به گزارش سوره سینما، مراسم رونمایی از مستند «بازی» به کارگردانی مهدی نقویان، دوشنبه ۱۴ تیرماه با حضور سعید مستغاثی منتقد سینما، کارگردان و عوامل سازنده این فیلم در سالن اوستای حوزه هنری برگزار شد. این مستند چند اپیزودی، با محوریت بخشیدن به بازی فوتبال ایران و آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸، به بررسی رابطه این دو کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به‌ویژه به نقش تحریم‌ها در رابطه ایران و آمریکا و همچنین اهمیت وقایع سال ۸۸ در تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران می‌پردازد.

در ابتدای این مراسم و پس از نمایش مستند «بازی» مهدی نقویان در ارتباط با هدف تولید این مستند اظهار کرد: معتقدم مسائل زیادی هستند که لازم است به آن ها پرداخته شود ولی در سینما، تلویزیون و فیلم مستند به آن ها کم‌توجهی شده و باید این خلاء را پر کنیم. من سالی یکی دو فیلم را که دغدغه شخصی خودم هم باشد تولید می‌کنم. موضوع این مستند از مواردی بود که برایم اهمیت داشت و هنگامی که از طرف مرکز مستند سوره حوزه هنری، ساخت آن پیشنهاد شد، بلافاصله آن را پذیرفتم.

وی افزود: در این کار، پژوهش‌ها از قبل انجام شده بود و من دخالتی در روند پژوهش نداشتم و صرفا کارگردانی اثر به عهده من گذاشته شد. با این حال، وجه پژوهشی این اثر هم برایم مهم بود؛ چراکه عموما به پژوهش در ساخت فیلم مستند اهمیت می‌دهم و معتقدم بر خلاف اینکه در ابعاد تکنولوژی سینما پیشرفت داشته‌ایم، در محتوا و درون‌مایه و فیلم‌نامه هنوز ضعف داریم که پژوهش می‌تواند کمک بزرگی برای برطرف کردن این ضعف‌ها باشد.

کارگردان مستند «رمز و راز ملکه» در ادامه در پاسخ به برخی از از اظهارنظرها در ارتباط با تولید کارهایی که به آن‌ها برچسب سفارشی زده می‌شود، بیان کرد: بعضی به من می‌گویند فیلم‌ساز سفارشی، اما در جواب آن ها می‌گویم بله من فیلم‌ساز سفارشی هستم اما من به مدیرها سفارش می‌دهم. این اتفاق در موارد زیادی افتاده؛ به عنوان مثال فیلم «گاو خشمگین» را که درباره سیاست‌های کاپیتالیستی آمریکاست، سفارش خودم به نهادهای دولتی بوده است.

نقویان همچنین درباره ساخت مستند سیاسی که برای عموم افراد نیز جذابیت داشته باشد،‌ گفت: در این آثار باید وجه داستان‌گویی فیلم را حفظ کنیم؛ یعنی باید بعد از مرحله پژوهش، تحقیقات را به یک روایت قصه‌گو تبدیل کنیم که دنبال کردن ماجرا برای مخاطب جذابیت داشته باشد. من اصولا سعی می‌کنم مخاطب را طوری در نظر بگیرم که لازم است درباره تمام وقایع برای او توضیح داده شود نه اینکه با این تصور فیلم بسازم که چون خودم پنج مستند سیاسی ساخته و با وقایع مختلف آشنا هستم، مخاطب هم در چنین سطحی از اطلاعات سیاسی قرار دارد. ضمن اینکه تلاش می‌کنم مستند از نظر عقلانی و منطق و استدلال باورپذیر باشد.

وی در تشریح این موضوع گفت: تاکیدی که در بیشتر این‌گونه آثار می‌شود این است که فیلمی تهیجی ساخته شود،. درست است که فیلم‌های هیجان‌آور هم لازم است اما نباید از ساخت فیلم‌هایی که اقناعی و استدلالی هستند فاصله بگیریم و تمام تلاش را بر هیجان‌سازی‌های مقطعی صرف کنیم.

نقویان با اشاره به دلایل انتخاب نام «بازی» برای این مستند اظهار کرد: می‌خواستم تاکید کنم این بازی‌ای است که آمریکا با ملت‌ها انجام می‌دهد و به دقت باید مراقب واکنش‌ها و عکس‌العمل‌هایی که در مقابل آمریکا انجام می‌دهیم باشیم.

