سوره سینما : ایران اسلامی پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی به خصوص پس از پایان جنگ تحمیلی در مسیر توسعه و پیشرفت و دستیابی به فناوری های روز دنیا گام برداشته است اما این موفقیت ها هیچ گاه نتوانسته به عنوان یک سوژه فاخر و ارزشمند مورد توجه فیلمسازان قرار بگیرد

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی سوره سینما ، در سالهای اخیر دانشمندان جوان و پرتلاش میهنمان توانسته اند در عرصه های عظیم علمی و پژوهشی به توفیقات بسیاری دست یابند که هرکدام از این دستاوردها نه تنها در منطقه بلکه در جهان نیز توفیقی بزرگ محسوب می شود .

دست یابی به چرخه سوخت هسته ای و ورود به جمع ۱۰ کشور اول هسته ای جهان ، دست یابی به فناوری سلول های بنیادین و ورود به جمع ۵ کشور دارای این فناوری و در سایر موارد هم به همین گونه توفیقات دانشمندان ایران در سطح جهانی خوش درخشیده است . ولی این توفیقات اگرچه بازتاب گسترده ای در سطح ملی و جهانی داشته است اما همواره از ورود به حوزه رسانه ای فراگیر چون سینما محروم بوده است .

سینمای ایران در سالهای اخیر توانسته با ورود به جشنواره های جهانی درخشش خوبی داشته باشد اما اگر این درخشش با پرداختن به موضوعاتی چون افتخارات ملی همراه می شد ، آنگاه دستیابی به هدف دو چندان می شد .

در ریشه یابی از این مشکل می توان به چندین عامل اشاره کرد .

۱.یکی از مشکلات سینمای ایران در دهه اخیر دغدغه های اقتصادی سینماگران بوده است . سینماگران و به خصوص تهیه کنندگان همواره به دنبال سوژه هایی بوده اند که بتواند در گیشه با اقبال و فروش خوبی از سوی مخاطب روبرو شود و در چنین شرایطی پرداختن به موضوعاتی که دارای مخاطب خاص بوده و مطمئناً نمی تواند جایگاهی در گیشه پیدا کند به حاشیه رفته است .

تهیه کنندگان بخش خصوصی به همراه جامعه سینمادار کشور در زمانی که بسیاری از مخاطبان، سینمازده شده و حاضر نیستند به سینما بروند، این قشر تنها به دنبال فیلم هایی هستند که بتوان بر روی فروش قطعی آن حساب کرد و فیلمی که مخاطب شناختی از آن ندارد مطمئناً در فروش با ابهام روبرو شده و از نگاه یک تهیه کننده یا سرمایه گذار ، مایه گذاشتن برای چنین موضوعی تنها یک ریسک محسوب می شود .

با این اوصاف در کنار جای خالی تهیه کننده خصوصی ، تهیه کننده دولتی است که باید وارد چنین ماجرایی شده و با سرمایه گذاری خود به ساخت و تولید آثار فاخر در حوزه افتخارات ملی بپردازد . البته در این راه هر افراط و تفریطی نظیر دادن بودجه بسیار برای فیلم های بی محتوا یا بدساخت می تواند آثار زیانباری برجا داشته باشد و سینماگران و حتی خود مسئولان را هم از ادامه کار منصرف کند.
۲.پرداختن به موضوعات حوزه افتخارات ملی نظیر انرژی هسته ای همواره با نگاهی امنیتی همراه است که این نگاه مانع از ورود از سینماگران به این بحث شده است .

لازمه ورود به هربحثی در حوزه سینما نیازمند پژوهش ، تحقیق و آگاهی فیلم نامه نویس و فیلم ساز به آن حوزه است اما در این خصوص به دلیل نگاه سیاسی و امنیتی که به موضوع وجود دارد امکان ارتباط فیلم نامه نویس با موضوع کاملا قطع بوده و انجام پژوهش های میدانی نیز با دشواری های زیادی روبرو است که انگیزه کار را از سینماگر سلب می کند .

در این حوزه نیز لازم است تا مسئولان دولتی به خصوص مسئولان حوزه دفاعی و امنیتی با فراهم کردن بستر لازم ، زمینه برای پژوهش و تحقیق و کسب آگاهی های لازم در زمینه هایی که شفاف سازی صورت نگرفته فراهم کنند تا بتوان از ابزار سینما در راستای معرفی دستاوردهای کشورمان استفاده کنیم .

۳.سینماگر برای بیان بهتر یک موضوع از نگاه هنری نیازمند آزادی عمل در بیان نگاه خود از موضوعی است که می خواهد از آن فیلم بسازد اما در کشور ما به دلیل اینکه همواره به موضوع افتخارات ملی در زمینه فناوری های روز با دید سیاسی و نظامی توجه شده است ، سینماگر عملا آزادی خاصی برای بیان موضوع نداشته و از آنجا که به دلایل گفته شده در بند اول باید برای تهیه کننده دولتی کار کند ، ملزم به ارائه کاری سفارشی است که ارائه کارهای سفارشی نیز بیشتر در دام تبلیغات افراط گونه افتاده و فیلم را از یک روایت داستانی و باور پذیر خارج می کند .این مشکلات سبب می شود تا سینماگر عطای کار در حوزه افتخارات ملی را به لقای آن بخشیده و اصلا تمایلی برای کار در این حوزه نشان ندهد .

برای رفع این مشکل ، ضروری است تا دستگاه های دولتی مسئول با فراهم کردن شرایط ، آزادی عمل مناسبی را به سینماگر بدهند تا وی بتواند با نگاه هنری خود به موضوع نگاه کرده و داستان را بپردازد نه اینکه با نگاه تبلیغاتی مسئولان بخواهد فیلمی را بسازد که بازخورد خوبی نخواهد داشت .

۴.سینماگران سنتی که بیشتر برای دغدغه های ذهنی و اجتماعی خود فیلم می سازند ، کمتر علاقه ای به حوزه های فناوری روز دارند و در واقع چنین حوزه هایی برای آنها دغدغه فیلم سازی ایجاد نمی کند . تبیین موضوع افتخارات ملی برای سینماگران یک ضرورت است که این ضرورت تنها با همت و تلاش مسئولان دستگاه های دولتی مربوط قابل تحقق است .

در مجموع به نظرمی رسد سینماگران ایرانی از ظرفیت خوبی برای ورود به بحث افتخارات ملی به خصوص دستاوردهای هسته ای برخوردار باشند اما بهره برداری از چنین ظرفیتی نیازمند توجه و حمایت جدی مسئولان دولتی به خصوص مسئولان نظامی و امنیتی است تا با فراهم کردن زمینه دستیابی سینماگران به اطلاعاتی که کمتر جنبه امنیتی دارد آنها را در ساخت فیلم هایی در این حوزه یاری کنند .

شاهرخ صالحی کرهرودی