سوره سینما – هدیه حدادی‌اصل : با آغاز جنگ روسیه و اوکراین از ۲۴ فوریه (۵ اسفند ماه)، چند روزی است که اتفاقات این رویداد تاریخی سر خط خبرهای تمام رسانه های جهانی شده و بسیاری از هنرمندان در سراسر دنیا نیز واکنشهایی به این جنگ نشان دادهاند. کشور ما ایران هم قطعا از این قاعده مستثنی نبوده و در کنار بیانات مقام معظم رهبری، واکنش هایی را از سوی هنرمندان و ورزشکاران در جهت به اتمام رسیدن هر چه زودتر این جنگ شاهد بودیم.
* آغاز جنگ…
روسیه و اوکراین هر دو از بازماندگان اتحاد جماهیر شوری هستند، اوکراین یک جمهوری از ۱۵ جمهوری تشکیل‌دهنده اتحاد جماهیر شوروی سابق بود که با فروپاشی شوروی در دسامبر سال ۱۹۹۱ (۳۰ سال پیش) به استقلال دست یافت.
اما تنش کنونی در مرز بین روسیه و اوکراین سابقه‌ای ۸ ساله دارد. درگیری بین این دو کشور از اواخر سال ۲۰۱۳ آغاز شد. اینکه این تنش‌ها که حالا به حمله روسیه به اوکراین و جنگ میان این دو کشور بدل شده است ریشه در چه اموری دارد به کنار، موضوع اصلی جنگی است که رخ داده و فارغ از حق داشتن یا نداشتن هرکدام از این دو کشور، مردمانی هستند که طی این جنگ جانشان را از دست می‌دهند، چه سربازانی که در این راه کشته می‌شوند و چه زنان، مردان، پیرها، جوانان و البته تلخ‌تر از همه کودکانی که با هیچ گناهی در این جنگ جان از کف می‌دهند.
* کودکانی که شب می‌خوابند و صبح روز بعد را نمی‌بینند…
حتی تصور جنگ هم سخت است، این که چشم‌هایمان را ببندیم و فقط لحظه‌ای از آن شرایط را خیال کنیم هم لرزه به جانم می‌اندازد … حتی واژه جنگ هم واژه تلخی است، واژه‌ای که از هر زاویه به آن بنگریم مرگ، خونریزی و کشت‌وکشتار جمعی را می‌بینیم. مادران و پدرانی که فرزندانشان را غرق در خون می‌بینند و کاری از دستشان ساخته نیست! شب‌های طولانی سربازان و روزهای طولانی‌تر مردم محکوم شده به جنگ! کودکانی که شب می‌خوابند و صبح روز بعد را نمی‌بینند … هیچ‌کدام مستحق این کینه‌های اجباری، این کشتارهای دست جمعی و این سلطه‌طلبی‌های سیاسی نیستند اما چه باید کرد وقتی جنگ می‌شود؛ تر و خشک را با هم می‌سوزاند …
* ما هم جنگ را می‌شناسیم…
ما هم سال‌ها پیش چنین روزگار تلخی را با گوشت و پوست و استخوانمان تجربه کرده‌ایم، جدای از اینکه خیلی‌هایمان در بطن آن روزها زیسته‌ایم و یا عزیزانی که از دست داده‌ایم، هنوز از لحاظ روحی و روانی درگیر تبعات جنگ هستیم و این تلخ‌ترین ماجرایی است که امروز گریبان کودکان در جنگ را خواهد گرفت …
همین می‌شود که برای همدردی با جنگ در هر کشوری پیش از هر چیز عکسی از کودکان معصوم در این نزاع را منتشر می‌کنیم و دلمان بیش از همه برای آنها می‌لرزد.
* همدردی هنرمندان ایرانی…/ نهبهجنگ
اما در این روزهایی که از جنگ میان روسیه و اوکراین می‌گذرد، هنرمندان ایران نیز برای ابراز همدردی در صفحات شخصی خودشان در فضای مجازی پست‌هایی را منتشر کردند و با هشتگ «نهبهجنگ» خواستار پایان آن شده‌اند.
* پرویز پرستویی
این بازیگر دغدغه‌مند با انتشار کلیپی از صحبت‌های یک مجری روس نوشت:
«مجری روسی: یک زندگی آرومی داشتم، در اروپا خونه داشتم می‌رفتم و می‌آمدم با اپل پی خرید می‌کردم زندگی آرومی داشتم … الان چه شد؟ هیچ … و کل دنیا از ما متنفر شدند …»
* رضا کیانیان
کیانیان با انتشار عکس تلخی از یک کودک در جنگ که والدین خود را از دست داده است، نوشت: «چند سال پیش آمریکا به عراق حمله کرد. روسیه ساکت بود! حالا روسیه به اکراین حمله کرده، امریکا ساکت است. جان انسان‌ها در معاملهٔ ابر قدرت‌ها بی‌ارزش است …»
* کیهان کلهر
این موسیقیدان با انتشار قطعه‌ای تأثیرگذار نوشت: «برای ما مردمان گرفتار در چنگال خونینِ مردانِ سیاست که متحدند بر نفاق‌افکنی.
