کاوه بهرامی‌مقدم کارگردان مستند «دره پروانه‌ها» که در بخش مسابقه بلند هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» حضور دارد، در گفت‌وگو با سوره سینما درباره داستان این مستند گفت: «دره پروانه‌ها» روایت تفکر، اندیشه و زندگی پر فراز و نشیب شاعر بلند آوازه گیلان زمین، زنده یاد شیون فومنی‌ست؛ شاعری ۲ زبانه فارسی و گیلکی که گویی قدرت و امکان زیست در ۲ جهان را داشته است.

این مستندساز از شیوه آشنایی با این شاعر مطرح کرد: از سال ۱۳۶۷ با آثار شیون که کاست‌هایی بود که بعد از انقلاب در خیابان انقلاب می‌فروختند، آشنا شدم اما چون گیلکی نمی‌دانستم از دوستان خود به ترجمه آن دست یافتم و متوجه شدم که این شاعر چه دنیای بزرگ، جذاب و جالبی دارد، همین مساله باعث شد که آثارش را بیشتر مطالعه کنم که به دغدغه ذهنی‌ام تبدیل شد. در سال ۱۳۷۲ براساس یکی از شعرهای شیون به نام «عروس مغروق»، فیلمی ۱۶ میلیمتری ساختم که همان سال در جشنواره سینمای جوان اکران شد و به همراه شیون به تماشای آن نشستیم، این فیلم بسیار مورد تشویق قرار گرفت و شاعر نیز از نتیجه آن راضی بود.

او ادامه داد: البته مستندسازی درباره شیون همیشه دغدغه ذهنی من بود و نمی‌توانستم به همین فیلم داستانی اکتفا کنم بلکه می‌خواستم درباره این شاعر بزرگ فیلمی جامع بسازم که به تمام ابعاد او بپردازد. درنتیجه بعد از ۲۶ سال و تلاش‌های بسیار که به نتیجه نرسید، بلاخره به کمک بنیاد شیون فومنی که متولی آن حامد فومنی فرزند ایشان است، مستند «دره پروانه‌ها» را ساختیم.

کارگردان «کمال‌الملک» تاکید کرد: در مستند «دره پروانه‌ها» سعی شده است که با الهام از جهان‌بینی و آرمان‌های شاعر، ساختاری شاعرانه برای بیان سینمایی فیلم داشته باشیم، همچنین تلاش به بهره‌ بردن از اشعار، مصاحبه، موسیقی و ترانه‌های فارسی، گیلکی و تصاویر سینمایی مابه ازای موضوع فیلم همسو باشد به‌طوری‌که «دره پروانه‌ها» محلی برای دریافت اندیشه‌های عمیق شاعر نسبت به مسائل بومی، فرهنگی، اجتماعی و نابرابری‌های حاکم بر جامعه تلقی شود.

به گفته بهرامی مقدم، مستند «دره پروانه‌ها» فیلمی شاعرانه، رئالیستی و دارای ریتمی ترکیبی و موزون و حامل پیامی مفهومی و آرمانی‌ست.

این مستندساز درباره چگونگی جمع‌آوری اطلاعات موجود در این فیلم خاطرنشان کرد: برای تولید مستند شاعرانه «دره پروانه‌ها»، با بسیاری از شخصیت‌های هنری، ادبی و کارگران و دهقانان زحمت‌کش گیلان زمین همکاری نزدیک داشتیم، همچنین برای تامین مکان‌های مورد نیاز فیلم حدود ۱۲ هزار کیلومتر از شمال به جنوب و از شرق به غرب کشور سفر داشتیم، البته در این دوران بیماری کرونا نیز با ما همسفر بود به همین دلیل ساخت این مستند پنج سال به طول انجامید.

کارگردان «سفر در امتداد سرزمین کهن» در پایان تصریح کرد: حال بعد از گذشت سال‌ها امیدوارم که این مستند توانسته باشد به تفکر، اندیشه و آرمان‌های شیون نزدیک شده باشد، همچنین به‌عنوان یک فیلم مستند مرجع برای سینمای مستند ایران و آیندگان به یادگار بماند. البته امیدوارم که چنین باشد.