به گزارش سوره سینما [1] به نقل از روابط عمومی جشنواره سینماحقیقت، دهمین دوره جشنواره بین المللی سینما حقیقت درحالی برترین‌های خود را شناخت که تندیس بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند را محمد کارت برای فیلم « آوانتاژ» به دست آورد و «صفر تا سکو» موفق به دریافت نشان فیروزه دهمین جشنواره سینماحقیقت شد. همچنین آرش لاهوتی برای فیلم «آبی کم رنگ» سه جایزه بهترین فیلم مستند بلند بخش بین الملل، تندیس بهترین مستند بلند شهید آوینی و جایزه بهترین تدوین دهمین جشنواره سینماحقیقت را از این جشنواره نصیب خود کرد.
اختتامیه دهمین جشنواره بین المللی سینماحقیقت با حضور علی ربیعی وزیر کار تعاون و رفاه اجتماعی، حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی، سید محمد مهدی طباطبایی نژاد دبیر دهمین جشنواره، مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان و علیرضا رضاداد، حبیب ایل بیگی و علیرضا رضاداد و همچنین استادان محمدرضا اصلانی، منوچهر طیاب و حسین ترابی یکشنبه -۲۱ آذر ماه- در سالن اندیشه حوزه هنری برگزار شد.
در این مراسم پس از پخش سرود ملی ایران و قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید و اجرای موسیقی زنده محمدرضا شهیدی فر به عنوان مجری روی سن آمد و گفت: هیجان نمایش مستندها حالا به هیجان روز اختتامیه و اهدای جوایز متصل شده است و امروز با حداقل ترین سخنرانی ها که می گویند هرچه کمتر شنیدینی تر خواهد بود درمیان شما هستیم.
شهیدی فر سینما حقیقت را واقعی ترین تصویر از سینمای ایران و جهان معاصر دانست و گفت: در این جشنواره موضوعات مورد علاقه مستند سازان ایران و جهان به نمایش درآمده با این آرزو که تصاویر امید بخش هر چه صریح تر و شفاف تر بتوانند مشکلات و جامعه پیش رو را نشان دهند.
او نامگذاری «حقیقت» برای چنین جشنواره ای را اندیشمندانه و رندانه توصیف کرد چرا که فرای واقعیت داستان بزرگتری به نام حقیقت وجود دارد.
این مجری در ادامه از دبیر جشنواره سید محمد مهدی طباطبایی نژاد دبیر جشنواره خواست تا برای سخنرانی روی سن بیاید.
* طباطبایی نژاد: سینمای مستند ما دیگر منزوی نیست
سید مهدی طباطبایی نژاد ضمن خیر مقدم به حضار در آئین اختتامیه دهمین جشنواره بین المللی سینماحقیقت، اظهار کرد: از اینکه دعوت ما را برای ورود به جشنواره سینما حقیقت پذیرفتید، تشکر می‌کنم واز مهمانان خارجی ممنونم که این روزها را در جشنواره سینما حقیقت حضور داشتند و امیدوارم روزهای خوبی در ایران سپری کرد باشند.
دبیر دهمین جشنواره سینماحقیقت افزود: جشنواره سینما حقیقت دومین دهه خود را در شرایطی آغاز می کند که سینمای مستند ما دیگر یک سینمای منزوی نیست، بلکه سینمای جدی و فرهنگی است.
طباطبایی نژاد تاکید کرد: اعتلای هنر محصول خلاقیت و هنر مستندسازان است. سینماحقیقت با تمسک به فرامایش امام علی(ع) تلاش کرده‌است، آئینه‌ای زلال از جامعه، فرهنگ و تمدن ایران عزیز باشد.
وی ادامه داد: به همه مستندسازان تبریک میگویم و به آنهایی هم که جایزه نمی گیرند تبریک می گویم چون حضور همه این مستندسازان جشنواره سنیما حقیقت را پر شور ساخت. این جشن، جشن همه ماست و حضورشما پاینده باشد.
