به گزارش سوره سینما، جشنواره‌های سینمایی در ایران، طی چند دهه گذشته، نقش مهمی در رشد و گسترش فرهنگ فیلم، معرفی استعدادهای تازه و تقویت ارتباط میان سینماگران و مخاطبان داشته‌اند. از جشنواره جهانی فیلم فجر تا جشنواره‌های تخصصی در حوزه کودک، مستند، کوتاه و فیلم‌اولی‌ها، همه‌ این رویدادها بخشی از پویایی فرهنگی کشور را رقم زده‌اند. با این حال، یکی از کاستی‌های جدی که همواره بر کیفیت و استمرار این رویدادها تأثیر گذاشته، نبود یک فضای ثابت، مجهز و اختصاصی با عنوان «خانه جشنواره‌ها» است.

اکثر جشنواره‌های سینمایی در ایران، هر ساله با چالش‌های تکراری در زمینه مکان برگزاری، امکانات فنی، اسکان مهمانان و حتی زیرساخت‌های نمایش روبه‌رو هستند. این جابجایی و ناپایداری باعث می‌شود بخشی از توان اجرایی صرف امور جانبی شود، نه ارتقای محتوایی جشنواره.

ایجاد «خانه جشنواره‌ها» به عنوان مرکز دائمی و ثابت مدیریت جشنواره‌های سینمایی کشور، می‌تواند نقطه پایان این پراکندگی باشد؛ محلی که دبیرخانه‌های دائمی جشنواره‌ها، بخش روابط بین‌الملل، امور فنی و رسانه‌ای در آن استقرار یافته و به شکل متمرکز و پایدار فعالیت کنند.

سینمای ایران، به‌ویژه پس از دهه ۱۳۷۰، به یکی از شناخته‌شده‌ترین جلوه‌های فرهنگی ایران در جهان تبدیل شده است. جشنواره فیلم فجر و دیگر جشنواره‌های داخلی می‌توانند دروازه‌ای برای ارتباط سازنده با سینماگران، مدیران و منتقدان خارجی باشند؛ اما تحقق این هدف نیازمند فضایی حرفه‌ای و در شأن اعتبار سینمای ایران است.

«خانه جشنواره‌ها»، با استانداردهای بین‌المللی در میزبانی، زیرساخت‌های رسانه‌ای و امکانات نمایش، می‌تواند به نمادی از توان فرهنگی کشور تبدیل شود و جایگاه ایران را در شبکه جهانی جشنواره‌ها تقویت کند.

«خانه جشنواره‌ها» می‌تواند در طول سال نیز فعال باشد و تنها به ایام برگزاری جشنواره محدود نماند. در این فضا می‌توان کارگاه‌های آموزشی، نشست‌های نقد و بررسی، نمایش‌های موضوعی و برنامه‌های پژوهشی برگزار کرد. چنین رویکردی موجب می‌شود جشنواره‌ها از رویدادی موقتی به نهادی دائمی در خدمت توسعه فرهنگی و هنری کشور تبدیل شوند؛ جایی برای تعامل میان استادان، دانشجویان و فیلم‌سازان جوان.

یکی از اهداف مهم جشنواره‌های سینمایی، ارتقای فرهنگ تماشای فیلم و تعامل مخاطب با اثر هنری است. در حال حاضر پراکندگی سالن‌ها و کمبود امکانات در ایام برگزاری جشنواره، تجربه مخاطبان را با دشواری روبه‌رو می‌کند.

«خانه جشنواره‌ها» می‌تواند با طراحی فضایی چندمنظوره شامل سالن‌های استاندارد نمایش، مرکز رسانه‌ای، بازار فیلم، گالری عکس، کتابخانه تخصصی و کافه سینما، تجربه‌ای منسجم، حرفه‌ای و فرهنگی برای شرکت‌کنندگان و تماشاگران فراهم آورد.

هر جشنواره‌ای که برگزار می‌شود، بیشتر حسرت این را می‌خوریم که چرا یک محل مناسب برای برگزاری چنین رویدادهایی نداریم؟ این روزها که مجبور به طی مسیر به سمت ایران‌مال هستیم و در فضای وسیع آنجا مدام به دنبال پیدا کردن و گشتن، باز این زخم کهنه دهن باز کرد.

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سابق در حاشیه اختتامیه جشنواره سینماحقیقت بود که اعلام کرد ساخت «خانه جشنواره‌های کشور» آغاز شده است و بیان کرد: «دولت کار مهمی را آغاز کرده است. در ماه‌های آینده بزرگ‌ترین مجموعه هنری کشور در شهر تهران کار خود را شروع می‌کند و خانه جشنواره شکل می‌گیرد.»

اسماعیلی تاکید کرد که تعهد شده است که پیش از پنجاه‌سالگی انقلاب اسلامی کار آن به اتمام برسد.

روز گذشته و در حاشیه بازدید سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باز این بحث مطرح و وی پاسخ داد: متاسفانه ما برای برگزاری جشنواره جای به خصوصی نداریم و این مساله را به مردم ایران بدهکار هستیم. جشنواره‌های سینمایی ما در محلی برگزار می‌شوند که برای این کار ساخته نشده است. در ابتدا مسیری برای ساخت کاخ جشنواره‌ها دنبال می‌شد و برخی از موارد مالی پیش آمد که وقفه‌ای را ایجاد کرده است اما دغدغه ما هم این است که یک کاخ مناسب برای جشنواره‌ها بسازیم. با توجه به شرایط مالی کنونی نمی‌توانم وعده‌ای برای ساخت کاخ جشنواره‌ها بدهم اما قطعاً در این زمینه دغدغه داریم.

باید دید که این دغدغه چه زمانی تحقق عینی پیدا می‌کند.

ایجاد «خانه جشنواره‌ها» صرفاً یک اقدام عمرانی نیست، بلکه گامی بنیادین در جهت نهادینه‌سازی مدیریت فرهنگی و تثبیت جایگاه جشنواره‌ها در ساختار سینمای کشور است. چنین فضایی می‌تواند پیوندی میان نهادهای دولتی، صنفی و هنری ایجاد کند و بستری برای ارتقای استانداردهای حرفه‌ای، حفظ میراث سینمایی و گسترش تعاملات بین‌المللی باشد. در نهایت، خانه جشنواره‌ها نمادی خواهد بود از بلوغ فرهنگی و مدیریتی سینمای ایران؛ خانه‌ای برای گفت‌وگو، خلاقیت و استمرار؛ خانه‌ای برای آینده‌ سینمای ایران.