فیلم «بیست و یک روز بعد» به کارگردانی سیدمحمدرضا خردمندان در جشنواره فیلم فجر با اقبال عمومی خوبی همراه بود و در رتبه برتر آراء مردمی قرار گرفت؛ اگرچه این فیلم نتوانست نظر هیات داوران را به خود جلب کند اما عده ای معتقد بودند این فیلم داستان خود را ساده پیش می‌برد و قصه خود را بیان می‌کند و عده ای دیگر کیفیت این فیلم را با دوران طلایی کانون پرورش فکری نوجوان مقایسه کردند. به هرجهت این فیلم اولین ساخته این کارگردان جوان است و ساره بیات، حمیدرضا آذرنگ، امیرحسین صدیق، مهدی قربانی، جلال فاطمی، رضا استادی، سینا رازانی و حسین شریفی در آن به ایفای نقش می پردازند.
گفت و گوی سوره سینما [1] را وی از نظر می گذرانید:
* ایده فیلم « بیست و یک روز» بعد از کجا شکل گرفت؟
داستان این فیلم ترکیب تصویرهایی از مقاطع مختلف زندگی من است.
* کنار هم قرار دادن تصویر آن هم در موقعیت های مختلف زندگی به تنهایی برای خلق موقعیت دراماتیک قصه آن هم برای فیلم سینمایی کافیست؟
برای من اینگونه بوده؛ من از موضوع فیلم شروع می کنم تا اینکه موضوع فرایند خود را طی می کند و بعد در مرحله بعدی به محتوا دست پیدا می کنم.در همه کارهای کوتاهم اینگونه داستان را جلو بردم. در این فیلم هم تصویر نوجوانی که کنار مادرش جلوی داروخانه سیزده آبان ایستاده بود بیس محکمی برای شروع یک فیلم بود تا به بازگویی مسئله اجتماعی بپردازد.
* نگارش داستان را چه زمانی شروع کردید؟
سه سال پیش نگارش فیلم را به صورت کارت نوشته هایی شروع کردم.
* کمی بیشتر در خصوص کارت نوشته توضیح می دهید؟
هر صحنه و سکانسی که در نظرم شکل می گرفت روی کارت های کوچک می نوشتم تا اینکه سی یا چهل کارت شکل گرفت و اینجا بود که به ذهنم رسید که باید با شخص دومی این نوشته ها را در میان بگذارم تا این ایده ها در کنار هم انسجام پیدا کند. با احسان ثقفی وارد گفت و گو شدم؛طرح کلی را برایش تعریف کردم او با طرح ارتباط خوبی برقرار کرد و در واقع یکی از شانس های بزرگ من این بود که احسان فضای کار را خوب درک می کرد و کار خیلی خوب جلو رفت.
* چه سالی این اتفاق افتاد؟
سال ۹۳ نسخه اول نوشته شد و تا سال ۹۵ بازنویسی به طول انجامید.
* در آن مقطع مشخص بود که حوزه هنری تهیه کننده کار خواهد شد؟
در باشگاه فیلم سوره نگارش فیلم نامه انجام می شد و بر اساس رزومه ای که داشتم این اعتماد به من وجود داشت؛ضمن اینکه من و محمدرضا شفاه سیزده سال با هم کار کرده بودیم آنقدر با هم زبان مشترک داشتیم که نیاز نبود درباره مسئله ای با هم گفت و گو کنیم.حتی یک اختلاف نظر کوچک هم با هم نداشتیم و پروسه نگارش فیلم نامه آرام طی می شد.
[2]
* پیش تولید را کی شروع کردین؟
بعد از هفت بار بازنویسی؛ شهریور امسال پیش تولید شروع شد.البته در پیش تولید هم فیلم نامه همچنان بازنویسی می شد. اما آنچه که برای من اهمیت دارد اینکه پیش تولید ما فرصت اندکی داشت.
* چطور؟
فیلم ما چهل لوکیشن داشت که من ده لوکیشن را ندیده به محل فیلمبرداری رفتم و برای فیلمبرداری آماده شدیم.
* برای نگارش فیلم نامه حدود ۳ سال زمان گذاشته شد؛ اما برای تولید فیلم شما به عنوان کارگردان لوکیشن را ندیده؛ به محل برای فیلمرداری رفتید؟
به طور کل در کشور ما فیلمبرداری فیلم نیمه دوم سال آغاز می شود.
* در اینکه کشوری هستیم با آدم های دقیقه نود شکی نیست!اما این میزان فرصت کم غیر قابل توجیه است…
واقعا زمان برای فیلمبرداری کم داشتیم .به نظر من شما باید در این زمینه آسیب شناسی کنید که چرا موتور تولید فیلم در نیمه دوم سال راه می افتد. اما در این فیلم واقعا ما با کار سختی همراه بودیم فیلم «بیست و یک روز بعد» یکی از چند فیلم سخت و طاقت فرسای جشنواره امسال است فیلم سخت به معنای اتم کلمه . وسط بیابان با کمترین امکانات و با شرایط سخت تولید که دستگاهها با ما هیچ گونه همکاری نکردند به وقتش نام این دستگاهها را خواهم آورد که چگونه در کار ما کارشکنی کردند. ما هر روز یک لوکیشن خاص بودیم بالغ بر ۴۰ لوکیشن داشتیم و من در بعضی صحنه ها یک ربع قبل از فیلمبرداری کار را دکوپاژ میکردم.
[3]
* اینکه ندیده برای فیلمبرداری به محل عازم شوید کمی شرایط را برای گروه هم پیچیده می کند.
اینجا از کامیاب امین عشایری تشکر می کنم که مهمترین لحظه های فیلم کنارم بود.مهمترین بخش های فیلم کنار ریل راه آهن بود که ده روز مانده به فیلمبرداری آن صحنه ها راه آهن به ما گفت به شما قطار نمی دهم . این در شرایطی بود که ما برای لوکیشن میزانسن هم طراحی کرده بودیم و بعد مجبور شدیم این صحنه ها را با جلوه های ویژه بگیریم.
* فیلم را با مردم دیدید؟ اقبال عمومی چگونه بود؟
شیرین ترین لحظه های زندگیم را در پردیس ملت با مردم فیلم دیدم. آنقدر مردم با حال خوب سالن را ترک می کردند ؛به سمت من می آمدند و به من تبریک می گفتن خیلی حالم از این بابت خوب شد.
* همکاری با ساره بیات به عنوان بازیگر حرفه ای برایتان که فیلم اولی هستید سخت نبود؟ با او تعامل خوبی داشتید؟
من با واژه فیلم اولی موافق نیستم چراکه من چهل فیلم کوتاه در کارنامه ام دارم و تجربه کار با کودک هم داشتم. به همین جهت می دانستم از کار چه می خواهم. با بازیگران حرفه ای اتفاقا کار راحت بود اما آنچه که سخت بود کار با بچه ها بود که ما یک ماه جداگانه با آنها تمرین داشتیم.
* فیلمت در لیست کاندیدا تنها در یک بخش جای دارد. می خواهم نظرت را در این مورد بدانم.
جشنواره فیلم فجر به عنوان تنها جشنواره معتبر سینمایی کشوردر دیده شدن فیلم ها اهمیت دارداما همه چیز به جشنواره ختم نمی شود. وقتی فیلمی ساخته می شود مسیر خود را پیدا می کندزمان کیفیت فیلم ها را مشخص می کند و صد البته که سلیقه داوران همیشه حرف اول را می زند. همینکه مردم از فیلمم راضی بودند برایم کافیست. من به مسیر خودم ادامه می دهم .