پس از سخنرانی دبیر جشنواره مهرداد مهدی نوازنده اکاردئون که در مستند «والسی برای تهران» هم حضور داشت به اجرای زنده موسیقی پرداخت .
در ادامه شهیدی فر از فرید فرخنده کیش مدیر انجمن سینمای جوان و محمد صراف مدیر سایت فیلم نت دعوت کرد تا برای اهدای جایزه این بخش که شامل دیپلم افتخار و ۷ میلیون تومان جایزه نقدی بود روی سن حاضر شوند. این جوایز به مستند «زنانگی» ساخته محسن استاد علی ،«متهمین دایره بیستم» ساخته حسام اسلامی و «رییس الوزرا » به کارگردانی محمدرضا هاشمیان رسید.
* جوایز شبکه مستند
در ادامه جشن هم جوایزی که شبکه مستند در نظر گرفته بود شامل دیپلم افتخار و ۷ میلیون تومان جایزه نقدی توسط سلیم غفوری مدیر شبکه مستند تلویزیون و منوچهر طیاب مستند ساز پیشکسوت به فیلم «بزم رزم» ساخته سید وحید حسینی اهدا شد.
* جوایز هنر و تجربه
در ادامه مراسم اختتامیه، هوشنگ گلمکانی منقد و سردبیر مجله فیلم و جعفر صانعی مقدم جایزه گروه هنر و تجربه را به بهتاش صناعی ها و مریم مقدم برای ساخت «دیپلماسی شکست ناپذیر آقای نادری» اهدا کردند.
گلمکانی پیش از اهدای این جایزه گفت: توجه به موضوعات بکر و تازه نقاط مثبت مستندهای ساخته شده بود اما در کنار آن ها توجه به فرم های جدید برای بیان موضوعات بکر هم باید مورد توجه قرار بگیرند. بدین وسیله شورای سیاست گذاری سینمای هنر و تجربه با تقدیر از امید عبدالهی برای ساخت مستند «سفر سهراب» که به زندگی سینماگر نامی ایرانی سهراب شهید ثالث می پردازد جایزه خود را به خاطر روایت طناز و انتخاب موضوع مرتبط با جامعه روز به بهتاش صناعی ها و مریم مقدم برای کارگردانی فیلم «دیپلماسی شکست ناپذیر آقای نادری» اهدا کرد.
شهیدی فر پس از اهدای این جایزه با گفتن این مطلب که اگر پشت سر هم جایزه بدهیم خسته می شوید برای سخنرانی از رییس سازمان سینمایی کشور دکتر ایوبی دعوت کرد.
* ایوبی: بابت برگزاری این جشنواره پرشور تشکر می کنم
رئیس سازمان سینمایی با ذکر یک خاطره از علامه جعفری سخنانش را آغاز کرد و اظهار کرد: نزدیک به روزهای مبارک هفته وحدت ، اخلاق و معنویت پیامبر، در دانشگاه علامه فقید برای سخنرانی دعوت شده بود. ایشان ساعت نه صبح برنامه شان شروع می شد و با حالت پریشان آمد و گفت: آمدم فقط عذر خواهی کنم که دخترم مرحوم شده و من باید از حضورتان مرخص شوم. فکر می کنم این کوتاه ترین سخنرانی بود که تا به حال شنیده بودم.
ایوبی ادامه داد: حالا من هم می گویم که اینجا آمدم که فقط عذر خواهی کنم چون نمی توانم زمان زیادی در خدمت‌تان باشم. اما آمدم تشکر کنم که این جشنواره پرشور و زیبا را برگزار کردید.
وی با اشاره به اهمیت کارمستندسازان ، گفت: فیلمسازان مستند ایران نشان دادند سینمای مستند یک واقعیت و حقیقت است و راه خودش را در عرصه هنر باز کرده است. اکنون وظیفه ما این است که مشکلات سینما حقیقت را حل کنیم و سینمای مستند رابه سمت جلو پیش ببریم.
