- سوره سینما - http://www.sourehcinema.ir -

کیانوش عیاری: از به رخ کشیدن هنر بیزارم/ از نفس هنر نمی توان دور شد

ayyari

به گزارش سوره سینما [1]، نشست تخصصی فیلم سینمایی «خانه پدری» به کارگردانی کیانوش عیاری ۲۸ شهریورماه ، روز چهارشنبه در موسسه سینمایی «برگ» با مدیریت سمانه افکاری برگزار شد.

کیانوش عیاری درباره «خانه پدری»، آخرین ساخته خود گفت: «این فیلم در سال ۱۳۸۹ ساخته شد، اما  با تاخیر و به تازگی شاهد این اثر هستید.ابتدا باید توضیحی درباره تکرار نماها و علت این اتفاق بدهم، من علاقه ای به استفاده از نمادها و نشانه ها ندارم و حداقل در کارهای اخیرم به این موضوع دقت کردم، اما راهی برای کمک گرفتن از نمادها بهره برده ام و شاید تکرار برخی از نماها به نوعی همان کمک گرفتن از نشانه ها بوده است.به طور مثال، درب خانه از جمله معدود عناصری بوده است که من از آن برای نمایش روند کهنه تر شدن این ساختمان بهره گرفته ام. معمولا ارتباطی از سمت تماشاگر با اثر برقرار می شود، اما در فیلم خانه پدری این ارتباط در دفعات مختلف از شکل اولیه خود خارج می شود و به همین خاطر این نمادها برای آگاهی و یادآوری تماشاگر نسبت به روند قصه استفاده شده است».

عیاری در ادامه درباره نحوه ساخت بخش هایی از فیلم بدون فیلمنامه، توضیح داد: «گاهی بدون فیلم نامه سر صحنه می روم و این کار، ریسک بزرگی است. فیلم خانه پدری از این قاعده مستثنی نبود. فیلم نامه اپیزود ۱، ۲ و ۳ خانه پدری را در اختیار داشتم، اما اپیزود ۴ و ۵ را تنها به صورت طرحی در ذهن داشتم و موفق به تکمیل این طرح ها نشدم، چرا که همسرم بیمار شد و امکان تفکر درباره تکمیل این فیلم نامه را نداشتم. به یاد دارم که در برخی از مقاطع ساخت این فیلم تنها به اتمامش فکر می کردم. بخش های از سریال «روزگار غریب» نمونه دیگری از کار من بدون فیلم نامه بوده است، چرا که ۳۶ قسمت از این اثر را با فیلم نامه جلو رفتیم در حالی که پایه اصلی زندگی دکتر غریب ۱۰ روز پایان زندگی او بود؛ این شیوه ساخت یک اثر بیشتر شبیه شوخی خطرناک است. فیلم برداری سریال «روزگار غریب» به دلیل فقدان فیلم نامه حدود ۶سال طول کشید، البته در حین ساخت این سریال به مدت ۶ ماه تصویربرداری متوقف شد و من برای ساخت اثر دیگری به شهر بم سفر کردم. گاهی همکارانم به شوخی در پشت صحنه به من می گفتند که حتما فیلم نامه ای در اختیار داری و به ما نمی گویی».

عیاری در ادامه افزود:« بودجه اضافه ای برای ساخت طولانی سریال «روزگار قریب» نگرفتم و کاری را که باید در یک سال و نیم تمام می شد، طی ۷ سال ساختم، چرا که معتقدم اثر باید با دقت ساخته شود».

وی با تاکید بر اینکه این جلسه برای صحبت درباره فیلم «خانه پدری» است، ادامه داد: « موضوع اصلی را فراموش نکنیم. اپیزودهای ۴و۵ را بیشتر از بخش های آغازین این فیلم دوست دارم و شاید علت این حس من همان مکتوب نبودن این بخش ها است. التهاب اپیزودهای اول، قطعا برای تماشاگر چنین اثری لازم است».

او در ادامه گفت:« سعی کردم که فیلم «خانه پدری» به نمایش سال های ۸۶ و یا ۴۲ و … اشاره نکنم، چرا که در پی تحمیق تماشاگر و یا قرار دادن این اثر به عنوان اثری معناگرا نبوده ام. «سانست بلوار» اثر ویلی وایلر از جمله آثاری است که کارگردان خوش نام آثار « ایرما خوشگله» و «آپارتمان» دچار اشتباه معناگرایی شد. همچنین قصه این فیلم صاف و مرمری است و هرگز فرمایشی نبوده است. من با واقعیت سر و کار دارم و از اداها دوری کردم. همچنین تکرار عناصر مختلف گاهی صرفا برای زیبایی است و در پی القای معنای خاصی نیست. در آثار گذشته ام شاید فرم نقش بیشتری داشت، اما در فیلم «خانه پدری» و «کاناپه» از این مساله پرهیز کردم».

این کارگردان از چگونگی نمایش هنر در فیلم ها توضیح داد:« من از نمایش هنر بیزار هستم. از نفس هنر نمی توان دور شد، اما از به رخ کشیدن هنر در آثار بیزار هستم. بازی مارلون براندو، آلپاچینو و جک نیکلسون برای من مسخره است، اما جان وین جاودانه نشانی از هنر در بازیگری خود نشان نمی دهد و شاهکار است. کسی مثل جان فورد هم نمی خواهد که هنرش را به رخ بکشد. ۷ بازیگر در ایران به دور از قدرت نمایی ایفای نقش می کنند».

کارگردان فیلم «خانه پدری» در پایان تاکید کرد:« در همه فیلم های عالم سازنده به نیابت از پرسوناژها تصمیم می گیرند و من هم از این قاعده مستثنی نیستم،اما  از عریانی در اجرا و پرداخت دوری کردم. دوست داشتم این قدرتمندی نسل به نسل و تدریجی زنان سرزمین من مستقیم دیده نشود و به صورت یک حس در تماشاگر پدید آید. من به دنبال ایجاد خردمندی برای تماشاگران نبوده ام، بلکه به دنبال ایجاد درک واقعی این اتفاق در وجود تماشاگر بوده ام».

موسسه سینمایی «برگ» با مدیریت سمانه افکاری  دو روز در هفته به نمایش آثار سینمای ایران می پردازد.