برای شب‌های طولانی جنگ‌زدگان و رانده‌شدگانی که به امید یافتن پناه و مأمن در جاده‌های هجرت‌اند.
برای مادران و پدرانی که چهل سال است بر کُشته‌ی فرزندانشان لالایی می‌خوانند.
برای کودکانی که شب خوابیدند و صبح را ندیدند.
برای آنها که نام جنگ لرزه بر قلبشان می‌اندازد.
برای ما که جنگ و آژیر خطر و بمب را با گوشت و پوست‌واستخوان فهم کردیم.»
* مهراب قاسم‌خانی
این نویسنده طنزپرداز با انتشار ویدئویی از یک گزارشگر نوشت: «نمی دونم این تفکر چه جوری شکل گرفت؟ چی شد که مرگ به کودک فلسطینی و افغان، بیشتر از کودک بلوند و چشم آبی اومد؟ از چه زمانی آوارگی بیشتر برازنده مردمان سوریه و یمن و عراق شد تا مردمان اروپا؟ چرا جنگ و فقر سهم طبیعی خاورمیانه شد و صلح و رفاه حق غرب؟ کی این تقسیم‌بندی رو انجام داد؟ نقش رسانه‌های قدرتمند دنیای سرمایه‌داری توی شکل‌گیری این نگاه چقدر بود؟ نگاه امنیتی قدرت‌های استثمارگر و مستبد شرق چقدر توی شکل‌گیری این نگرش نقش داشت؟ خود ما ساکنین این اقلیم با درگیری‌های بی‌پایان و غیرضروری قومی/مذهبیمون چطور؟
چیزی که مشخصه اینه که بدجوری وسط میدون نبرد قدرت‌های شرق و غرب گیر افتادیم. نبردی که نه به ما ربطی داره و نه نفعی توش داریم، ولی این مائیم که داریم براش هزینه میدیم. مائیم که چپاول میشیم. که آسیب می‌بینیم. که آواره میشیم. که می‌میریم… و برای هیچ کسی هم مهم نیست.»
* امیرحسین رستمی
رستمی با انتشار ویدئویی از یک خبرنگار ترک‌زبان ساکن اوکراین نوشت: «خبرنگار اهل کریمه که در کی‌یف است از اینکه آخرین ویدیوش است حرف می‌زند. لعنت به جنگ و جنگ افروزان …»
* پوریا پورسرخ
پورسرخ با انتشار عکسی از علامت ورود ممنوع نوشت: «آرزوی صلح، آرامش و امنیت می‌کنم برای مردم خوب اوکراین …»
* اشکان خطیبی
خطیبی نیز بخشی از سریال «خاتون» را منتشر کرد و در راستای جنگ نوشت: «پشت این جنگ‌ها …»
* کتایون ریاحی
این بازیگر در پستی که خودش در آن از صلح صحبت می‌کند، نوشت: «افغانستان و اکراین نتیجه تصمیم‌ها و مذاکرات دولت هاست!!!
اینک زمان ملت‌هاست! هشیار باشیم»
* لیلا اوتادی
اوتادی هم عکسی از جنگ منتشر کرد و نوشت: «جنگ فقط به نفع اسلحه فروش است و بس …»
* محمد معتمدی
محمد معتمدی اما ویدیوی جالب توجهی را منتشر کرد. در این ویدیو خبرنگاران شبکه های مختلف خبری مثل بی بی سی، سی بی اس و آی تی وی به جنگ اوکراین واکنش هایی نژاد پرستانه نشان می‌دهند. معتمدی زیر این پست نوشت: «یک ویدئوی کوتاه، صادقانه، بدون روتوش، بدون بزک.
یک گواه روشن برای تحلیل درستِ مسائل و مصائبِ ما در خاورمیانه.
قطعاً با تجاوز روسیه به خاک اوکراین مخالفم و به‌شدت آن را محکوم می‌کنم.
اما هفت سال در یمن جنگ بود. بیش از ده‌هزار کودک کشته و زخمی شدند و همچنان ادامه دارد. هیچ متجاوزی نه تحریم شد و نه محکوم.
جنگ برای هر ملت و هر کشوری محکوم است. چه اوکراین، چه یمن و چه هر جایی از کره زمین …»
* گوهر خیراندیش
خیراندیش همچنین با انتشار ویدئویی در اینستاگرام خود نوشت: «سلام عزیزانم …
خداوندا عاقبت این جنگ‌ها، خانواده‌های آواره و این کودکان بی‌گناه چه خواهد شد؟ بیاییم نسبت به این بی‌عدالتی‌ها بی‌تفاوت نباشیم. هرگز چیزی به نام «جنگ بد» یا «صلح خوب» وجود نداشته است.»
