اکبر عالمی مدرس دانشگاه و کارشناس سینما تفرقه افکنی در سینما را تهدیدی برای این هنر ارزشمند دانست.

سوره سینما-سارا کنعانی: نوروز نزدیک است و مثل هر سال سینمای کشور این فرصت را در اختیار دارد که یک شروع خوب را در آغازین روزهای سال برای خود فراهم کند، اما همه چیز به همین سادگی که به نظر می آید، نیست. تجربه نشان داده که تنها دو فیلم از ۵ عنوان فیلم جای گرفته در گروه اکران نوروز به فروش قابل توجه دست پیدا می کنند. درباره مقوله پیچیده پخش فیلم و اکران عمومی با اکبر عالمی استاد دانشگاه و کارشناس سینمایی گفت و گویی داشتیم.

به نظر شما مقوله پخش فیلم در سینمای جهان  چه جایگاهی دارد؟

اکبر عالمی: عرصه تولید فیلم مدیریتی حیرت آور را می‌طلبد و عرصه پخش فیلم در مقایسه با پخش صنایع گوناگون دیگر در همه جهان یک عرصه جداگانه با یک مدیریت کاملا جداگانه است. یعنی ما اگر بهترین کالای صنعتی را تولید کنیم  بدون موفقیت در مرحله بازاریابی  چیزی به دست نمی آوریم و این مقوله، علم دیگری با تخصص دیگری است.

پخش در سینمای ایران چگونه است؟

به طور کلی سینما یک هنر و یک صنعت است که پایه‌های آن بر اقتصاد استوار است. پس در مرحله پخش اگر برای مثال کمپانی میراماکس تصمیم بگیرد کمر فدریکو فلنی را بشکند این کار را می‌کند و آن شخص با آن همه اعتبار زمین می خورد.  در ایران هم این مثالی که زدم کاملا صادق است. چون همه سینماهای کشور در دست چند تشکیلات انگشت شمار است و مدیران آنجا می توانند با تدبیر و دلسوزی یا شاید رفیق بازی نوبت نمایش عالی ترین فیلم ها را در سطحی بگذارند که منحنی فروش فروش فیلم ها و استقبال تماشاگران متناسب با فصل هایی مثل امتحانات، ایام سوگواری محرم و … در اوج یا فرود باشد. به عبارت بهتر، می دانیم که در نوروز منحنی استقبال از سینما در اوج است چون برای مثال بسیاری از سربازان از پادگان‌ها بیرون می‌آیند. البته این اتفاق در تابستان هم رخ می‌دهد. این قشر از جامعه در شهری که خدمت خود را انجام می دهند شب ها به سینما می روند تا قصه تماشا کنند یا در جای راحت و خنک دو ساعت را با آرامش  بگذرانند. باید بگویم بدون در نظر گرفتن ارزش فیلم و منزلت و شأن اثر تولید شده هر گاه فیلمی در نوروز به نمایش در بیاید فروش به خودی خود بالا می رود. همانطور که اگر ارزشمندترین فیلم ها در ایام سوگواری به نمایش در بیایند، به فروش قابل توجهی دست پیدا نمی‌کنند.

برای داشتن اکران خوب در یک نوبت زمانی ویژه باید چه کرد؟

بخش دوم چرخ سینمای ایران در مرحله پخش فیلم به حرکت در می آید و متولیان آن باید با انصاف و عدالت رفتار کرده و از وجدان فرمان بگیرند. سینمای ایران با بودجه ناچیز در مقایسه با سینمای امریکا به زندگی خود با سربلندی ادامه می‌دهد. معمولی ترین فیلمی که در هالیوود تولید می‌شود و توسط هیچ منتقدی برای آن ارزشی لحاظ نمی‌شود و  حداکثر دو ستاره نصیب سازندگان می کند به طور متوسط هشتاد تا صد میلیون دلار هزینه دارد. سینمای ایران در مجموعه چرخش اقتصادی خود بضاعتی برابر ۲ فیلم هالیوود دارد. در این شرایط سینماگران ما جانانه و صبورانه با شکیبایی تحسین برانگیزی به حیات سینمای ایران ادامه می‌دهند. مواظب باشیم که هنرمندان انسان های بسیار حساس تری هستند. خطای کوچکی دلشان را می‌شکند و دل شکسته آسان دارای  امید و انگیزه نمی‌شود.

فکر می‌کنید کمبود سینمای ما چیست؟

امید و انگیزه را اگر از انسان بگیری نابود می‌شود. به دلسوزان فرهنگ کشور دست نیاز دراز می کنم و می‌گویم کاری نکنید امید و انگیزه از بین برود. سینمای ما ۱۰۹ سال حتی بیشتر از سینمای هلند سابقه دارد. سینمای ما امروز در جهان آبرو دارد. همه کسانی که برای نوروز برنامه ریزی می‌کنند باید کاری کنند که امید و انگیزه در دل تهیه کننده و کارگردان افزایش پیدا کند و به اقتصادی سینمای کشور لطمه وارد نشود. اگر این چنین شد هر روز شاهد سربلندی و اعتلا و شکوفایی سینما می‌شویم. اگر غافل شویم آب رفته به جوی باز نمی‌گردد. سینمای ایران ۱۱۴ سال سابقه دارد و باید این ارزش را حفظ کرد. درست کردن سخت است و خراب کردن، ساده.

چرا نسل امروز ما به اندازه نسل جوان دهه ۶۰به سینما علاقه ندارند؟

من ۴۱ سال است سینما درس می‌دهم. نسل جدید مرا نمی شناسد. به هنرپیشه توجه می‌کند و سایر عوامل در سایه اند. از طرفی عده ای  از این جوانان سعی دارند تفرقه افکنی کنند. نماینده ای از طرف یک جشنواره سینمایی با من تماس گرفت و سوال‌هایش در این جهت بود که می‌خواست برای پررنگ کردن جشنواره خودشان، جشنواره فجر را بکوبد و من پرسیدم مگر این جشنواره را اسرائیلی‌ها برای این مملکت درست کرده اند؟ سی و دو سال قبل جشنواره توسط کسانی تاسیس شد که انقلاب اسلامی را برپا کردند.

درباره جشنواره ای که پشت سر گذاشتیم نکته‌ای هست که بخواهید عنوان کنید؟

تنها این به ذهنم می‌رسد که به من گفتند یک کارگردان زن به ستارگان سینمای ایران اضافه شده. نامش نرگس آبیار است.  او از یک افق روشن به ساحت سینمای ایران وارد شده و ورودش را تبریک می‌گوییم.