر قصه را آن طور که باید داشته باشد.
برای ساخت اولین فیلمتان به دنبال قصه و فضای مخاطب پسند بودید؟
به هر حال در سینمای ایران و احتمالاً جهان، فیلمسازان فیلم اولی خیلی امکان انتخاب فیلمنامه را ندارند و معمولاً در بهترین حالت، ساخت فیلمنامهای به آنها پیشنهاد میشود. خب در اینجا ما این شانس را داشتیم که سیدرضا میرکریمی که کارگردانی صاحب سبک و خوش سلیقه است نویسنده طرح بود. خصوصیت قصههایی که میرکریمی تا به حال کار کرده این بوده که مورد استقبال عموم واقع شده است.
علاوه بر این سلیقه فیلمسازی من به سینمای قصهگو و به تعبیر شما مخاطبپسند نزدیکتر است و این باعث شد بتوانم هر چه بیشتر با این طرح ارتباط برقرار کنم و انتخاب فیلمنامهنویسی مانند محمد رضایی¬راد خیالمان را از فیلمنامه راحت کرد.
خیلی از فیلمسازان در فیلم اول خود به دنبال تجربه متفاوت در بطن سینما هستند برای شما هم همینطور است؟
راستش نه. چون اعتقاد دارم تلاش برای تجربه متفاوت کردن گام برداشتن در مسیری است که به دور شدن از فضای فیلمنامه میانجامد. به نظرم هر چقدر بتوان از این حس دور شد و تمرکز را بر ساخت فیلمی که در دنیای فیلمنامهاش روایت شده گذاشت، آن وقت ممکن است در پایان شاهد اثر و تجربهای متفاوت باشیم.
حوزه هنری در سال ۹۱ به دنبال ساخت آثاری درباره خانواده است، فیلم «خسته نباشید» درباره خانواده و روابط انسانی است، این موضوع دغدغه خودتان بود؟
خانواده و روابط انسانی مفهوم کلی است که بیش از نیمی از فیلمهای سینمای جهان از آغاز تا کنون را در بر میگیرد. شکل نگاه به این موضوع است که آنها را از هم تفکیک میکند. بعید میدانم فیلمسازی وجود داشته باشد که این دو موضوع دغدغهاش نباشد با این حال نگاهی که این فیلم به خانواده و روابط انسانی دارد برآمده از نوعی حس انساندوستی و صلح خواهی است که بیننده را به دنیای آرام مملو از خوبی دعوت میکند.
همکاری با حوزه هنری را چطور ارزیابی میکنید؟
همکاری بسیار رضایت بخشی را با این مجموعه تجربه کردیم و اگر مسئله یا حاشیهای وجود داشت مربوط به بیرون از این مجموعه بود که خدا را شکر با درایت دوستان در حوزه هنری به پایان رسید.
امتیازهای فیلم خود را در چه چیزهایی میدانید؟
بی شک فیلمنامه و استفاده از بازیگران ناشناس و فضاهایی که کمتر دیده شده¬اند در ایجاد جذابیت، احتمالی تاثیرگذار است.
فکر میکنید مخاطبان اصلی فیلم شما چه کسانی باشند؟
فیلم برای مخاطب خاصی ساخته نشده و گمان سازندگان فیلم این است که «خسته نباشید» بتواند عموم مردم را راضی کند.
چرا از بازیگرانی که گیشه فیلم را تضمین کنند استفاده نکردید؟
جدا از اینکه شاید چند سالی است که دیگر بازیگران عامل اصلی فروش نیستند و فیلمنامه تعیین کنندهترین عامل فروش یا عدم آن است، اعتقاد دارم همیشه بازیگر باید کاملاً متناسب نقش انتخاب شود، حالا اگر آن بازیگر ستاره بود نقش را به او پیشنهاد می¬دهیم و اگر هم نبود، معروف نبودنش خللی در انتخابش ایجاد نمیکند. به هر حال تعدادی از بازیگران به ضرورت فیلمنامه نمی¬بایست خیلی شناخته شده میبودند، تعدادی بازیگر نیز از بومیان کرمان انتخاب شدند که بتوانند رنگِ لهجه را هر چه بهتر در فیلم بیاورند، و تعدادی با تمرین، لهجه¬ کرمانی را آموختند.
«خسته نباشید» به سی و یکمین جشنواره فیلم فجر میرسد؟
انشاءالله، بر اساس برنامهریزیهای انجام گرفته تدوین تا پایان آذر ماه به پایان میرسد. ساخت موسیقی و صداگذاری نیز همزمان در حال انجام است و فیلم اواسط دی ماه آماده حضور در جشنواره میشود.
پیشبینی میکنید واکنشها به اولین فیلمتان چطور باشد؟
واکنشها همیشه در جشنواره غیرقابل پیشبینی بوده است. گاهً فیلمی مورد استقبال قرار میگیرد که کسی فکرش را هم نمیکرده و فیلمی دیده نمیشود که همه پیش از شروع برایش شانس زیادی قائل بودهاند. در هر حال تلاشمان را کردیم قضاوت با مخاطبان است.
چقدر حوزه هنری در دیده شدن فیلم اول شما تاثیر خواهد داشت؟
به هر حال عنوان حوزه هنری در این سالها به عنوان تولیدکننده آثاری تحسین شده نظیر «یه حبه قند»، «به همین سادگی» و … انتظاری را ایجاد می¬کند که شاید سینماگران را برای دیدن این فیلم ترغیب کند. از طرفی داشتن سینماهای زیاد در سطح کشور امکان اکرانِ مناسب را برای فیلم فراهم می¬کند که در کنار سطح کیفی فیلم، از عواملِ مهم در میزان فروش فیلم خواهد بود.
اگر صحبتی باقی مانده بگویید.
از زحمات سیدرضا میرکریمی و حوزه هنری در حمایت و تولیدِ این فیلم نهایت تشکر را دارم.