به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی خانه سینما، شبهای مستند خانه سینما عصر روز گذشته سه‌شنبه ۹ دی به همت کارگروه نمایش انجمن صنفی کارگردانان مستند و با استقبال علاقمندان و مخاطبان سینمای مستند برگزار شد. این جلسه به نمایش فیلم مستند «گذشته در آینده استمراری» به کارگردانی فیروزه خسروانی و مرتضی احمدوند اختصاص داشت.

مصطفی شیری دبیر کارگروه نمایش انجمن کارگردانان مستند و مجری نشست با بیان اینکه مستند «گذشته در آینده استمراری» برنده جایزه بهترین فیلم بخش Envision جشنواره ایدفا ۲۰۲۵ شده است گفت:  خوشحالم امکان نمایش فیلم از طرف انجمن صنفی کارگردانان مستند و خانه سینما فراهم شد. در شرایطی که مدتهاست کمتر در سینمای داستانی شاهد آثار قابل‌توجهی هستیم، اتفاقات خوبی در سینمای مستند رخ می‌دهد و گذشته در آینده استمراری یکی از آنها است.

وی ادامه داد: فیروزه خسروانی در فیلمهای قبلی‌اش همچون حرفه مستندساز که البته کار گروهی و اپیزودیک بود و رادیوگرافی یک خانواده، این نوع روایتِ خودبیانگر را تجربه کرده بود و در فیلم اخیرش بیانِ فرمی متفاوتی از سینمای مستند متعارف را آزموده است.

شیری با اشاره به اینکه اولین نمایش بین‌المللی فیلم در جشنواره ونیز ۲۰۲۵ بود و خاطرنشان کرد: این مستند شانس دریافت جایره اصلی را در جشنواره ایدفا را هم داشت اما به دلیل حضور در جشنواره ونیز  نتوانست در بخش اصلی رقابتی شرکت کند.

در ادامه فیروزه خسروانی کارگردان اثر درباره شکل گیری ایده این مستند گفت: این فیلم نتیجه کار گروهی چند ساله است که شانس همکاری با حرفه‌ای ها را داشتیم و موضوع مهاجرت برای ما داستان خانوادگی است و شاهد آن هستیم که در بسیاری از خانواده‌های ایرانی مهاجرت و اثرات آن وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه این فیلم همنشینی سینما و هنرهای تجسمی است، بیان داشت: از ابتدا می دانستیم فیلم فرم را پیدا می کند به همین دلیل دنبال تجربه رفتیم.  درواقع سامان دادن عناصر مختلف در این فیلم شکل گرفت که کار سختی هم بود ضمن اینکه نوشتن متنِ گفتار فیلم تا رسیدن به اینکه خانه یک صدا داشته باشد چندسال طول کشید و نغمه ثمینی در نوشتن متن نقش زیادی داشت.

خسروانی گفت: سینمای مستند امروز بسبار گسترده شده و « گذشته در آینده استمراری» را می توان گفت فیلم ناداستانی است اما مستند متعارف نیز نیست.

وی درباره انتخاب علی مصفا و لیلی رشیدی نیز که راوی شخصیت‌های اصلی فیلم هستند گفت: باید یادآور شوم که در پروسه ساخت فیلم بارها تریلر ساختیم،  لیلی رشیدی یک شب متن را برای من خواند و خودش موضوع فیلم را دوست داشت و برای ما نیز ایده ال بود و علی مصفا با خونسردی که داشت، بهترین انتخاب بود.

در ادامه مرتضی احمدوند دیگر کارگردان فیلم نیز گفت: از فراهم شدن امکان نمایش فیلم تشکر می کنم. در این جمع بزرگانی هستند که در پیش‌برد فیلم نقش زیادی داشتند. این پروژه بیش از پنج سال پیش شکل گرفت. از ابتدای اشنایی من و فیروزه خسروانی این ایده وجود داشت که از دو منظر موضوع را دنبال کنیم،  تجربه من در حوزه تجسمی و تجربه فیروزه خسروانی در فضای فیلم مستند بود.

وی ادامه داد: نغمه ثمینی برای ما سرمایه بزرگی بود همچنین اقای عباسپور پدر خانواده که تجربه اولشان مقابل دوربین بود و حضورشان ریتم فیلم را تغییر داد و بسبار حرفه ای بود و همچنین خانم گلپریان که در لحن نوشتن بسبار کمک کرد و صدای لیلی رشیدی که تنها صدا نبود، حضور او و شیرینی او در روزهای فیلمبرداری بسبار کمک کرد.

احمدوند بیان داشت: وقتی متن فیلمنامه کامل شد که ما آخرین ضبط را انجام دادیم. درواقع رفت و برگشتی بین تصویر و نوشتن متن بود.

وی درباره جایگذاری دوربین نیز گفت:  در ابتدا ایده دوربین مدار بسته بود و حضور محمد حدادی  بعد از تولید مهم بود.  جا دارد از سولماز افتخاری تدوینگر فیلم نیز به خاطر نظم و ترتیبش تشکر کنم زیرا در آزمون و خطاها پا به پای ما بود .تصاویر زیادی وجود داشت که او با حوصله اش اجازه ازمون و خطا را به ما داد. انتخاب تصاویر در ویدئوآرت طول کشید و انتخاب اینکه آنها هم در فیلم باشد کار پر ریسکی بود. هرکدام از دوستان هنرمندی که در فیلم حضور داشتند تنها  در یک بخش نبود و درواقع در چند مورد به ما کمک می‌کردند.

وی درباره ایده‌های جلوه‌های ویژه نیز گفت:  تصاویر بخشی از آثاری بودند که در طول سالها تولید کرده بودم که در آرشیو کارهای تجسمی من بودند و درواقع آرشیو کارهای هنری‌ام بود.

احمدوند با اشاره به اینکه از ابتدا قرار نبود فیلم داستانی بسازیم، ادامه داد: ایده اولیه فیلم  مدل مستندنگاری بود. من معتقدم بعد از دیدن این مستند می توان گفت یک اثر هنری جلوی رویتان است.

وی ادامه داد:  در حوزه هنر باید و نباید وجود ندارد، این فیلم درواقع یک مستند هنری است. در انتهای فیلم این ذهنیت به عنوان مخاطب سراغ من آمد که این خانه همان میهن است.

احمدوند درباره نریشن مستند نیز  گفت: در مورد صدای لیلی رشیدی زود به نتیجه رسیدیم اما درباره صدای مرد، محمد عاقبتی و علیرضا شجاع نوری هم ما را در خواندن متن همراهی کرده بودند و درواقع تجربه بدست اورده بودیم یعنی چندبار با ادمهای حرفه‌ای، متن خوانده شده بود.

وی در پایان بیان داشت: در این مستند از خانواده سینما و تجسمی حضور داشتند و به ما جرات کار را می‌دادند و مهم‌تر اینکه رخشان بنی‌اعتماد نیز صدای مادر را در فیلم داشت که جا دارد همین جا از او تشکر کنم.

گفتنی است، در این برنامه هنرمندانی همچون: رخشان بنی اعتماد، امیر اثباتی، مهوش شیخ‌الاسلامی، مهرداد زاهدیان، محمدحسن دامن‌زن، هادی معصوم دوست، مهرداد فراهانی، علی همراز، امیرفرض الهی، مهدی اسدی، پریسا عشقی، مهدی قربانپور، مصطفی امامی و ….  حضور داشتند.