سوره سینما – محمدعلی حیدری : بحران، مفهومی است که در تمام ابعاد جامعه و تاریخ بشر، جایگاه خود را داشته و شاهد آثار و پیامدهای آن بوده‌ایم. در این سفر سینمایی، به هر فیلم به عنوان یک روایت مستقل، درون داستانی فراتر از خودِ فیلم پرداخته‌ایم و تلاش کرده‌ایم به تبیین و درک عمیق‌تر آنها کمک کنیم تا با تصاویر و زبان سینما، تاثیرگذاری‌ها و انگیزه‌های انسانی را به نمایش بگذاریم. از آغاز تا پایان این سفر، هر فیلم موضوعاتی را به تصویر می‌کشد که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با بحران‌های امنیت ملی مرتبط است. قسمت پنجم به «به وقت شام» ابراهیم حاتمی‌کیا اختصاص دارد.
«به وقت شام»
«به وقت شام»، نوزدهمین اثر ابراهیم حاتمی‌کیا در مقام کارگردانی و نویسندگی در سال ۱۳۹۶ بود. این فیلم، موفق به دریافت ۳ سیمرغ بلورین در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر شد.
به روایت کارگردان
۱۶ بهمن ماه ۱۳۹۶ بود که ابراهیم حاتمی‌کیا در نشست خبری [جشنواره فیلم فجر] این فیلم گفت: «فکر می کنم سال ۶۵ بود که اولین فیلمم را ساختم که مصادف با کربلای ۵ بود و بچه ها به منطقه رفته بودند ولی من باید در کنار فیلم می ماندم و این برایم سخت بود ولی بعد از کارم به منطقه رفتم. این را می گویم برای اینکه بدانید «به وقت شام» فیلمی است که آن را یک سرباز ساخته است. من خودم را سرباز این کشور و نظام می دانم و همچنان دلم برای مدافعان می تپد. من را یک سرباز بدانید که دوست داشتم با آن افراد می رفتم و دلم همچنان برای احوال آن دوران می‌تپد.»
درباره جلوه‌های ویژه فیلم
«استطاعت سینمای ما است و افتخار می کنم بچه های ایران این فیلم را ساخته اند و حتی یک دلار خرج آن نکرده‌ایم. ما می خواستیم با بچه های متخصص ایرانی کار کنیم حتی به قیمت طعنه‌هایی که شما می‌زنید.»
درباره طراحی چهره‌پردازی
«یک روزی کل گروه را جمع کردم و گفتم همگی بنشینید و فیلم هایی که داعشی ها ساختند نگاه کنید و به خصوص صحنه های بریدن سر و خفه کردن زیرآب را ببینند. واقعیت این است ترکیب داعش به شدت اگزجره است اگر آن فیلم ها را ببینید متوجه می شوید همین هایی است که ما نشان دادیم. واقعیت این است که داعش همین قدر اگزجره است من اصرار داشتم فیلمم داستان داشته باشد و در دل آن حرف هایش را بزند.
در مظلومیت شهدای مدافع حرم همین بس که هنوز هم چیزی نمی توان درباره آنها گفت. من بین آنها نفس کشیده ام و دوست دارم درباره آنها حرف بزنم ولی به دلایلی مصلحت دیدم به این گونه مسایل را به تصویر بکشم.»
تصویر داعش و واکنش خبرنگار
حاتمی کیا در پاسخ به سوال خبرنگاری که گفت به حلب رفته و می داند که داعشی ها باهوش هستند، گفت: «تو اگر یک عکس در حلب و با داعش داشته باشی من این فیلم را به تو تقدیم می‌کنم.»
این کارگردان درباره اینکه گفته می شود داعش شکسته خورده چه بردی می تواند در دنیا داشته باشد؟ بیان کرد: «داعش زمین را از دست داده ولی حضور دارد برای مثال به سمت لیبی و آفریقا کشیده شده است. این‌ها آتشی نیستند که با ریختن آب خاموش شوند بلکه به نوع دیگری بروز می کنند.»
قهرمان فیلم
«شما می توانید از قول خودتان بگویید با فیلم ارتباط برقرار نکردم. من این فیلم را برای بچه های مدافع حرم ساختم. من به مقدساتم قسم خوردم که از بچه‌های مدافع حرم فیلم بسازم. رفتم به حاج قاسم سلیمانی گفتم چرا نمی‌گذارید ما به آنجا برویم. گفتم حاج قاسم ببین که چه طعنه‌هایی به من می‌زنند و می‌گویند چرا نمی‌روی آن جا فیلم بسازی. من نمی‌توانم وارد خیلی از مسایل شوم. شرایط خیلی پیچیده است. آن‌قدر که فقط می‌توانم چهار ثانیه از حرم حضرت زینب فیلم بگیرم.
من از داعشی حرف می‌زنم که تا خانه‌مان آمد. شما را به خدا این شرایط را هم در نظر بگیرید. خواب هستید که به داعش کار ندارید اما به تکنیک‌های فیلم من کار دارید؟»
به روایت هادی حجازی‌فر
«من به شدت از ایفای این نقش می‌ترسیدم، برای اینکه نکند به فیلم آقای حاتمی‌کیا آسیب بزنم اما این تیتر به غلط در یکی از رسانه‌ها منتشر شد که من خودم را در این فیلم دوست نداشتم. من در این فیلم یاد گرفتم و عجیب خودم را در آن دوست دارم.»
به روایت تهیه‌کننده
«سال گذشته همین موقع اولین جلسات را با حاتمی کیا برای تولید این اثر گذاشتیم و فکر می کردیم به جشنواره می رسیم ولی علی رغم گفته ها، امکانات در اختیار ما نبود و برای به دست آوردن یک هواپیما بسیار تلاش کردیم زیرا برخی از نهادها کمک نمی کنند. از دور فکر می کنند همه امکانات در اختیار ما بود اگر همکاری ارتش و تلاش گروه نبود این فیلم ساخته نمی شد. کار سختی بود و من از همه گروه تشکر می کنم که همت کردند. فکر می کنم خیلی فیلم ها در سینما داشتیم که بودجه زیادی به کار بردند ولی نتیجه ای نداشت در حالی که ما نتیجه گرفته ایم.» (منبع: خبرگزاری مهر. کد خبر ۴۲۲۰۵۱۹. ۱۶ بهمن ۱۳۹۶)
خیابان سمیه نرسيده به خیابان حافظ ، حوزه هنری
info@sourehcinema.ir