طراح صحنه و لباس باسابقه سینمای ایران از وضعیت داوری جشن خانه سینما انتقاد کرد.

سوره سینما – میثم محمدی: یکی از ارکان اصلی و تاثیر گذار یک فیلم که فضای آن را به خاستگاه اجتماعی و فرهنگی قصه در تاریخ و اجتماع مورد نظر نزدیک می‌کند، طراحی صحنه و لباس و اجرای دقیق و صحیح آن است. مجید میرفخرایی یکی از چهره‌های شاخص این حوزه است که نامش با تاریخ سینمای ایران و بسیاری از بهترین آثارش گره خورده است. میرفخرایی در گفت و گو با سوره سینما حرف‌هایی شنیدنی درباره وضعیت طراحی صحنه و لباس و مشکلات این حوزه مطرح کرد که صریح و بی‌پرده واقعیت‌هایی را درباره این حرفه آشکار می‌کند.

 

چه خبر از وضعیت این روزهای صنف طراحان صحنه و لباس؟

 

مجید میرفخرایی: شرایط صنفی ما که وضعیت مناسب ندارد.

 

از چه جهتی شرایط خوبی ندارید؟

 

از این جهت که وقتی لیست فیلم هایی که در جشن خانه سینما حضور دارند را نگاه می‌کنیم شاهد هستیم دو سوم افرادی که در جایگاه طراحی صحنه و لباس قرار گرفتند، عضو صنف نیستند. این کار به طور تخصصی حرفه آنها نیست و به دلایل مادی و آشنایی با تهیه‌کننده یا کارگردان این مسئولیت را بر عهده گرفته اند. امیدوارم این جریان زودتر سر و سامان بگیرد و نگاه حرفه‌ای بر این بخش حاکم شود.

 

این که گفتید به دلایل مادی یعنی در چه شرایطی این انتخاب ها را انجام می دهند؟

 

ببینید در چنین وضعیتی دو حالت وجود دارد، یکی اینکه یا شخص مورد نظر آشنای تهیه کننده است یا برای تعیین برآورد و در چارت تولید منافعی ایجاد می کند. پس در این صورت شخصی را می آورند که هم از لحاظ مادی یک پنجم دستمزد طراح حرفه‌ای را برای او در نظر می‌گیرند. او کار را از لحاظ کیفی کم ارزش می کند و این امنیت شغلی ما و همکارانمان را به خطر می‌اندازد.

 

برای اینکه این روند نامناسب تداوم نداشته باشد و بیش از این به صنف شما لطمه وارد نشود، کاری کرده‌اید؟

 

اگر ما مدعی هستیم که سازمان منسجم و نظام صنفی سینمایی درستی داریم، باید جلوی چنین جریاناتی را بگیریم. تهیه کنندگان نباید با اشخاصی که کارت ندارند و عضو صنف نیستند قرارداد امضاء کنند.

 

البته بعید می دانم تهیه کنندگان و کارگردانان با تجربه دست به چنین کاری بزنند.

 

بله. تهیه‌کنندگان و کارگردانان مطرح و صاحب نام ما که به ارزش کار واقف هستند به هیچ وجه تن به چنین کاری نمی‌دهند که به کار آنها لطمه وارد کند. متاسفانه یک عده اشخاص تازه کار چنین جریانی را به راه انداخته‌اند.

 

این نوع انتخاب ها هیچ وقت برای جایگاه شخص شما خطری ندارد و همچنان پرکار به فعالیت خود ادامه می دهید.

 

طبیعی است که بعد از این همه سال من نگران جایگاه خود نباشم، اما وقتی شاگردان من که در دانشکده مشغول تحصیل در این رشته هستند در مورد این افراد سوال می کنند، من پاسخ روشنی برای آنها ندارم. متاسفانه انگار فقط سینما است که هر کس از خواب بیدار می‌شود سراغ آن می آید.

 

در مورد بکارگیری و انتخاب صحیح نیروهای طراح و جلوگیری از کاهش ارزش کیفی در فیلم ها چه باید کرد؟

 

باید طبق یک برنامه ریزی و سازماندهی درست در نظام سینمایی افرادی که با تخصص کافی و عضو نظام صنفی هستند ، به کار گرفته شوند و آنهایی که تجربه لازم ندارند در کنار متخصصان این کار دستیاری کنند و کار را یاد بگیرند تا نتیجه منجر به طراحی های پر غلطی نشود که می بینیم.

کیفیت داوری آثار جشن خانه سینما چگونه است؟ چرا شما حضور ندارید؟

 

من این کار را نمی پذیرم و دلیل دارم چون باید عنوان کنم اکثر افرادی که کارها را قضاوت می کنند در این جشن فیلم دارند و بیشتر به فیلم خودشان رای می‌دهند. من شاهد بودم که داوران دور هم جمع می شوند و رفاقتی با هم لابی می‌کنند و برای فیلمهای خودشان رای می خرند، یا براساس جناح بندی های سیاسی افراد کارها را انتخاب می‌کنند.

 

این شیوه داوری که در یک زمان محدود و در یک مکان به قضاوت در مورد کارها بپردازند در جشن ها و فستیوال های مطرح دنیا هم مرسوم است؟

 

خیر.اگر قرار است بصورت آکادمیک این اتفاق بیفتد، باید آثار را در زمان مقتضی و لازم برای داور ارسال کنند تا او ببیند و نظرش را بدهد، نه اینکه این حجم از فیلم را دور هم و در زمان فشرده ببینند. گاهی دیده شده داوران از میانه فیلم بلند شده و سالن را ترک کرده‌اند. این شیوه کار نیست و باز هم صد رحمت به جشنواره فیلم فجر.

 

با تجربه ای که شما در سینما دارید بروز چنین اتفاقاتی چه نتیجه ای در سینمای ما به همراه خواهد داشت؟

 

به نظرم با دست خودمان داریم سینما را نابود می کنیم، در صورتی که ما وقتی عضو خانواده سینما هستیم مسئولیتی در قبال این حرفه و جامعه خود داریم که باید به آن توجه اساسی داشته باشیم که این مشکلات ایجاد نشود.

 

جدیدترین فیلمی که مشغول طراحی صحنه و لباس آن هستید کاری از علیرضا رییسیان است. توضیح می دهید؟

 

بله. مشغول کار در فیلم سینمایی «دوران عاشقی» به کارگردانی علیرضا رییسیان هستم که نیاز به یک لوکیشن متمولانه دارد و طراحی لباس آن هم کار دشواری است.

 

کار در چه مرحله ای قرار دارد؟

 

کار تقریبا به نیمه رسیده و با سلیقه و وسواس آن را انجام می دهیم و امیدوارم با نتیجه خوبی به پایان برسد.

 

الان فیلمبرداری در کجا دنبال می شود؟

 

منزلی اطراف کامرانیه تهران. احتمال دارد فردا یا پس فردا به لوکیشنی سمت شهران برویم و کار را دنبال کنیم.

 

در این کار ساخت دکور هم دارید؟

 

بیشتر روتوش دارد ، هر چند وقتی یک جایی را بسازی بهتر است تا اینکه قرار باشد مکانی را تغییر بدهی. در مجموع کار خوبی است و امیدوارم نتیجه مناسبی به دست بیاید.