* تهمینه میلانی
این کارگردان عکسی از کودکان پناه گرفته در متروی کیف (اوکراین) با ماسک بر صورت، منتشر کرد و در راستای آن نوشت: «داستایوفسکی: اگر جنگی نتیجه‌اش خوشبختی تمام دنیا هم باشد، بازهم به جاری شدن یک قطره اشک بر روی گونه‌های یک کودک بی‌گناه نمی‌ارزد.»
* شقایق دهقان
شقایق دهقان هم با انتشار عکسی از تظاهرات مردم روسیه علیه جنگ، نوشت: «زنده‌باد مردمی که به چنان آگاهی، بلوغ و بالندگی رسیده‌اند که وقتی حکومتشان با کشورِ دیگری وارد جنگ شده وظیفهٔ انسانی خودشان می‌دانند در کنار مردمِ مظلوم آن کشورِ دیگر بایستند.
ای‌کاش در آن هشت سال سیاهی که مردم دلیر کشورم برای دفاع از مرزهایمان جنگیدند نیز آن‌قدر آگاهی وجود داشت که مردمانی از کشورهای دیگرِ دنیا هم کنار ما می‌ایستادند.
زنده‌باد انسانیت
زنده‌باد ملت‌های روشنِ بیدار
لعنت به آنهایی که جنگی را آغاز می‌کنند.»
* حمید فرخ‌نژاد
حمید فرخ‌نژاد با به اشتراک گذاشتن ویدئویی در اینستاگرامش، اعلام کرد در اعتراض به حمله روسیه به اوکراین، جایزه جشنواره مسکو را که به‌خاطر فیلم «طبل بزرگ زیر پای چپ» دریافت کرده است، پس می‌فرستد.
حمید فرخ‌نژاد در این ویدئو می‌گوید: «من در اعتراض به حمله وحشیانه روسیه به اوکراین، جایزه و تندیس جشنواره مسکو را که به‌خاطر یک فیلم ضدجنگ به من اهدا شد، برمی‌گردانم. امیدوارم همه هنرمندان جهان، حمله ارتش روسیه به اوکراین را محکوم کنند.»
فرخ‌نژاد در سال ۱۳۸۴، جایزه و تندیس گئورگیس مقدسِ بهترین بازیگر مرد جشنواره بین‌المللی مسکو را دریافت کرد.
«طبل بزرگ زیر پای چپ»، ساخته کاظم معصومی، در سال ۱۳۸۳ ساخته شده است و داستانش در جبهه‌های جنگ ایران و عراق می‌گذرد.
* بیانیه‌ای که امضا شد…
ناگفته نماند که در همین زمینه جمعی از کنشگران عرصه فرهنگ و هنر بیانیه‌ای را تحت عنوان «محکومیت تجاوز روسیه به خاک اوکراین» نوشته و به امضا رساندند. در این بیانیه آمده است:
«داستایوفسکی: “سراسر زمین از بالابه‌پایین، آکنده از اشک انسان است.” این جهانی است که خودکامگان ساخته‌اند.
تمامیت خواهان، از میان جنگ‌وصلح، جنگ را برمی‌گزینند تا با کشتار، ویرانگری و تجزیه دیگر کشورها آسان‌تر بتوانند بر گستره خودکامگی‌شان بیفزایند.
ایرانیان در دو سده گذشته، پیوسته جنایات بی مکافات سردمداران روسیه را شاهد بوده‌اند و اکنون بیش از دیگران مردمان سرزمین اوکراین را به خود نزدیک می‌دانند.
بی‌گمان یورش به خاک اوکراین، سندی بر اسناد شرم‌آگین تجاوزگری روسیه خواهد افزود و سکوت در برابر خودکامگی سران کرملین و جنگ افزون شرق و غرب، باعث گسترش زورمداری نابخردانه در جهان خواهد شد؛ ازاین‌رو همگام با آزادی‌خواهان جهان، تجاوز به خاک کشور اوکراین را محکوم می‌کنیم.
جمعی از کنشگران عرصه فرهنگ و هنر»
این نامه را بیش از صد نفر از هنرمندان از جمله
هایده صفی‌یاری، فرزاد مؤتمن، جواد طوسی، محسن عبدالوهاب، امیر غفارمنش، حمید فرخ‌نژاد، مرتضی فرش‌باف، مهرداد فرید، محسن قرایی، رامتین لوافی، علی مصفا، فاطمه معتمدآریا، غلامرضا موسوی، مازیار میری، مسعود آب‌پرور، هوشنگ گلمکانی، فرشته حسینی، منیژه حکمت، مصطفی خرقه‌پوش، پوران درخشنده، رضا درمیشیان، سامان سالور، امیر سیدزاده، آیدین آغداشلو، نسیم ادبی و… امضا کرده‌اند.
خیابان سمیه نرسيده به خیابان حافظ ، حوزه هنری
info@sourehcinema.ir