به گزارش سوره سینما [1]، نشست رسانهای نوزدهمین جشنواره بینالمللی «سینماحقیقت» امروز یکشنبه ۱۶ آذر در مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی برگزار شد.
محمد حمیدیمقدم دبیر جشنواره در ابتدای صحبتهای خود ضمن تبریک روز دانشجو و روز مادر گفت: امسال برخلاف سالهای گذشته لیست فیلمها را پیش از نشست خبری اعلام کردیم زیرا دنبال نوعی شفافیت بودیم. ذکر این نکته مهم است که امسال حدود ۳۵ درصد رشد نسبت به سال گذشته داشتیم و این رشد در فیلم کوتاه بیشتر بود. در این دوره حدود ۷۸۰ فیلم به دبیرخانه ارسال شد.
وی ادامه داد: امسال بخش دانشجویی و عکس به جشنواره اضافه شده است. بخش دانشجویی با تمرکز بر کارهای نو و جدید برگزار میشود و سن دانشجویان باید زیر ۳۰ سال و تا مقطع کارشناسی ارشد باشند که ۱۷ فیلم برای این بخش انتخاب شد. ما فقر تصویری و پژوهشی را در عرصه مستند احساس می کردیم و سعی کردیم کاری کنیم که زایش یک عکس به تولید یک مستند منجر شود. با مستندسازان و عکاسان صحبت شد و بخش عکس از جشنواره نوزدهم پایه گذاری شد. خانه هنرمندان میزبان این آثار است و ورکشاپهایی هم در این حوزه برگزار میشود.
حمیدیمقدم با اشاره به بهره بردن از گروه مشاوران تاکید کرد: امسال از گروه مشاوران دبیر بهره بردیم و ترکیب آنچه که در بخشهای مسابقه ما حضور دارند برآیند مشورت با حدود ۲۵ نفر از اهالی مستند است. نگاه ویژه ما در این دوره به تغییرات تکنولوژیک در سینما است و تمرکز ما بر مستند انیمیشن است. همچنین مواجهه فیلمسازان با واقعیت مجازی برای ما اهمیت زیادی دارد. متاسفانه ما کمی از این فضا دور هستیم اما در دنیا جشنواره های مستند به این فضا ورود کرده اند. در این دوره جلساتی با مهمانان خارجی داریم که چطور واقعیت مجازی را وارد حوزه مستند کنیم.
مدیرعامل مرکز گسترش با اشاره به حضور فیلمساز مشهور فلسطینی گفت: رشید مشهراوی یکی از مهمترین فیلمسازان فلسطینی مهمان ویژه امسال ما هستند و یا در افتتاحیه یا در نمایش آثار کنار ما خواهند بود.
دبیر جشنواره درباره بخش ایران بیان کرد: برخی رسانه ها میگویند که در جنگ ۱۲روزه هیچ دوربینی تصویری را ضبط نکرد. مستندسازان کارشان را در سکوت انجام میدهند و باید ببینید که مستندسازان با هرآنچه که در توان داشتند روزهای جنگ را به نمایش گذاشتند. امسال نیز جایزه مردمی داریم که توسط انجمن صنفی سینماگران مستند و سامانه هاشور انجام میشود. همچنین نسبت به سال گذشته بر میزان جوایز نیز افزوده شده است. درباره بخش آنلاین هم باید بگویم که برخی از فیلمسازان دوست ندارند که فیلمشان در بخش آنلاین باشد اما ما اجازه برخی آثار را گرفتهایم و قرار است با همکاری چند پلتفرم مهم برخی آثار را به صورت آنلاین اکران کنیم.
محمد حمیدیمقدم درباره مستندهای سیاسی این دوره از جشنواره بیان کرد: امسال چند فیلم سیاسی داریم و در بخش نمایشهای ویژه نیز چند فیلم جذاب داریم که در روزهای آینده نامشان اعلام میشود.
