کارنامه سینمایی مازیار میری که این روزها فیلم «حوض نقاشی» را روی پرده دارد نشان دهنده تجربه گرایی او است.

سوره سینما- علی رضایی: مازیار میری کارگردان فیلم سینمایی «حوض نقاشی» کارنامه‌ای متنوع و پر فراز و نشیب دارد. اگر برای بررسی ویژگی های کاری هر فیلمساز نیازمند به بررسی سوابق او و پیدا کردن مولفه های مشترک در آثارش باشیم شاید در مورد میری این اتفاق به سختی امکان پذیر باشد. کارگردانی که «قطعه ناتمام» را ساخته، «کتاب قانون» را هم در کارنامه دارد و فیلمی با مضمون آدم های جنگ هم کارگردانی کرده و پس از «پاداش سکوت»، اثری با مختصات «سعادت آباد» ساخته و در نهایت به «حوض نقاشی» رسیده است. در میان این فیلم‌ها که از نظر مضمون و فرم کاملا با هم متفاوت هستند در نگاه اول خط مشترکی وجود ندارد، اما شاید برجسته ترین ویژگی میری تجربه گرایی او باشد. در نخستین فیلم این کارگردان که هرگز اکران عمومی نشد و تنها در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر روی پرده رفت میری پا به محدوده‌ای متفاوت گذاشت و درباره زنان و موسیقی فیلم ساخت. موسیقی و آواهای بومی که ریشه در تاریخ این سرزمین داشتند.

فیلم به دلیل فضای متفاوت و مضمون ویژه‌اش امکان اکران عمومی پیدا نکرد، اما میری با این شرایط همچنان به فیلمسازی ادامه داد و ناامید نشد. «به آهستگی» دومین فیلم میری ادامه منطقی «قطعه ناتمام» بود، سوژه ای متفاوت و ویژه داشت و فیلمنامه ای که پرویز شهبازی با نگاه اجتماعی خود آن را نوشته بود. محافظه کاری برای آنکه «به آهستگی» به محاق نرود باعث شد نیمه دوم فیلم کاملا افت کند و در نهایت آنچه که فیلمنامه نویس در نظر داشت محقق نشود. «به آهستگی» اما نشان داد که میری به چه سینمایی علاقه دارد، او کار با بازیگر حرفه ای را می پسندد و مضامینی توجه اش را جلب می کند که مرتبط با زندگی اجتماعی باشد، حتی اگر قصه در نگاه اول تنها یک ملودرام یا کمدی به نظر برسد، عملا ریشه در مسائل اجتماعی دارد. پس از «به آهستگی» در حالی که به نظر می رسید فیلمساز ۳۵ ساله سینمای ایران فیلمی در همین حال و هوا می سازد، در رویکردی تازه میری به سراغ ادبیات دفاع مقدس رفت و قصه‌ای تراژیک و تلخ را روایت کرد، «پاداش سکوت» قصه قهرمانان جنگ در دوران آرامش است.

رزمنده ای با گذشته ای سخت و رازی مهیب می کوشد به آرامش و امنیت برسد. زمان نمایش فیلم در جشنواره فجر بعضی معتقد بودند که میری مسیر درستی را انتخاب نکرده و حرف قهرمان فیلم، حرف او و نسلش نیست و «پاداش سکوت» با وجود بازیگران حرفه ای و سوژه حساسش به آثار موفق سینمای دفاع مقدس که توسط فیلمسازان این حوزه ابراهیم حاتمی کیا، رسول ملاقلی پور و احمدرضا درویش ساخته شده نواقص بسیاری دارد. «پاداش سکوت» هم مثل دیگر فیلم های کارنامه این سینماگر تکرار نشد و میری در چرخشی جالب به سراغ یک کمدی با فیلمنامه ای از محمد رحمانیان کارگردان و نویسنده سرشناس تئاتر رفت. پرویز پرستویی برای دومین بار مقابل دوربین میری ایستاد و در چند نقش ظاهر شد. فیلم روایتی مفرح، سرگرم کننده و انتقادی درباره سنت های غلط ایرانی و ریاکاری در دین داری از کار درآمد و البته مانند «پاداش سکوت» برای اکران دچار مشکل شد. زمانی که بلاخره «کتاب قانون» روی پرده رفت آن طور که باید دیده نشد، در حالی که پیام مترقی فیلم یعنی توجه به اصل دینداری و فاصله گرفتن از ریاکاری می توانست برای جامعه موثر باشد. دو سال پس از «کتاب قانون» و بعد از کارگردانی مجموعه «گاوصندوق» میری که پخته تر شده بود به سراغ فیلمنامه ای از امیر عربی رفت.

«سعادت آباد» یکی از مهمترین فیلم های کارنامه میری است. فیلمی درباره طبقه متوسط، روابط عاطفی و بحران های خانوادگی آن. «سعادت آباد» اوج پختگی فیلمساز در بازی گرفتن از بازیگرانی شناخته شده، فضاسازی و خلق موقعیت های باورپذیر را متبلور می کند. «سعادت آباد» بدون آنکه به خطوط قرمز نزدیک شود یا حساسیت های جامعه را تحریک کند، بحران خیانت را مطرح می کند. پس از «سعادت آباد» میری در «حوض نقاشی» یک رویکرد دیگر را هم در کارنامه اش ثبت کرد. فیلم یک ملودرام عاشقانه و احساساتی درباره خانواده است. یک زوج کم توان ذهنی در ارتباط با فرزندشان مشکل دارند و این موضوع مسائلی را برای آنها مطرح می کند. حامد محمدی فیلمنامه نویس «حوض نقاشی» کوشیده در بستری احساساتی و تاثیرگذار بر مخاطب سرنوشت جماعتی را روایت کند که با دیگر افراد جامعه تفاوت دارند و این تفاوت مانع از درک شدن آنها از سوی جامعه می‌شود.

«حوض نقاشی» که در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر روی پرده رفت و سیمرغ آرای مردمی را به دست آورد، ستایشی از نهاد خانواده و دریغی بر روابط فراموش شده در جامعه مدرن امروز است، بدون آنکه به دام شعارزدگی بیفتد یا شخصیت های اصلی اش را از یاد ببرد. فیلم با تمرکز بر زندگی سهیل و پدر و مادرش، جامعه ای آرمانی می سازد و این امید را در مخاطب زنده نگه می دارد که فرجام دوری ها و تلخی ها شیرینی است. مازیار میری با شش فیلم به عنوان فیلمسازی که هنوز راه زیادی در پیش دارد کارنامه ای قابل قبول و متنوع دارد، شاید این تجربه گرایی و همکاری با نویسندگان مختلف تحلیل درباره علایق او در سینما را دشوار کند، اما تنوعی که آثار میری دارند نشان می دهند که او به عنوان فیلمسازی علاقمند به موضوع های اجتماعی تلاش می کند با استفاده از بسترهای داستانی متنوع و مختلف جماعت بیشتری را برای دیدن فیلم‌هایش ترغیب کند. به نظر می رسد او در «سعادت آباد» و «حوض نقاشی» به این هدف رسیده است.