به گزارش خبرنگار سوره سینما [1]، بنا بر حاشیه های اخیر نسبت به توقیف فیلم های سینمایی طی چند سال گذشته و شائبه قانون حق دخل و تصرف در فیلم ها و حقوق مربوطه، جامعه سینمایی را با فراز و نشیب هایی همراه کرده است. این در حالی است که رئیس سازمان سینمایی در نشست خبری اخیر نسبت به شفاف سازی مسئولیت ها و وظایف نهادهای فرهنگی و حاکمیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر سینماهای کشور اشاره کرده و حق هر گونه دخل و تصرف در محتوا و مضمون فیلم های سینمایی را منوط به وظایف این وزارتخانه اعلام داشت.
بر اساس قانون مصوب، سینماداران از حق انتخاب فیلم برای اکران در سینماهای خود را برخوردار بوده و حقی برای اظهار نظر در مراحل تولید، پروانه ساخت،پروانه نمایش، دخل و تصرف در فیلم ندارند بنابراین در صورت عدم مطابقت محتوای فیلم با دستورالعمل ها و شرایط سینما، تنها مرجع قانونی برای رسیدگی به انحرافات و اصلاح فیلم ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است .
شرح وظایف صنوف سینمایی و تصویب آن در قانون، از جمله نکاتی است که در حیطه فرهنگی نادیده گرفته شده و مسئولان فرهنگی نسبت به آن غافلند این در حالی است که توجه و اهتمام به این قوانین بسیاری از مشکلات سینمایی را مرتفع کرده و در کاهش تخلفات تاثیر دوچندانی خواهد داشت .
اعطای پروانه نمایش یکی دیگر از معضلات جامعه سینمای امروز است و به نوعی نظارت بر محتوای فیلم ها و در قبال آن رعایت خط قرمزها را با چالش روبرو کرده و فیلم ها را از پرده سینما پایین کشانده است .
در این راستا محمد قاصد اشرفی رییس انجمن سینماداران در خصوص حق انتخاب سینماداران برای نمایش فیلم در سینماهای خودو بررسی مشکلات موجود در این حیطه گفت: براساس قانون، متولی سینماهای کشور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و تمامی حقوق اعم از نظارت، پروانه ساخت و نمایش و غیره به این وزارتخانه اختصاص دارد بنابراین نظارت همه سینماهای کشور برعهده این وزارتخانه بوده و نسبت به اکران و گزینش فیلم ها مسئول است.
وی افزود:حاکمیت و نظارت بر مسائل فرهنگی بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و سینماداران حق هیچگونه دخالتی در مراحل تولید و ساخت فیلم ها را ندارند اما فارغ از حیطه مسئولیت های این وزارتخانه، صاحبان سینما نسبت به موضوعیت و محتوای فیلم ها حق انتخاب داشته و براساس قانون ملزم به آگاهی از وضعیت فیلم ها و تطبیق آن با دستورالعمل سینماها هستند .
[2]
رییس انجمن سینماداران درباره حقوق سینماداران در اظهارنظر نسبت به فیلم ها خاطرنشان کرد: هیچ سینماداری حق دخل و تصرف(کم و زیاد کردن) و حتی اظهارنظر در انتخاب موضوع، تهیه فیلمنامه، مراحل ساخت و تولید فیلم و اخذ پروانه نمایش ندارد اما در مرحله اکران از این حقوق برخوردار است که از محتوا و مضمون آثار مطلع بوده وفیلم ها را انتخاب کند چرا که سینماداران تنها رابط بین مخاطب با سینما بوده و ملزم به رعایت حقوق مخاطب در نمایش فیلم ها هستند.
وی عنوان کرد: وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در کنار آن سازمان سینمایی، کاملا مشخص و تعیین شده است اما در حوزه فرهنگی، وظایف و حقوقی هم برای اصناف تعریف شده است که متاسفانه مدیران فرهنگی نسبت به آن بی توجه بوده و جایگاهی برای حقوق آنها قائل نیستند. این در حالی است که مشارکت و همکاری اصناف در ارائه نکته نظرات همسو با قانون می تواند اندیشه مدیران فرهنگی را به افکار عمومی نزدیک کرده و تا حد امکان مشکلات این حوزه را رفع کند.