کارگردان مستند «برادران» در پایان در ارتباط با حمایت از تولید آثار مستند در کشور گفت: یکی از دلایلی که من در کارهایم از تصاویر آرشیوی استفاده می کنم عدم حمایت است. با این ترفند در واقع با کمترین هزینه فیلم هایم را تولید می کنم. در همه جای دنیا سینمای مستند در مدیوم تلویزیون جای دارد ولی در کشور ما چنین نیست. همین طور توجه جشنواره های داخلی روی فیلم های مستند انقلابی نیست.

وی افزود: برای مثال ما فیلم «رمز و راز ملکه» را به جشنواره سینما حقیقت ارسال کردیم اما به این جشنواره راه پیدا نکرد. ما انتظار جایزه نداشتیم ولی فیلم حتی به مسابقه هم راه پیدا نکرد. جای اصلی این آثار جشنواره های داخلی و تلویزیون است و امیدواریم فیلم «بازی» از تلویزیون پخش شود و مردم آن را تماشا کنند.

در ادامه این مراسم سعید مستغاثی منتقد سینما با تشکر از نقویان و سایر اعضای تیم تولید این اثر برای ورود به عرصه تولید مستند سیاسی گفت: از حوزه هنری هم باید تشکر کرد که چنین حمایتی را از جوانان فیلم‌ساز انقلابی به عمل می‌آورد و به آن ها برای ساخت آثار بیشتر در این زمینه‌ها انگیزه می‌دهد.

این منتقد سینمایی در ادامه درباره مستند «بازی» بیان کرد: اینکه در آثار آقای نقویان به پژوهش اهمیت زیادی داده می‌شود بسیار خوب است. من «رمز و راز ملکه» را هم که ساخته ایشان بود دیدم و از آن لذت بردم. در این فیلم مستند هم به نظرم می‌رسد انتخاب هوشمندانه بازی نوستالژیک ایران و آمریکا به جذابیت اثر کمک فراوان کرد.

مستغاثی همچنین درباره پژوهش‌های انجام‌شده در مسیر تولید این مستند بیان کرد: به نظر می‌رسد پژوهش‌ها می‌توانست قدری دقیق‌تر باشد، در این فیلم قدری پراکندگی وجود دارد و حفره‌های تاریخی هست که با اشاره واضح‌تر و جامع‌تر به موضوع، می‌توانست برای مخاطب شبهه ایجاد نکند و او را با اطلاعات کاملی پس از پایان فیلم همراه سازد در حالی که در این فیلم پاسخ بسیاری از پرسش‌ها داده نمی‌شود.

وی افزود: در انتخاب صحنه‌هایی از بازی ایران و آمریکا برای این روایت تاریخی هم می‌شد بخش‌های متناسب‌تری با موضوع در نظر گرفته شود ضمن این که در روند آن بازی جابجایی انجام شده و باز هم این موضوع به سردرگمی مخاطب منجر می‌شود که درنهایت چه شد، بازنده کدام بود و برنده کدام.

این کارشناس سینمایی با اشاره به کمبود نگاه جامع به مسئله تحریم در این مستند گفت: در کنار همه این مسائل، به نظرم لازم بود نگاه جامع‌تری به موضوع تحریم‌ها و پیشینه دشمنی امریکا با ایران وجود داشت. در این فیلم، به کارشکنی‌ها و  دشمنی‌های امریکا پیش از تسخیر لانه جاسوسی اشاره‌ای نمی‌شود در حالی که تلنگری نسبت به آن قضیه می‌توانست دیدگاه روشن‌تری به مخاطب بدهد.

مستغاثی در پایان با بیان اینکه در جریان فعلی سینمای کشورمان نیاز به جوانان انقلابی داریم،‌ گفت: لازم است مدیریت سینمایی از فیلم‌سازان جوانی که هوای تازه به سینما می‌آورند حمایت کند. ما در چنین فضاهایی یا جشنواره عمار و … فیلم‌سازان جوان انقلابی زیادی را می‌بینیم که با حمایت از آن ها می‌توان به آینده سینمای کشورمان امیدوار بود.

مستند «بازی» از تولیدات مرکز مستند حوزه هنری است که که به  موضوع رابطه ایران و آمریکا بعد از انقلاب اسلامی می پردازد.