کارگردان فیلم سینمایی «روزهای ‌زندگی» کیفیت اغلب آثار جشنواره را متناسب با مدیوم تلویزیون دانست و از خنثی بودن این آثار انتقاد کرد.

سوره سینما- محمد کارت: پرویز شیخ طادی کارگردان سینما، در سی امین جشنواره فیلم فجر با فیلم سینمایی «روزهای زندگی» حضور داشت و این فیلم موفق به دریافت چند سیمرغ بلورین در رشته‌های اصلی شد. با این کارگردان درباره کیفیت فیلم‌های جشنواره سی و یکم و وضعیت اکران سال ۹۲ صحبت کردیم.

فیلم‌های جشنواره فیلم فجر امسال را دیدید؟

پرویز شیخ طادی: بله، تعدادی از آنها را دیدم.

چقدر می‌توان گفت که این فیلم‌ها کیفیت تولیدات سال۹۱ را نشان می‌دهند و ویترین سینما در سال جاری هستند؟

آثار جشنواره فیلم فجر امسال برگزیده تولیدات سال ۹۱ بودند. باید در نظر داشت که حدود ۷۰ فیلم نتوانستند به جشنواره وارد شوند. آن فیلم‌ها به علاوه آثار جشنواره ویترین سال ۹۱ سینما ایران هستند.

این تعداد تولید برای سینما درطول یک سال آمار خوبی است؟

مهم آمار نیست. در کل به طور میانگین برای ساخت حدود۱۰۰ فیلم تقریبا ۸۰ میلیون ساعت نیروی کار صرف شده و در طول سال هزینه‌های بسیاری برای حقوق افراد مختلف صرف شده که سینما را مدیریت کنند و بودجه زیادی در وزارت ارشاد و نهادهای دیگری که متولی سینما هستند برای سینما خرج شده است، اما متاسفانه به طور اجمالی برآیند تولیدات سال ۹۱به صرفه نیستند و اغلب آنها شمایل تلویزیونی دارند.

 منظورتان از شمایل تلویزیونی را کمی توضیح دهید.

فیلم تلویزیونی و سینما ساختار خاص خود را دارند. اندازه نماها، موضوع، ریتم و… نهایتا فرم و محتوا این دو را از هم متمایز می‌کند. اغلب آثار شرکت کننده در جشنواره فیلم فجر از ریتم کشدار و موضوعاتی برخوردار بودند که از حوصله مخاطب سینما خارج می‌شدند. سینما باید با ریتم تند و بیان تصویری شکیل به مسائل حیاتی روز جامعه بپردازد در مناطق و موضوعات حساس ورود کند تا نماینده هوشیاری برای مردم و جامعه خود باشد. نبود فضای بصری مناسب، موضوعات خنثی، ریتم و ساختار آثار امسال بیشتر نیاز تلویزیون بودند تا سینما.

این محدود بودن دایره موضوعات و خنثی بودن اغلب آثار به مرحله پروانه ساخت برمی‌گردد، اغلب فیلمنامه‌هایی که امسال مجوز ساخت گرفتند مطلوب کارگردانانشان نیستند. درست است؟

متاسفانه در سینما سقوط دسته جمعی حاصل شده که هیچ کس هم چترش را باز نمی‌کند. رفتارهای سیاسی و بی ادبی در سینما رخنه کرده و باعث تفرقه افکنی شده است. تولید آثار خوب و مطلوب شرایط مطلوب و فراغ بال را می‌طلبد. سینما نیاز به تریبون آزاد دارد. همدلی، همیاری و اعتماد به هنرمندان در راستای منافع ملی و مالی کشور است که ما را به سینمای مطلوب نزدیک می‌کند.

در مدیریت سینمایی کنونی از نیروهای بالقوه  و موثر سینما بهره گیری نمی‌شود و به اختلافات دامن زده می‌شود. عمده فیلمسازان توانمند یا اجازه کار مطلوبشان را ندارند یا این شرایط باعث می‌شود فیلمنامه‌نویسان با انرژی مثبت به اخلاق و موضوعات مختلف بپردازند در این صورت سطح کیفی آثار پایین می‌آید. اینکه ما در سال‌های اخیر آثار کمدی شاخص کم داریم به شرایط جامعه و سینما برمی‌گردد که در مجموعه سینما از روحیه مناسبی بهرمند نیست.

یکی از اخبار مهم در شروع جشنواره فیلم فجر انصراف شما از برگزاری بزرگداشت‌تان بود، کمی درباره آن صحبت کنید.

