حوزه هنری در دهه هشتاد با تولید فیلم‌هایی متفاوت در حوزه سینمای دفاع مقدس نقشش را در این سینما پررنگ‌تر کرد.

سوره سینما – دهه هشتاد در سینمای ایران با تغییر ذائقه مواجه بود و طبیعی به نظر می رسید که مخاطبانی از نسل جدید سینما را انتخاب خواهند کرد. در مجموع سینمای دفاع مقدس آنچنان که در دهه های گذشته به آن اشاره شد ،رونق نگرفت و با چالش های گوناگونی روبرو شد . فیلمنامه هایی که به زعم بسیاری از منتقدان نتوانستند شان و جایگاه ارزش های دفاع مقدس و رزمندگان آن را حفظ کنند و با نگاهی به گیشه دست به تولید زدند.در این بین کارگردان های بسیاری هم بودند که فارغ از این نگاه ها تمام تلاش خود را می کردند تا در حد توان و با تکیه بر اعتقادات خود کماکان به این جریان سینمایی و ارزش های آن پایبند باشند و بتوانند ارتباطی سالم و سازنده با مخاطب نسل جوان امروز برقرار کنند. هر چند گستردگی سینمای اجتماعی و در واقع گرایش بیشتر فیلمسازان به این گونه در کنار فیلم هایی با مضامین طنز که اکثر آنها توجیهات اقتصادی دارند ، جریان سینمای دفاع مقدس را به حاشیه برد.در این بین حوزه هنری هم به تبع کمبود فیلمنامه‌های مناسب در این زمینه تولیدات خود را کم کرد اما همچنان در این مسیر حرکت کرد و در دهه هشتاد هم دست به تهیه و تولید ۵ فیلم زد که به معرفی آنها می پردازیم.

۱۳۸۲ – فیلم سینمایی « خداحافظ رفیق» ساخته بهزاد بهزادپور است که پیش از این در مقام نویسنده و بازیگر در آثار مورد حمایت حوزه هنری حضور داشته و حالا خود دست به کارگردانی یک اثر زده است.بهزاد پور در این اثر که در سه اپیزود ساخته شده است در یک فضای فراذهنی حرکت کرده و شهدا را در هسته اصلی فیلمنامه خود قرار داده است.در اپیزود اول « خداحافظ رفیق » جانباز شیمیایی به نام مسلم که همسرش او را ترک کرده، با دوستان شهیدش در بهشت زهرا قرار می‌گذارد. او به همراه دوستان شهیدش با موتور سیکلت از میادین مختلف تهران، مکان‌ها و دوستان محتلف از جمله جانباز قطع نخاعی به نام اصغر در بیمارستان، بازدید می‌کند و از اصغر می‌خواهند که زندگی مادی این جهان را رها ساخته و همراه آ‌نان شود. در اپیزود دوم ( یک لحظه رنگین‌کمان ) یک گروه فیلمبرداری مشغول تصویربرداری از بقایای جنگ هستند که ناگاه دو نوجوان وارد کادر دوربینشان می‌شوند و تقاضا می‌کنند تا خاطره‌ی آنها نیز شنیده شود. آنها این تقاضا را می‌پذیرند. اما به هنگام بازبینی، دو جوان بسیجی را در تصویر نمی‌بینند. پس از مدتی پلاک‌های آن دو را در تفحص می‌یابند. در اپیزود سوم ( گل شیشه‌ای ) دختر خردسال شهیدی که در مجاورت ایستگاه راه‌آهن زندگی می‌کند، در انتظار بازگشت پدر از جبهه با دسته گل به استقبال قطارهایی که رزمندگان را از جبهه به شهرشان باز می‌گرداند، می‌رود. از زبان یکی از رزمندگان می‌شنویم، هر رزمنده‌ای که از این دختر دسته گلی دریافت کند، شهید می‌شود. بار آخر که می‌خواهد دسته‌ی گل را به رزمنده‌ای تحویل دهد، پدر شهیدش را مشاهده می‌کند و این بار دسته گل را به خود او باز می‌گرداند. مادر از انتظار طولانی دختر برای بازگشت پدر خسته شده و هر چه به او می‌گوید که پدرش شهید شده، اما دختر نمی‌پذیرد.