رئیس سازمان سینمایی ضمن تشکر از دبیر جشنواره سینماحقیقت گفت: از برادر عزیزم طباطبایی نژاد تشکر می کنم که با برگزاری جشنواره سینما حقیقت، فضای خوب و صمیمانه ای را برای مستندسازان ایجاد کردند. اگرچه حمایت مالی ما برای جشنواره سینماحقیقت حداقل است ، ولی ایشان با روی باز سینما حقیقت را پیش بردند.
وی ادامه داد: امروز مستندسازان با عبور ازشهرت ، دیده شدن وهمه مواردی که سینمای مستند برای آنها دارد این سینما را به عنوان یک راه سخت پذیرفته‌اند . از سینما گران این عرصه تشکر می کنم.
این مدیر سینمایی با تشکر از مدیران سینمایی دولت یازدهم، گفت: من هیچ وقت از مدیران سینمایی در جایی صحبت نکرده اما امروز زمانی است که باید در این زمینه حرف بزنم. در سالهای اخیر اگر تولید در سینما افزایش یافته و ظرفیت اکران بالا رفته و تماشاگران سینما چندین برابر شده و فضای پر رونقی در سینما به وجود آمده است، حاصل تلاش و انرژی سینماگران است اما بخش زیادی هم مدیون تلاش مدیران و کسانی که شبانه روز برای سینما زحمت می کشند، است.
وی در ادامه افزود: ما امروز اگر اکران موفقی را در سینما تجربه می کنیم، مدیون تلاش شورای نمایش و شورای صنفی است و زحمات برادر عزیزم ایل بیگی که برای سینما از خودش می گذرد و همه مدیرانی که رنج‌هایی را به دل می خرند برای اینکه سبنما رنج کمتری ببینداز همه تشکر می کنم و فکر می کنم سینما راه خودش را پیدا کرده است.
ایوبی به آخرین دوره جشنواره سینما حقیقت در دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: این آخرین دوره جشنواره سینما حقیقت در دولت یازدهم است، امیدوارم مدیران سینما حقیقت دوره بعد سینمای مستند را درک کنند. مستندسازان ما از اهمیت زیادی برخوردار هستند. این افراد ده ها جایزه داخلی و خارجی را می گیرند و مواردی را در دنیا می بینند که ما چشم دیدن آن ها را نداریم.
ایوبی خطاب به مستند سازان گفت: شما چشم بینای ملت ایران هستید و ما به شما افتخار می کنیم. من به همه شما و به کسانی که جایزه نگرفتند تبریک می گویم.
ایوبی همچنین بازگشت محمدمهدی حیدریان را که به تازگی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شده است به عرصه هنر تبریک گفت و اشاره کرد: او آمده تا قوت قلب به ما دهد. امیدوارم کارهای خوبی را در فرصت باقی مانده انجام دهیم.
* تقدیر از دو مستندساز کرمانی
پس از این سخنرانی محمدرضا علیزاده؛ مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمان و سید محمدمهدی طباطبایی نژاد برای تقدیر از دو مستند ساز کرمانی روی سن آمدند. این بخش با پخش تصاویری از مستند سازان کرمانی «حمید اسلامی» و «منوچهر عسگری نسب» همراه بود.
ضمنا جایزه منوچهر عسگری نسب که به دلیل بیماری در مراسم حاضر نبود به نماینده ایشان داده شد و متن پیام این مستند ساز با این مضمون خوانده شد: «باعث سرافرازی بود که در این مراسم شرکت کنم اما به دلیل گرفتاری و بیماری نتوانستم در میان جمع شما باشم.»
* جوایز خرد و تجربه
بخش بعدی جوایز مربوط به «خرد و تجربه» بود که جوایز این بخش را پدرام اکبری، مجید خالقی سروش، مجید نیک روان و محمدرضا اسلامیان مدیر صندوق بازنشستگی کشور اهدا کردند.
جایزه اول این بخش شامل لوح افتخار، نشان جشنواره و مبلغ ۵۰ میلیون ریال جایزه نقدی به سعید آلبوعبادی برای فیلم «گاهی روی آب» اهدا شد و منوچهر مشیری برای فیلم «با زبان خاموش» جایزه دوم این بخش شامل لوح افتخار و نشان جشنواره و مبلغ ۴۰ میلیون ریال جایزه نقدی را گرفت.
