کارگردان فیلم «غریبه» این فیلم را در راستای سینمای ضدآمریکایی و مطابق با ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی دانست. حمید بهمنی با فیلم سینمایی «غریبه» در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد. با این کارگردان درباره سینمای دفاع مقدس و «غریبه» صحبت کردیم. فیلم او درباره نقد حضور آمریکا در کشورهای دیگر و مفهوم مقاومت است.

شما در «غریبه» به سراغ جنگ عراق و آمریکا رفته‌اید. از ارتباط سینمای دفاع مقدس با جنگ‌های غیر ملی صحبت کنید.

حمید بهمنی: مفهوم سینمای دفاع مقدس یک مفهوم جهانشمول است و خاص ایران نیست اما الگوی مقاومت می‌تواند برخاسته از الگوی ایرانی و اسلامی باشد. فیلم سینمایی «غریبه» نقد حضور آمریکا و جهان سلطه در کشور عراق است قصه فیلم درباره یک سرباز زن آمریکایی است که در ایام اربعین گم می‌شود و از یک کاروان زائرین حرم امام حسین (ع) کمک می‌خواهد. با آنها هم‌مسیر می‌شود و همزمان ماجراهای دیگری روایت می‌شود که در این مسیر این سرباز به استحاله می‌رسد. به اعتقاد من تفاوتی بین سینمای دفاع مقدس و نقد حضور آمریکا در عراق نیست.

پس شما در واقع در این فیلم بیش از آنکه به مفهوم مقاومت اشاره کنید حضور آمریکا در عراق را نقد می‌کنید.

بله. البته مقاومت شیعیان هم تصویر می‌شود. آمریکایی‌ها به بهانه دموکراسی، برقراری امنیت و صلح و مبارزه با تروریسم به عراق رفتند. در این فیلم می‌بینیم که منشأ همه دروغ پراکنی‌ها و نفاق و تفرق خود امپریالیزم آمریکایی است. در قصهای که در فیلم روایت می‌شود حقانیت شیعیان را می‌بینیم. این فیلم در راستای سینمای دفاع مقدس حرکت می‌کند. ما در جنگ ایران و عراق نیز با همین امپریالیزم و آمریکا و کل جهان سلطه می‌جنگیدیم. گروه از فیلمسازان پیرو ولایت مسیری را در سینمای دفاع مقدس شروع کردند که خط بطلان می‌کشید بر پیکره صهیونیسم جهانی و آمریکا. من نیز در این فیلم تلاش کردم در این مسیر باشم.

از جشنواره فیلم فجر و به نمایش درآمدن فیلمتان در این جشنواره بگویید.

اگر فیلم‌ها دچار جوزدگی نشوند، رفتارهای غلط رسانه‌ای فیلمی را در جایگاهی که حق‌اش نیست قرار ندهد جشنواره خوبی خواهیم داشت. فیلم‌ها نباید به نفع گروه خاصی مصادره شود و یا برخی فیلم‌ها شهید شوند. حضور فیلم در جشنواره فجر باید بدون حاشیه‌سازی و جو کاذب باشد. قرار نیست که داوران همه فیلم‌ها را مورد تشویق و تحسین قرار دهند. اما اگر داوران جشنواره فیلم فجر تفکر حاکم بر نظام جمهوری اسلامی را بشناسند حتما فیلم‌هایی که در راستای انقلاب و ولایت حرکت کرده‌اند را مورد عنایت قرار خواهند داد.

مطمئنا منظورتان این نیست که بدون توجه به ساختار، فیلم را شایسته تقدیر بدانیم.

طبیعی است که ساختار و محتوا هر دو مهم است. داوران هم ساختار و محتوا را در کنار هم می‌بینند. اگر تعریف درستی از فرم و محتوا داشته باشیم دچار مشکل نخواهیم شد.

فیلم شما هر دو فاکتور را دارد؟

من سعی کردم که هم در مسیر ولایی و ارزش‌های نظام قدم بردارم هم به لحاظ تکنیک سینما استاندارد را رعایت کرده‌ام.

از حضور جمشید هاشم‌پور در فیلم برایمان بگویید. چطور شد به سراغ ایشان رفتید؟

سابقه همکاری با ایشان را داشتم. هاشم‌پور یک بازیگر استثنایی است که در عین تسلط به کارش کاملا با اخلاق و تواضع رفتار می‌کند. جزء معدود بازیگرانی است که به طول نقش توجهی ندارد بلکه تأثیرگذاری برایش مهم است. او بازیگری است که ظرفیت‌های زیادی در جوهره بازیگری‌اش دارد و اگر کارگردانان او را دقیقا بشناسند یقینا در همه فیلم‌ها به سراغش می‌روند. در «غریبه» هاشم‌پور بخش سنگین و محتوایی فیلم را پوشش می‌دهد و نقش یک فرمانده آمریکایی مقتدر و مستبد را ایفا می‌کند. من در اوج ناامیدی فیلمنامه را برای او فرستادم چون نقش کمی بود ولی او در عین تواضع و فهم تأثیرگذاری شخصیت بدون توجه به مقدار کم حضورش در فیلم نقش را پذیرفت. اگر توفیق ادامه فیلمسازی داشته باشم حتما دوباره با او همکاری خواهم کرد. رسول ملاقلی‌پور بود که ظرفیت‌های پنهان بازیگری هاشم‌پور را آشکار ساخت و اگر ملاقلی‌پور نبود شاید هاشم‌پور همچنان در همان کلیشه‌های سابق بازیگری می‌ماند. با توجه به شناختی که من از هاشم‌پور دارم می‌دانم که سینمای جنگ و دفاع مقدس را دوست دارد و با این حوزه احساس قرابت می‌کند. به خاطر دارم که به من می‌گفت من همیشه نقش‌های کم‌دیالوگ ما تأثیرگذار را دوست دارم. این یک اخلاق ویژه است که شاید برخی فاقد آن باشند.

آرزوی شما برای سی و یکمین جشنواره فیلم فجر چیست؟

آرزو می‌کنم همه فیلمسازانی که برای فیلمشان زحمت کشیده‌اند و کسانی که برای رضای خدا فیلم ساخته‌اند در جشنواره بدرخشند و فیلمشان دیده شود. هیچ ناحقی در جشنواره اتفاق نیفتد. حتی اگر قرار است به فیلمی که با کیفیت است جایزه تعلق نگیرد فیلم در جای خود مورد ارزیابی درست قرار بگیرد.