راستش من از ابتدا مخالف این قضیه بودم. بعد از گرفتن این تصمیم مسائلی در سازمان سینمایی پیش آمد که تصمیم گرفتم از این سازمان چیزی به عنوان یادگاری به خانه نبرم. مدیریت سینمایی به نحوه‌ای است که اقشار مختلف مردم و جامعه مذهبی کشور از آن راضی نیستند. با اعتراض‌ها برخورد خوبی نمی‌شود. در کل شرایط سینما مناسب نیست. دوست نداشتم در این شرایط از من تقدیر شود.

 سال ۹۰ فیلم «روزهای زندگی» به کارگردانی شما اغلب جوایز مهم جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد. متولی آن جشنواره هم سازمان سینمایی بود.

سیمرغ گرفتن من تاریخچه‌ای دارد. از زمان ساخت «شکارچی‌ شنبه» معاونین آقای شمقدری اتهاماتی به فیلمم زدند مبنی بر اینکه «شکارچی شنبه» امنیت ملی را به خطر می‌اندازد و بسیاری ماجراهای دیگر. فیلم در جشنواره فجر پذیرفته نشد تا اینکه به سفارش افرادی دیگر به سختی وارد شد اما در هیچ کدام از رشته‌های اصلی نامزد دریافت جایزه نشد. در اکران عمومی هم حمایتی از این فیلم صورت نگرفت. آن فیلم از وزارت ارشاد و بنیاد فارابی یک ریال هم دریافت نکرده بود.

«روزهای زندگی» هم سفارش وزارت ارشاد نبود و حمایتی از آن نشد، درصورتی که ما زمان تولید نیاز زیادی به حمایت داشتیم. زمان اکران هم بدترین زمان را به این فیلم دادند. در سی امین جشنواره فیلم فجر این فیلم مورد توجه قرار گرفت که به تنوع داوران برمی‌گشت و نگاه منصفانه‌ای که به فیلم داشتند. هیچ گونه مصلحت اندیشی از طرف سازمان سینمایی مطرح نبود.

در جشنواره امسال فیلم‌ها درست داوری شدند؟

جشنواره فیلم فجر و داوری آن نمی‌تواند پاسخگوی سیاست‌های کلی سینما باشد. شاید بر اینکه اغلب داوران این دوره کارگردان بودند نقد وجود داشته باشد و احساس شود آنها ضریب خطای بالایی داشته‌اند، اما انصافا در مجموع آرای داوران قابل قبول بود. هم به بخش خصوصی هم به بخش دولتی توجه شد.

مشکل سیاست‌گذاری کلی سینما چیست؟

سینما از چاه‌های نفت خود محروم شده است. افراد کاربلد از کارکردن با فراغ بال محرومند. همدلی و اعتماد به یکدیگرکم شده و سینما نیازمند نگاه پدری به همه اهالی‌اش است.

با توجه به آثاری که در جشنواره امسال دیدید حضور بین‌المللی سینمای ایران را در سال آینده چطور پیش‌بینی می‌کنید؟

من فیلمی را ندیدم که بتواند رقابت خوبی با آثار خارجی داشته باشد. با رقیب‌های جدی که در سینمای جهان وجود دارند سینمای ایران در سال ۹۱ آثار شاخصی را تولید نکرده است.

پیش‌بینی شما از گیشه سال ۹۲ سینماها چیست؟

فکر می‌کنم به جز «رسوایی» و یکی دو فیلم دیگر بیشتر آثار از گیشه مناسبی برخوردار نشوند. در کل سینما در سال آینده وضعیتی شبیه به امسال خواهد داشت.

چیدمان اکران نوروزی چقدر در استارت مناسب گیشه سال آینده اهمیت دارد؟

ترکیب مناسب و هوشمندانه از فیلم‌هایی با ژانرهای مختلف می‌تواند در رسیدن به فروش ایدآل آثار تاثیر زیادی داشته باشد. برخلاف اینکه تصور می‌شود در نوروز آثار کمدی بیشتر می‌فروشند باید در نظر داشت که تلویزیون در این ایام برای مردم به اندازه کافی فضای پرنشاط و مفرح و طنز را مهیا می‌کند. مخاطبی که در آن زمان به سینما می‌آید لازم نمی‌داند دوباره با طنز و کمدی روبه رو شود. در نهایت فکر می‌کنم ترکیب مناسب از فیلم‌های مختلف می‌تواند جوابگوی همه ذائقه‌ها باشد. از فیلم‌هایی که در جشنواره دیدم «رسوایی»، «حوض نقاشی» ، «هیس…» و «دهلیز» فیلم‌های مناسبی برای مواجهه با مخاطب هستند.