به گزارش سوره سینما [1]، در سالهای اخیر با این مورد مواجه شدهایم که برخی از جشنوارهها تنها به یک دورهمی تبدیل شدهاند و باید امیدوار بود که یکی از مهمترین جشنوارههای سینمایی ایران یعنی «سینماحقیقت» نیز از این قاعده مستثنی باشد.
نوزدهمین جشنواره بینالمللی «سینماحقیقت» اواخر آذرماه و به احتمال بسیار زیاد در پردیس سینمایی ملت برگزار میشود. «به احتمال زیاد» چون گزینه دیگری برای برگزاری جشنواره وجود ندارد مگر مسئولان بخواهند به سمت تجربه اخیر نه چندان موفق جشنواره فیلم کوتاه تهران در برگزاری جشنواره در ایرانمال بروند که بعید به نظر میرسد و این جشنواره باز به ملت بر میگردد.
جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» که توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار میشود، به عنوان مهمترین رویداد سینمای مستند در ایران شناخته میشود. این جشنواره با هدف نمایش آخرین دستاوردهای فیلمسازان مستند ایران برگزار میشود. «سینماحقیقت» مهمترین محفل برای جامعه مستندسازان ایران است. این جشنواره فضایی ایجاد میکند که فیلمسازان، منتقدان، دانشجویان و علاقهمندان میتوانند در یک مکان به تبادل نظر بپردازند و آخرین تحولات این حوزه را رصد کنند. همچنین بسیاری از فیلمسازان جوان و مستقل که امکان حضور در عرصههای بزرگتر سینمایی را ندارند، میتوانند آثار خود را برای اولین بار در این جشنواره به نمایش بگذارند.
با تمرکز بر «مستند» به عنوان شکلی از هنر که مستقیمترین ارتباط را با واقعیتهای اجتماعی دارد، این جشنواره به غنای گفتمان سینمایی کمک میکند و در کنار جشنوارههای داستانی مانند فجر، مکمل ضروری برای سینمای ایران محسوب میشود اما باید هر ساله در مسیر رو به جلو باشد نه اینکه درجا زده و یا پسرفت داشته باشد.
مانند بسیاری از رویدادهای فرهنگی در ایران، «سینماحقیقت» اغلب با محدودیتهای مالی دستوپنجه نرم میکند. این محدودیت میتواند بر کیفیت برگزاری، میزان جوایز نقدی، دعوت از مهمانان بینالمللی و تبلیغات جشنواره تأثیر منفی بگذارد.
گاهی اوقات انتخاب آثار و اهدای جوایز با انتقاداتی از جانب جامعهٔ هنری مواجه میشود. برخی معتقدند ملاحظات غیرهنری و سیاسی میتواند بر روند داوری و انتخاب فیلمها سایه بیندازد و از کیفیت هنری جشنواره بکاهد.
با نزدیک شدن به نوزدهمین دوره این جشنواره و استمرار حضور محمد حمیدی مقدم در برگزاری این رویداد، این توقع وجود دارد که این دوره از جشنواره یک قدم رو به جلو باشد نه آنکه صرفاً یک دورهمی سینمایی باشد که هر ساله در یک تاریخ برگزار شود.
یکی دیگر از مواردی که باید درباره آن شفافسازی صورت گیرد و پیرامون آن اطلاعاتی ارائه شود، بحث پیچینگ است که تا دو دوره قبل در خلال جشنواره برگزار میشد و سال گذشته به طور مستقل در رویداد «پرتاب» برگزار شد. هرچند که قرار بود شهریور امسال دور دوم این رویداد برگزار شود، ولی هیچ خبری از این مراسم نشد.
در این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران نیز مانند بسیاری از دورههای قبل شاهد آثار ضعیفی بودیم که مشخص نبود به چه شکل در جشنواره راه پیدا کردهاند و صرف اینکه محصول انجمن سینمای جوانان هستند، برای حضور کافی بوده یا دلیل دیگری داشته است. امیدواریم در جشنواره پیش روی سینمای مستند ایران نیز با چنین مسئلهای مواجه نباشیم و به واقع آثاری در جشنواره حضور داشته باشد که در شان یک جشنواره بینالمللی باشند.
جشنواره «سینماحقیقت» با تمام کاستیها و چالشها، ستون فقرات سینمای مستند ایران محسوب میشود. با این حال، برای ارتقای کیفی و بینالمللی شدن هرچه بیشتر، نیاز است که برنامهریزی و مدیریت اجرایی با دقت و نظم بیشتری انجام شود. استقلال هنری و حرفهای داوران و انتخابگران آثار بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و در نهایت، حفظ و تقویت این جشنواره برای پویایی سینمای ایران یک ضرورت است، اما برای رسیدن به جایگاه واقعی خود، نیازمند عبور از چالشهای ساختاری و مدیریتی است.