سوره سینما: تلویزیون با آگاهی از این که نقد برنامه های ساخته خودش توسط خودش احتمالاً از حاشیه امنیت بیشتری برخوردار است و هم می تواند بخشی از کنداکتور برنامه های تلویزیونی را پر کند، در سالهای اخیر به این اقدام مبادرت ورزیده است

سریال های مناسبتی نوروز امسال با حرف و حدیث های بسیاری همراه شد. هم استقبال مردم از سریال های نوروزی قابل بررسی است و هم واکنش منتقدان و کارشناسان رسانه به مجموعه هایی که در طول نوروز از شبکه های مختلف پخش شدند. تلویزیون هم با آگاهی از این که نقد برنامه های ساخته خودش توسط خودش احتمالاً هم از حاشیه امنیت بیشتری برخوردار است و هم می تواند بخشی از کنداکتور برنامه های تلویزیونی را پر کند، در سالهای اخیر به این اقدام مبادرت ورزیده است. اما به راستی این جلسات نقد از خلوص واقعی و الزامی یک نقد هنری برخوردار هستند و یا این جلسات تنها نمایشی تصنعی از ظرفیت بالای نقدپذیری دست اندرکاران و مسؤلان رسانه است؟! برای رسیدن به پاسخ این سؤال با منتقدان نام آشنای سینما و تلویزیون هم کلام شدیم تا از نظرات آنها نیز آگاهی یابیم:
عالمی: چو دانی و پرسی سؤالت خطاست!

اکبر عالمی، منتقد و مدرس سینما با تآکید برا این که نه سریال های نوروزی امسال را دیده و نه برنامه های نقد این سریال ها را دنبال کرده در پاسخ به پرسش خبرنگار سوره سینما گفت: نقد تلویزیونی به این شکل تنها در ایران رواج دارد. اگرچه این جلسات نقد و بررسی به صورت مستقیم و فی البداهه تولید و پخش می شوند و روند طبیعی یک گفتگو را دارند اما باید منتج به نتیجه ای شوند که از قبل مشخص شده است.

به اعتقاد عالمی در همه جای دنیا در تلویزیون هر برنامه ای با هر موضوعی که ساخته می شود از قبل چارچوب، هدف، مخاطب آن برنامه و نتیجه ای که از آن برنامه باید گرفته شود، تعریف می شود. در غیر اینصورت آن شبکه آب در هاون می کوبد.

فهیم: جلسات نقد و بررسی از اهداف اولیه خود فاصله گرفته اند

محمدتقی فهیم که معمولاً یک پای ثابت برنامه های نقد تلویزیونی است به سوره سینما گفت: پیشنهادی در زمان ریاست محمود گبرلو و نایب رئیسی من در انجمن منتقدان مطرح شد که در تلویزیون به نقد برنامه های ساخته شده توسط خود تلویزیون پرداخته شود که از قضا با موافقت آقای ضرغامی مواجه شد.

فهیم در ادامه افزود: این پیشنهاد اتفاق خوبی بود که تا آن روز سابقه نداشت و به این ترتیب کیفیت برنامه های ساخته شده توسط تلویزیون بررسی می شد و نقاط و ضعف و قدرتشان آشکار می گشت. اما این که در حال حاضر چنین برنامه هایی به واقع برای تآثیر گذاری ساخته می شوند جای بحث دارد.

فهیم در ادامه به سوره سینما گفت: مدیریت کلان تلویزیون به خوبی از این مسئله حمایت می کند و حتی بارها شخص آقای ضرغامی به من پیغام داده که چرا در بعضی برنامه ها چالشی تر برخورد نمی کنم اما به نظرم مشکل اصلی در بخش مدیریت میانی و سازندگان سریال ها است که ظرفیت نقد پذیری ندارند.

فهیم ابراز کرد: مدیریت میانی نگران است که زیر سؤال برود و اغلب برنامه سازان هم دوست ندارند که کارشان مورد نقد جدی قرار بگیرد!

مستغاثی: اکثر منتقدان این برنامه ها حرفه ای هستند

سعید مستغاثی رئیس انجمن منتقدان به سوره سینما گفت: من این برنامه ها را ندیده ام. نفس این برنامه ها خیلی خوب است و همین که رسانه ای برنامه ای را که خودش تولید کرده نقد می کند اتفاق خوبی است.

مستغاثی این برنامه ها را از محافظه کاری به دور دانست و گفت: چون در این برنامه ها معمولاً منتقدان معتبر و صاحب نامی حضور دارند پس دیگر دست به عصا حرکت نمی کنند.

مستغاثی همچنین ابراز کرد: بهتر است در این برنامه ها از حضور یک مجری – کارشناس که از امور سینمایی آگاهی دارد و مدیوم تلویزیون را می شناسد استفاده شود.

قطبی زاده: منتقد باید در فضایی باشد که حرمتش نگه داشته شود

سعید قطبی زاده منتقد سینما در این باره به خبرنگار پایگاه تحلیلی – خبری سوره سینما گفت: مهم این است که چه کسانی به این برنامه ها دعوت می شوند و چه مباحثی در این برنامه ها مطرح می شود.
قطبی زاده با اشاره به حضور همیشگی منتقدان ثابتی در این برنامه ها گفت: عموماً منتقدان مشخص و محدودی در این برنامه ها حاضر هستند که از چهار – پنج نفر تجاوز نمی کنند!

قطبی زاده ایجاد «رو در رویی» میان منتقدان و عوامل سازنده یک سریال را نادرست خواند و خاطر نشان ساخت: در این برنامه ها منتقد در شرایطی قرار داده می شود که عملاً نمی تواند آزادانه حرف خود را بزند و وقتی چنین وضعیتی پیش می آید مخاطب آگاه تلویزیون از پای آن برنامه بلند می شود و حتی از منتقد طلب کار می شود که چرا حق مطلب را ادا نکرده است.

گبرلو: این برنامه ها توجیه ضعف های کارگردان است!

محمود گبرلو در این خصوص گفت: پیشنهادی که  در زمان ریاست من در انجمن منتقدان مطرح شد بحثی بود که در سطوح مدیریتی جریان داشت  نه به این شکل که برنامه های نقد و تحلیل به عنوان برنامه ای مستقل برای مخاطب از تلویزیون پخش گردد. این برنامه ها بیشتر، جلسات تعارف و تعریف و تمجید از یکدیگر است و تبیین و تشریح قسمت هایی است که به دلیل ضعف سازندگان برای مخاطب نامفهوم باقی مانده است و عملاً آن کارکردی را که باید ندارد.