سوره سینما – الناز نعمتی : نادر فلاح بازیگر سینما و تئاتر مسیری دشوار را پیمود تا شناخته شد. بازی در نقش‌های مکمل در پروژه‌های مختلف فرصتی بود تا توانایی‌هایش ثابت شود. او در «دریاچه ماهی» فرصت ایفای نقشی ویژه را داشته. نقشی که هم در کارنامه او خاص و منحصر به فرد است، هم یکی از امتیازهای نخستین فیلم مریم دوستی به شمار می‌رود.

چه چیزی در فیلمنامه دریاچه ماهی شما را ترغیب به پذیرش نقش کرد؟

نادر فلاح: وضعیت منحصر به فردی که رضا روشن در فیلم داشت بیشترین انگیزه را به من می‌داد تا بازی در این نقش را بپذیرم. معمولا بازی در قالب چنین شخصیت هایی به صورتی که تماشاگر آنها را باور کند کمی دشوار است، مخصوصا برای تماشاگر ایرانی که بسیار سختگیر است و حرف های بسیاری را با این تعبیر که اینها همه شعار هستند رد می‌کند. البته دلیل رد این حرفها  و شعار پنداری این نوع سخن‌ها در واقع به عملکرد بعضی مسئولان بر می‌گردد که باعث بدبینی مردم شده‌اند.

به هر حال بازی کردن در نقش شخصیت های مذهبی که احوالات عرفانی دارند و دریافت‌هایی فراتر از انسان های معمولی برای آنها رخ می‌دهد کاری است بسیار دشوار. من بر اساس اعتقاداتم نقش را پذیرفتم و امید داشتم که بتوانم تصویری متفاوت از یک رزمنده نشان دهم ، تصویر مردی که از جنگ و دفاع مقدس برای منافع شخصی و دنیایی خود سو استفاده نکرده و پس از اتمام جنگ نیز برای امرار معاش کشاورزی و گل کاری می‌کند و بابت جنگیدنش در جبهه ها طلبکار دیگران نیست. او آرزوی جامعه ای را دارد که بزرگان دین مثل مولا علی (ع) برای چنین جامعه‌ای تلاش کردند، جامعه‌ای پر از صلح و عدالت.

کاراکتر رضا روشن شخصیتی ویژه دارد که دارای بصیرتی خاص است. در صحبت هایتان اشاره کردید این موضوع کار را بریتان سخت تر می‌کرد. در این مورد بیشتر برایمان توضیح دهید.

رضا روشن یک آدم معمولی با کارهای روزمره نیست و چیزهایی را می بیند که دیگران نمی بینند اما فقط بازی من نمی توانست این موضوع را برای مخاطب باور پذیر کند. از بازی من مهمتر تصویرها و تکنیک های سینمایی بود که باید آنقدر قدرتمند و درست طراحی و اجرا می‌شدند که تماشاگر آنها را باور کند. الحق بسیاری از این لحظات به خوبی و زیبایی اجرا شدند و تاثیر خوبی بر تماشاگر داشتند. البته بعضی صحنه ها فیلمبرداری شده بودند که در نسخه نهایی حذف شدند.

بازی در دو مقطع زمانی و همراه با گریم سنگین برای بازیگران معمولا سخت است. از این تجربه برایمان بگویید.

این ویژگی را در نقش رضا روشن دوست داشتم و امیدوارم که توانسته باشم در هر دو مقطع زمانی به درستی ایفای نقش کرده باشم و تماشاگر هم رضا روشن جوان و هم رضا روشن مسن را باور کند. اما در مجموع معتقدم بهتر است  بازیگران نقش های نزدیک به سن و سال خودشان را بازی کنند مگر در شرایط خاص و شخصیت رضا روشن در این فیلم یکی از همین موارد خاص بود.

همکاری و تعاملتان با مریم دوستی چطور بود؟ آیا ایشان در حین کار پیشنهاد پذیر بودند؟

تعامل خیلی خوبی داشتیم. ایشان در حین کار مشاور داشتند و در اغلب موارد من با مشاور کار مشورت می‌کردم. اگر نکته ای به نظرم می‌رسید یا اگر درک برخی از جملات و دیالوگ ها و رفتارها برایم سخت بود، حتما در مورد آن با کارگردان صحبت می‌کردم و گاهی هم پیشنهادهایی را مطرح می کردم و به تعامل می رسیدیم. خانم دوستی در ارتباط با بازیگران کارشان بسیار منعطف هستند و ما همکاری بسیار خوبی داشتیم.

برای بازی در نقش رضا روشن با جانبازان جنگ هم ملاقات داشتید؟ مثلا به دیدنشان بروید و از تجربیاتشان بشنوید.

طبعا اطراف همه مان افرادی هستند که در جنگ حضور داشته اند و من در اطرافم با افرادی که در جنگ بوده و جانباز هستند ارتباط داشته و دارم . اینکه مشخصا جایی رفته باشم و با جانبازها درباره این نقش صحبت کرده باشم، اتفاق نیفتاد. در واقع رضا روشن یک جانباز نیست بلکه به واسطه اتفاق‌هایی که در جبهه تجربه کرده او را به پشت جبهه و در نهایت به شهر منتقل کرده اند. به همین دلیل نیازی نبود که با جانبازان عزیز دیدار داشته باشم و از نظر فیزیکی رفتارهایشان را ببینم و در نقش اجرا کنم. البته درباره نقش و جنگ تحقیقات بسیاری کردم که در حین بازی به من کمک کرد.