حمیدیمقدم درباره بخش بینالملل «سینماحقیقت» عنوان کرد: من افتخار این را دارم که ۷ سال دبیر جشنواره «سینماحقیقت» بودم و امیدوارم بتوانیم کمکی به زیست سینمای مستند بکنیم. در حوزه بینالملل با تمام فضای منفی که علیه ایران در حوزه بینالملل و توسط برخی هموطنان در حوزه فرهنگ ایجاد شده است، سینمای ما با موفقیت عبور کرده است. جشنواره جهانی فیلم فجر میزبان ۲۰۰ مهمان بینالمللی بود و این یک موفقیت در دیپلماسی فرهنگی است. جشنواره «سینماحقیقت» حتی در شدیدترین بحرانها واقعی بوده است.
وی ادامه داد: مخاطب برای ما مهم است، ما برای جذب مخاطب هرکاری نمیکنیم. جشنواره امسال نوید این را می دهد که وارد یک دوره تحولی شده ایم. در این دوره مهمانان با وجود تصاویر مسمومی که علیه ایران ساخته شده است، اشتیاق دارند که به ایران سفر کنند.
دبیر نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» درباره حضور فیلم تورناتوره توضیح داد: آخرین فیلم اتنبرو و فیلمی از تورناتوره در بخش بین الملل حضور دارند. همچنین ما سعی کردیم که آقای تورناتوره در جشنواره حضور داشته باشند و ورکشاپی درباره مستند پرتره برگزار کنند اما نتوانستند. ولی نوه رابرت فلاهرتی قرار است امسال مهمان جشنواره باشد.
وی درباره این موضوع که آیا فیلم سیاسی بوده که از جشنواره کنار گذاشته شده است، گفت: جشنواره ها در سطح دنیا هیچ پاسخی نمی دهند که چرا فیلمی در جشنواره قبول شد و چرا نشد. مدیر قبلی جشنواره ایدفا به دلیل نگاهش نسبت به ایران چند فیلم را از جشنواره حذف کرد یعنی این مساله در همه جا وجود دارد. ما فیلم سیاسی و نگاه سیاسی نداشتیم و اتفاقا این مساله را نقد میکنم زیرا بدنه سینمای مستند کمی از پرسشگری دور شده است. امسال با فیلم پرچالشی مواجه نبودیم که نتوانیم آن را نمایش دهیم و فیلمها کمی محافظهکارانه از کنار مسائل گذشته بودند. البته یکی دو فیلم هستند که سعی داریم در بخش ویژه نمایش دهیم.
[2]
در بخش دیگری از این نشست حمیدیمقدم درباره تاثیر مدیریت مرکز گسترش بر دبیری جشنواره بیان کرد: از سال ها قبل خواسته من این بود که از جشنواره سیزدهم به بعد مرکز گسترش در عرصه های گسترده تری گامبردارد و برگزاری جشنواره «سینماحقیقت» زمان و انرژی زیادی از این نهاد میگیرد. شاید از اواخر ۱۴۰۵ یا ۱۴۰۶ بحث برگزاری جشنواره توسط نهادها و موسسات کمی دگرگون شود. ما امسال آرای متکثر مشاوران دبیر را داشتیم و هیچ فیلمی به دلیل نظر شخصی دبیر و مشکل فیلمساز با دبیر و … حذف نشد.
حمیدیمقدم درباره مهمانان بین الملل این دوره از جشنواره گفت: ما همواره سعی میکنیم مهمانانی بیاوریم که کارکرد واقعی برای ما داشته باشند، دانشی را از آنها یاد بگیریم یا تبادل فرهنگی داشته باشیم. کسی را دعوت نمیکنیم که صرفا در جشنواره حضور داشته باشد و روی یک صندلی بنشیند. همچنین باتوجه به موضوع هوش مصنوعی یک کارگاه بحث کارشناسی ویژه داریم. دوست داشتیم که مهمانان بین المللی هم در این حوزه داشته باشیم. ما امسال کمی محافظ کارانه تر نسبت به هوش مصنوعی برخورد کردیم؛ نه آن را پس زدیم و نه ذوق زده با آن برخورد کردیم. یکی دو فیلم در بخش پرتره داریم که از هوش مصنوعی بهره بردند.