خداحافظ رفیق – بهزاد بهزادپور – ۱۳۸۲

۱۳۸۴ – این بار یک کارگردان زن اقدام به ساخت فیلمی سینمایی با مضمون دفاع مقدس کرد.انسیه شاه حسینی فیلم «شب بخیر فرمانده» را با بازی لادن مستوفی و محمد مختاری ساخته است که داستان زن خبرنگاری را روایت می کند که با پوشیدن لباس جنگی پا به خط مقدم جبهه می گذارد و این امر باعث حوادث عجیبی برای وی می شود. این فیلم دومین اثر بلند شاه حسینی در مقام کارگردان بود که پیش از این فیلم سینمایی غروب شد بیا را کارگردانی کرده بود که مورد توجه منتقدان قرار گرفت. «شب بخیر فرمانده» در جشنواره های بین المللی بسیاری از جمله سوییس ، دنور آمریکا ، اوراسیا ،وسول فرانسه درخشید و جوایزی را به خود اختصاص داد.

۱۳۸۶ – محمد علی باشه آهنگر نیز با ساخت سومین فیلم سینمایی خود با نام «فرزند خاک» نشانه ها و علقه های خود را به جریان سینمای دفاع مقدس نشان داد و در فضایی متفاوت و با پژوهشی درست و منطقی این فیلم را ساخت. فیلم درباره زنی به نام میناست که برای یافتن شوهر مفقودالاثرش پا به خاک عراق می گذارد تا او را پیدا کند. این فیلم پس از ساخته شدن و نمایش در سینماها مورد استقبال مخاطبان و منتقدان قرار گرفت و آن را بعنوان یکی از آثار قابل توجه در سینمای دفاع مقدس محسوب می کنند. در « فرزند خاک» شبنم مقدمی در کنار مهتاب نصیرپور بازی به یادماندنی داشتند و قاسم زارع و حمید ابراهیمی نیز در این فیلم نقش آفرینی کردند .

فرزند خاک – محمدعلی باشه آهنگر – ۱۳۸۶

۱۳۸۸ – حسین قناعت فیلم « زخم شانه حوا» را با تکیه بر داستانی عاطفی درباره مادر و در بستر سینمای دفاع مقدس ساخت و مورد استقبال بسیاری از منتقدان و مخاطبان قرار گرفت . قناعت فیلمنامه « زخم شانه حوا » را سال ۱۳۷۶ نوشته و در یکی از گفتگوهای خود عنوان کرده بود که شرایط ساخت آن در همان سالها وجود نداشت. قناعت سابقه دستیاری کارگردانانی چون رسول ملاقلی پور را نیز با خود داشت و حالا با این فیلم به نوعی آموخته های خود را در حدی قابل قبول به تصویر کشید. در فیلم سینمایی « زخم شانه حوا » آهو خردمند ،حسین عابدینی و زهیر یاری به ایفای نقش پرداخته‌اند.

زخم شانه حوا – حسین قناعت – ۱۳۸۸

محمد علی باشه آهنگر در دومین همکاری خود با حوزه هنری فیلم سینمایی« بیداری رویاها» را باز هم در فضایی متفاوت و زاویه ای غیر کلیشه ای در بستر سینمای دفاع مقدس ساخت که موافقان و مخالفانی را نیز به همراه داشت ،اما در مجموع اثری قابل توجه در سینمای دفاع مقدس محسوب می شود.بیداری رویاها داستان زنی به نام رخشانه است که در سال های جوانی اش با ایوب پارسا ازدواج کرده و صاحب پسری به نام حمید شده است. وقتی حمید دو ساله بود ، ایوب به جبهه می رود و دیگر برنمی گردد. پس از مدتی خبر شهادت او می رسد و خانواده تصمیم می گیرد رخشانه را به عقد داوود برادر ایوب دربیاورد. سالها از این ماجرا گذشته و آنها صاحب دختر بچه ای دبستانی هستند و حمید در آستانه ازدواج است. در این وضعیت از کمیته مفقودین خبر می رسد که ایوب زنده است و به زودی به وطن برمی گردد. در این فیلم امین حیایی ، هنگامه قاضیانی ، امیرحسین آرمان و سارا خوئینی ها نقش آفرینی می کنند.