وقتی نتیجه کار را روی پرده دیدید چه حسی داشتید؟ از نتیجه راضی بودید؟

وقتی فیلم در برج میلاد برای اولین نمایش داده شد من سر یک کار در جزیره قشم بودم و نتوانستم در کنار سایر عوامل فیلم را ببینم، اما در روزهای آخر جشنواره به تهران آمدم و فیلم را در یکی از سانس‌های اکران مردمی همراه با تماشاگران دیدم. متاسفانه آن اکران چندان راضی‌کننده نبود. هنوز مسایل فنی فیلم تمام نشده و مونتاژ به درستی اعمال نشده بود و حتی خانم دوستی هم از این بابت ناراحت و ناراضی بود. ولی چند روز پیش که یکبار دیگر فیلم را در سینما دیدم متوجه شدم چقدر یکدست و خوب شده و کاملا با آنچه برای اولین بار دیده بودم فرق داشت. ریتم فیلم بسیار خوب و مناسب شده و مخاطب را با خود همراه می‌کرد. در کل فیلم «دریاچه ماهی» را دوست دارم از این که در این فیلم نقش آفرینی کرده ام راضی‌ام.

«دریاچه ماهی» اولین کارتان در زمینه دفاع مقدس است. ایفای نقش در کسوت یک رزمنده در فیلمی جنگی با سایر نقش هایی که تابه حال داشتید چقدر متفاوت بود؟

بله «دریاچه ماهی» اولین فیلمی است که در ژانر دفاع مقدس بازی کرده ام. البته پیش از این در یک سریال به نام «جایی نزدیک آسمان» به کارگردانی آقای سامان سالور که اثری دفاع مقدسی بود  نقشی کوچک داشتم ولی  در فیلم «دریاچه ماهی» نقش اصلی را داشتم و اولین کار جدی ام در این گونه سینمایی محسوب می‌شود. این روزها در تئاتر «غسالخانه» مشغول بازی هستم، این تئاتر هم مضمونی با محور دفاع مقدس دارد و هر شب ساعت ۷ تالار حافظ اجرا می‌شود.

در مورد تفاوت این نقش با سایر نقش هایی که داشته ام باید بگویم اغلب نقش هایی که ایفا کرده ام یا مانند نقشم در فیلم «طبقه حساس» و «بی پولی» رگه هایی از طنز داشته اند یا اینکه کاملا جدی بوده اند اما نقش رضا روشن نقشی بود که در عین جدی بودن کسی از اطرافیانش او را جدی نمی‌گیرد. حتی برخی در مورد او می گویند که این آدم شیرین عقل است. بازی در چنین نقشی سخت و پیچیده است چراکه جهان این کاراکتر برای خودش کاملا باور پذیر است و می‌داند کاملا جدی است اما دیگران تصور می‌کنند حرف‌های او بی پایه و اساس است. ضمن اینکه رضا روشن مثبت‌ترین نقشی است که من تابحال در کارنامه بازیگری ام داشته ام.

اگر بخواهید شخصت رضا روشن را برایمان تعریف کنید. چه خواهید گفت؟

رضا روشن انسانی است در مسیر کمال. اگر بخواهیم با تعاریف دینی و عرفانی از انسان کامل سخن بگوییم می توانیم مدعی شویم که عده‌ای در این مسیر وجود دارند یا دست کم تلاش می کنند در این مسیر قرار بگیرند. به عقیده من رضا روشن یکی از همین افراد است. او در جوانی به لطف خداوند دارای قدرت و بصیرتی بوده است که دیگران ندارند و از درک آن نیز عاجزند. وقتی هم که سن و سالش بالا رفته و به پیری رسیده به باغچه ای رفته و به زمین و مردم خدمت می‌کند و خود را از آلودگی های اطرافش جدا نگه داشته است. رضا روشن نمونه یک انسان معتقد و پایبند به اصول اخلاقی و ساده زیست و دور از ریا و تزویر و دورویی است.

در پایان اگر حرف نگفته‌ای درباره فیلم «دریاچه ماهی» مانده بفرمایید.

فضای قصه فیلم «دریاچه ماهی» از سایر فیلم هایی که این روزها می بینیم متفاوت است. در اغلب فیلم‌ها زشتی جامعه و زشتی‌های روابط انسانی به جهت پالایش و با هدف دور شدن از خطاها و اشتباهات  نشان داده می‌شود، اما در این فیلم هم اشاره به افرادی می‌شود که کلاهبردار و بد طینت هستند و تنها به منافع شخصی خودشان فکر می کنند و هم قهرمانی دارد که کاملا از این فضا دور است و نشان می‌دهد هنوز هم انسان هایی با چنین منش هایی وجود دارند. بلاهای بسیاری بر سر رضا روشن می‌آید اما او با صبر و متانت سعی دارد حتی با وجود شرایط ناسالمی که اطرافش وجود دارد زندگی پاکیزه ای داشته باشد و حتی دیگران را هم در این مسیر قرار دهد. مثلا در مورد پسر شهیدی که سابقا دوستش بوده این کار را می‌کند و موفق هم می شود. امیدوارم باز هم از این نوع فیلم ها ساخته شود و مردم بدانند حرف هایی که در این فیلم ها گفته می‌شود واقعیت هستند و نباید انگ شعارزدگی به آنها زد. در این فیلم از شعار پرهیز شده و داستان به صورتی لطیف و شاعرانه تعریف می‌شود. امیدوارم مردم عزیزمان از این فیلم استقبال کنند.

منبع: بهمن سبز