وی ادامه داد: هدف من به عنوان دبیر جشنواره، استانداردسازی و کوتاه کردن مراسم اختتامیه بود اما جامعه صنفی مستند هنوز پذیرای کاهش جایزه نیست. استدلال این عزیزان این بود که حذف جوایز فنی و تخصصی مانند فیلمبرداری، صدا، تدوین و … انگیزه حرفهایهایی را که عمدتاً در مستند فعالیت میکنند، کاهش میدهد. همچنین جشنواره از پذیرش جوایز جنبی متعدد از نهادهای مختلف خودداری کرده است و صرفاً جوایز اصلی را در صحن اختتامیه اهدا میکند.
حمیدیمقدم در بخش دیگری از صحبت های خود توضیح داد: ما امسال در جشنواره فیلمی داریم که به معضل فیلمسازان در زمان جنگ می پردازد. تمام فیلمسازان از جناح های مختلف از شیوه برخورد نهادهای امنیتی ناراضی بودند و هرکس با روابط خودش سعی داشت مساله را حل کند. به جز یکی ۲ فیلم خوشبختانه نگاه فیلمسازان نسبت به جنگ ۱۲ روزه بیات نشده است و پس از ایام جنگ نیز سوژه های خود را پیگیری کردند. امسال در جشنواره پنلی برگزار میکنیم تا بررسی کنیم که مستندسازان چگونه بتوانند در شرایط بحرانی کار کنند.
در ادامه این نشست دبیر جشنواره درباره خروجی رویداد پرتاب و اینکه چرا دوره دوم این رویداد امسال برگزار نشد، توضیح داد: حقیقتا پیچینگ بحث مفصلی است. در دوره اول رویداد پرتاب مشارکتی در حوزه تولید انجام نشد و ما احساس کردیم که باید زیرساختها را دوباره بررسی کنیم. متاسفانه نهادها در حوزه مستند به راحتی برای تولید مشترک جلو نمیآیند. قرار ما در رویداد پرتاب این بود که بخش خصوصی را وارد پیچ کنیم تا انگیزه فروش فیلم را بالاتر ببرد. هدف ما در حوزه پیچینگ ایجاد شور و شعف برای بخش خصوصی بود اما متاسفانه به نتیجه نرسیدیم. معتقدم که مداومت در موضوع ما را به راهکار می رساند و من هم از دوستان در معاونتهای مختلف مرکز گلایه کردم که چرا دوره دوم رویداد پرتاب برگزار نشد. دوستان پیشنهاد دادند که این رویداد مجدد در «سینماحقیقت» برگزار شود اما من معتقد بودم که این رویداد شان خودش را دارد. به احتمال زیاد پس از جشنواره «سینماحقیقت» دوره دوم رویداد پرتاب برگزار میشود.
وی درباره صیانت از فیلمها گفت: در حد بضاعتمان از فیلمها صیانت میکنیم تا حق فیلمی ضایع نشود. دوستان تولید شاهد هستند که در این سالها چگونه پای اکران برخی فیلمها ایستادیم. سینمای مستند زنده است و با تمام محدودیتها و مظلومیتها همچنان کار میکند.
محمد حمیدیمقدم دبیر «سینماحقیقت» در بخش پایانی صحبت های خود مطرح کرد: منتقدان برای ما اهمیت زیادی دارند و نقد باعث میشود نسبتمان را با واقعیت بیرونی درک کنیم. ما وامدار زندهیاد مسعودشاهی هستیم و ایشان مشوق و رفیق من بودند. امسال این افتخار را داریم که نکوداشت ایشان و همچنین مراسم تجلیل از فرهاد ورهرام را در جشنواره برگزار کنیم.