جایزه سوم بخش خرد و تجربه شامل لوح افتخار، نشان جشنواره و مبلغ ۳۰ میلیون ریال جایزه نقدی هم به سعید بهلولی برای کارگردانی فیلم «سایه‌های تنهایی» رسید.
اجرای ویولن و پیانو توسط غزاله شیرازی و آرمان نصیری جشنواره را به بخش بعدی که اهدای جوایز شهید آوینی بود رساند.
هیات داوران این بخش مجید رجبی معمار،علیرضا رضا داد و محمد علی فارسی بودند و جایزه های این بخش را با همراهی حبیب ایل بیگی اهدا کردند.
* جایزه ویژه بخش شهید آوینی
جایزه ویژه بخش شهید آوینی شامل تندیس، لوح افتخار و ۶ میلیون تومان به ماجد نیسی تعلق گرفت و محمد قانع فرد برای ساخت مستند «شام آخر» موفق به دریافت تندیس شهید آوینی، دیپلم افتخار و مبلغ ۸ میلیون تومان جایزه نقدی در بخش مدافعان حرم شد.
در بخش شهید آوینی هم محمد مهدی خالقی کارگردان فیلم «پسرم»، محمد تقی رحمتی برای «ابوالفضل نیستان» و آرش لاهوتی برای «آبی کمرنگ» موفق به دریافت جوایز در بخش های مستند کوتاه، نیمه بلند و بلند شدند.
جایزه ویژه دبیر جشنواره هم که شامل تندیس و مبلغ شامل ۶ میلیون تومان جایزه نقدی بود هم به مستند «انحصار ورثه» ساخته محمدعلی شعبانی اهدا شد.
* تقدیر از پروفسور فرایلینگر
در ادامه مراسم اختتامیه از پروفسور فرایلینگر که در دوران جنگ ایران و عراق به مجروحان شیمیایی کمک کرده بود، تقدیر شد.
محمدرضا شهیدی فر مجری برنامه درباره این پروفسور گفت: ایشان در حوزه مستند کاری نکرده اند اما از جمله کسانی هستند که همه ما به نوعی به او مدیون هستیم. او جراحی بود که مجروحین جنگ را چه در زمان جنگ و چه پس از آن با جدیت در اتریش درمان می کردند.
شهیدی فر خصلت ویژه پروفسور فرایلینگر را کار بزرگی دانست که او انجام داده است. او به جهانیان ثابت کرد که عراق علیه ایران سلاح شیمیایی به کار می برده است. پروفسور فرایلینگر در زمان جنگ به ایران می آید و با بردن سندهایی به جهان ثابت می کند که چنین جنایتی انجام گرفته است.
مصطفی رزاق کریمی درباره این پروفسور گفت: زمانی مجروحی با اولین پرواز به وین آمد که او را سریع جدا کردند و وضعیت او به قدری وخیم بود که معروف شد شهید شده و این پروفسور این مجروح را نجات داد.
جایزه پروفسور فرایلینگر توسط دو جانباز دفاع مقدس به وی اهدا شد.
* جوایز بخش مسابقه بین الملل
در بخش مستندهای کوتاه و نیمه بلند بین الملل لوح تقدیر ویژه داوران به سعیده شریعتی برای فیلم «پسین» از کشور ایران تعلق گرفت.
سعیده شریعتی پس از دریافت جایزه اش گفت: دو سال با دوربین به دنبال پدرم می رفتم و سوال های به قول او احمقانه می پرسیدم و یکبار که عصبانی شده بود گفت تو هیچ وقت فیلمساز نمی شوی. من این جایزه را به او که مدتهاست ندیدمش و همچنین به آرمین یاری همسرم تقدیم می کنم.
در ادامه تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و مبلغ ۲۰۰۰ دلار به عنوان جایزه ویژه هیات داوران به ایرنه دونیزیو برای فیلم «ساحل ها زیر آفتاب امن و امانِ شمال» از کشور ایتالیا اهدا شد.