قاصد اشرفی ادامه داد: سینمادار ازاین حق برخوردار است که فیلم ها را برای نمایش در سالن های خود، انتخاب کند. بنابراین در توافق با صاحیان فیلم و پخش کنندگان فیلم ها را انتخاب و در سینماهای خود به نمایش می گذارند. این درحالی است که انتخاب فیلم ها حق قانونی صاحبان سینما محسوب شده و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حقی مبنی بر اعمال اجبار نسبت به اکران فیلم ها ندارد.
وی توقیف فیلم های سینمایی را ناشی از کم کاری و بی توجهی پخش کنندگان به قوانین و اصول پروانه نمایش معرفی کرد و اظهار داشت: صاحبان سینما از رعایت اصول مربوط به پروانه نمایش در فیلم ها بی اطلاع بوده و تطابق این اصول با نسخه ارائه شده به سینماها، برعهده پخش کنندگان است. براین اساس هرگونه مغایرت و دخل و تصرف در فیلم تخلف محسوب می شود و سینماداران در مقابل این تخطی مسئولیتی نخواهند داشت.
محمود کاظمی مدیرعامل موسسه فرهنگی تبلیغاتی بهمن سبز نیز با تاکید بر حق انتخاب فیلم توسط صاحبان سینما، گفت: درهمه دنیا سینماداران از این حق برخوردارند که فیلم های ثبت شده در شورای صنفی را انتخاب، نسبت به نمایش آن در سینماهای خود تصمیم گیری کنند. این در حالی است که حوزه هنری اهداف کاملتری را نسبت به دیگرسینماداران دنبال کرده و با حمایت از فیلم های ارزشی، عرصه را برای نمایش فیلم هایی که در دیگر سینماها جایگاهی ندارند، فراهم کرده است.
[3]
وی افزود: همانگونه که سینمادار اجازه دخل و تصرف در نسخه نهایی فیلم را ندارد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هیچ نهاد فرهنگی دیگری هم نمی تواند سینماداران را مجبور به اکران فیلم کرده و فارغ از نظر صاحبان سینما، نسبت به نمایش آن اقدام کند .
عبدالله علیخانی،تهیه کننده سینما و عضو انجمن سینماداران نیز، در این خصوص معتقد است: حق انتخاب فیلم ونمایش آن در سینماهای خود، حقی طبیعی برای هر یک از سینماداران است و می توانند برای سالن های سینمای خود تصمیم گیری کنند.
وی افزود: هیچ اجباری برای اکران فیلم ها از جانب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر سینماداران وجود ندارد و تنها در مواقعی خاص به منظور حمایت از برخی فیلم های ارزشی و تاریخی پیشنهادات و توصیه هایی برای اکران به سینماداران داده می شود تا در این شرایط بنابر مصلحت صاحبان سینما، با نمایش این فیلم ها نسبت به حمایت از اندیشه های ازرشی و تاریخی، یادآوری و ایجاد انگیزه برای ساخت اینگونه فیلم ها اقدام شود این در حالی است که تمامی تصمیمات فارغ از هرگونه زور و اجباری بوده و به منظور پروش فرهنگ کشور صورت می گیرد.
[4]
علیخانی ضمن اشاره به تخلف مجریان فرهنگی در صدور پروانه نمایش به فیلم های توقیف شده خاطرنشان کرد: حذف، اضافه و اظهارنظر درباره فیلم بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و سینماداران فاقد این اختیارات هستند. فیلم به واسطه پروانه نمایش می تواند در سینماها ها اکران شود. صدور پروانه نمایش برای فیلم ها به معنای حق اکران اثر در سینما است بنابراین هرگونه تخلف، توقیف و پایین کشیدن فیلم از پرده سینما، برعهده مسئولان فرهنگی و مجریان این امر بوده و حتی عوامل فیلم نیز، از این مبرا هستند.