«نان و چای» به کارگردانی سارا کاسکاس از کشور لبنان موفق به دریافت تندیس بهترین فیلم مستند کوتاه به همراه ۳۰۰۰ دلار جایزه نقدی شد و مهدی قنواتی برای فیلم «همجا» جایزه بهترین فیلم مستند نیمه بلند بخش بین الملل را به همراه ۴۰۰۰ دلار وجه نقد گرفت.
در بخش مستند بلند بین الملل هم لوح تقدیر ویژه داوران به محسن استاد علی برای فیلم «زنانگی» اهدا شد. محسن استادعلی که به همراه دخترش روی سن آمده بود گفت: ممنونم از خداوند و زنان نجیبی که به من اعتماد کردند تا این فیلم به سرانجام برسد.من این جایزه را به عوامل فیلم و فیلم هایی که جایزه نگرفتند و حقیقت های گم شده جشنواره دهم بودند تقدیم می کنم.
تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و مبلغ ۲۰۰۰ دلار به عنوان جایزه ویژه هیات داوران به وینالی مانسکی برای فیلم «زیر آفتاب» محصول روسیه، آلمان و جمهوری چک ایتالیا تعلق گرفت.
آرش لاهوتی هم برای ساخت مستند «آبی کمرنگ» تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین فیلم مستند بلند به همراه مبلغ ۵۰۰۰ دلار جایزه نقدی را از آن خود کرد.
این کارگردان از سلیم غفوری برای حمایت هایی که پس از ساخت فیلم انجام داده تشکر کرد.
* علی ربیعی: از سینمای مستند با استفاده از هر روشی که بتوانیم حمایت می کنیم
علی ربیعی؛ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سخنران بعدی مراسم بود. وی گفت: امیدوارم این دور هم جمع شدن ها مایه خیر و برکت شود و افراد تازه که به عرصه مستند ورود می کنند بتوانند از این موقعیت استفاده کرده و پیشرفت کنند.
وی با اشاره به نکاتی درباره مستندسازی، گفت: مستندسازان دیده نمی شوند و آثاری می سازند که کم تر دیده می شود. به عنوان کسی که سعی کردم از طریق هنر با عرصه اجتماعی ارتباط بگیرم، جامعه هنر و مستند به من کمک زیادی کرد.
ربیعی افزود: ما از دیدن آثار نمایشی لذت می‌بریم و می‌توانیم ابعاد مختلفی از زندگی اجتماعی رادر آن ببینیم. با تماشای مستند جنبه‌های مختلفی از زندگی اجتماعی را می‌بینیم و هم از دیدن فیلم ها لذت می‌بریم و ضمن ارتباط با آحاد مردم با واقعیت اجتماعی آن ها آشنا می‌شویم.
این مقام مسوول با تاکید بر اهمیت سینمای مستند، تصریح کرد: از طریق مستند با نوع زندگی و دید مردم ارتباط برقرار می کنیم و می‌توانیم مسائل اجتماعی را تببین کنیم.
ربیعی بابیان ارتباط عمیق سینمای مستند با جامعه، ادامه داد: مستند بیش از سینمای داستانی با مردم ارتباط برقرار می کند. از طریق مستند با واقعیت زندگی مردم آشنا می شویم و این آشنایی در تصمیم گیری ما تاثیر می‌گذارد.
ربیعی با اشاره به آثار مستندی که دیده است، گفت: برخی از مستندهایی که دیدم برای خود من تکان دهنده بوده و زوایای زندگی مردم را در این آثار دیدم. مستند در کنار عرصه نمایش که سطحی تر به اجتماع می پردازد، به جامعه عمیق تر نگاه می کند.
وزیرکار افزود: جایی که من در آن کار می کنم با درد، رنج و نگرانی مردم سر و کار دارد و مستند رسانه تاثیرگذاری در این زمینه است. به تازگی در زمینه آسیب های اجتماعی مطالعات زیادی کردیم و اطلاعات خوبی جمع کردیم.
وی با اشاره به حمایت از بخش خرد و تجربه جشنواره سینماحقیقت گفت: نوع همبستگی ای که با این جشنواره داشتیم در زمینه مستندهایی با موضوع بازنشستگی بود و به این موضوع با زبان مستند توجه کردیم.
وزیر کار تاکید کرد: ما سعی می کنیم از سینمای مستند با استفاده از هر روشی که بتوانیم حمایت کنیم .
وی ضمن تشکر از استاد طیاب، ترابی، عسگری نسب و طباطبایی نژاد گفت: از رخشان بنی اعتماد تشکر می کنم که اسم ایشان هم مثل آثارشان با مسما است و جامعه نیازمند آثار ایشان است. ایشان را بانوی اعتماد ایران می دانم و اینجا جا دارد از اهمیت آثار ایشان یاد کنیم.
ربیعی در پایان خاطر نشان کرد: از تمامی آنهایی که به جریان سینمای مستند کمک کردند تشکر می کنم و امیدوارم گردهمایی امشب به جریان مستندسازی ایران کمک کند.
* جوایز بخش ملی
در ادامه جوایز بخش مسابقه ملی با حضور داوران این بخش اهدا شد .ارد زند درباره داوری های جشنواره دهم گفت: کار بسیار سختی داشتیم چون فیلم های ارزنده ای داشتیم که باید از میان آنها انتخاب می کردیم.
جوایز بخش مسابقه ملی به این ترتیب اهدا شد:
فیلم مستند «صفر تا سکو» موفق به دریافت نشان فیروزه دهمین جشنواره سینماحقیقت شد.
مهتاب کرامتی هم که نشان فیروزه دهمین جشنواره سینماحقیقت را به همراه طهورا ابوالقاسمی دریافت کرده بود گفت: خدا را شکر می کنم برای اولین قدم که در جشنواره مستند برداشتم.
جایزه ویژه هیات داوران به محمدرضا وطن دوست برای «ننا» رسید. محمدرضا وطن دوست کارگردان «ننا» پس از دریافت جایـزه‌ی ویژه‌ی هیات داوران گفت: از همه عوامل فیلم تشکر می کنم و می خواهم بگویم حال امشب ما خوب است اما حال زمین خوب نیست حواسمان باشد. همین طور می خواهم جایزه ام را به طاها کریمی تقدیم کنم که در میان ما نیست.
جایزه ویژه دبیر جشنواره در بخش مسابقه ملی را به هادی معصوم‌دوست کارگردان «خوان بی خان» اهدا شد.
محمد کارت برای کارگردانی مستند «آوانتاژ» تندیس بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند دریافت کرد.
محمدرضا حافظی برای کارگردانی مستند «راه بی عبور» موفق به دریافت تندیس بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند شد.
مهدی اسدی با کارگردانی «جمعه قالی» موفق به دریافت تندیس بهترین کارگردانی فیلم کوتاه مستند شد.
حجت طاهری تصویربردار فیلم «پرندگان در سایه» موفق به دریافت تندیس بهترین تصویربرداری جشنواره سینماحقیقت شد.
تندیس بهترین پژوهش در دهمین جشنواره سینماحقیقت به سید وحید حسینی برای پژوهش مستند «بزم رزم» اختصاص یافت.
صبا ندایی پسر زنده یاد مرتضی ندایی در بخش بهترین موسیقی موفق به دریافت تندیس از دهمین جشنواره سینماحقیقت شد.
صبا ندایی پس از گرفتن جایزه برای بخش موسیقی گفت: این صحنه برای من نوستالژیک است چرا که دقیقا دو سال پیش همین جا برای پدرم اجرا داشتم …امیدوارم این اتفاق تلخ دیگر در این جشنواره برای هیچ کس نیافتد.
آرش لاهوتی برای تدوین فیلم «آبی کمرنگ» جایزه بهترین تدوین را از آن خود کرد.
جایزه بهترین صدای فیلم به آرش قاسمی برای صدابرداری مستندهای «آوانتاژ» و «بزم رزم» اهدا شد.
ناصر حبیبیان بهترین نویسنده گفتار متن دهمین جشنواره سینماحقیقت شد.