تینا پاکروان بازی در سکوت امین حیایی را در فیلم سینمایی «خانوم» ستایش کرد.

سوره سینما- کارگردان فیلم «خانوم» در بخش پایانی گفت و گویش درباره انتخاب بازیگران، مدت فیلمبرداری و تجربه همکاری با مسعود کیمیایی صحبت کرد. «خانوم» که از چهارشنبه گذشته در گروه سینمایی آزادی روی پرده رفته درباره سه زوج و بحران‌هایی است که در زندگی مشترک دارند. پخش این فیلم با حوزه هنری است.

کار با آقای مسعود کیمیایی در «متروپل» چطور بود؟

تینا پاکروان: من سر مجموعه «سال های مشروطه» بودم که از دفتر ایشان با من تماس گرفتند. رفتم دفتر آقای کیمیایی. آقای تورج منصوری فیلمبردار پروژه بود و علی جناب دستیار که من با هر دو سابقه همکاری داشتم. آقای کیمیایی که من را دید، خندید و گفت برای کار تولید چقدر جوانی. تجربه همکاری با آقای کیمیایی خیلی خوب بود. او می داند چه می خواهد و این باعث می شود شما به عنوان مدیر تولید سریع و راحت کار کنید. بعضی از کارگردان ها اصلا نمی‌دانند چه می خواهند. البته من در این پروژه ها کارهای تهیه و تولید را پیش از فیلمبرداری انجام می‌دادم و موقع فیلمبرداری کنار کارگردان می نشستم تا فیلمسازی را یاد بگیرم. در «متروپل» که آقای کیمیایی پیشنهاد بازی به من داد پذیرفتم چون می‌دانستم مقابل دوربین مسعود کیمیایی بودن یک دنیا تجربه تازه به همراه دارد.

در این سال ها گاهی سراغ بازیگری رفته‌اید. به این شاخه از سینما هم به اندازه فیلمسازی علاقمندید؟

فکر می کنم بسیاری از ما بازیگری را دوست داریم. من آنقدر سینما را دوست دارم، که همه شاخه‌هایش را دوست دارم. طراحی گریم برای فیلم «من و دبورا» ساخته ضیاالدین دری انجام داده ام. در حوزه تولید کار کرده‌ام. منشی صحنه، دستیار کارگردان و برنامه ریز بوده ام و بازیگری هم یکی از همین تجربه‌ها است. اما برای بازی بیشتر دنبال نقش های خاص هستم. آقای محمدرضا ورزی در «سال‌های مشروطه» لطف و به من اعتماد کرد که مهمترین و دشوارترین نقش این مجموعه را به من داد. این شخصیت را شما در مجموعه از ۱۸ سالگی تا ۷۰ سالگی می‌بینید و بازی در چنین نقشی ساده نیست. تجربه چالش برانگیزی برایم بود. در آن مجموعه باید خودم را در دوره زمانی قاجار تصور می کردم، در دربار و در سنین مختلف. آنهم در قالب آشپز تا همسر شاه.

بعد از پذیرفتن پیشنهاد بازی در این نقش نگران نبودید نتوانید از عهده اش برآیید؟

خیلی زیاد. من پشت دوربین اعتبار به دست آورده بودم و نمی خواستم این آبرو از دست برود. آن روزها تمام خانه ام از کاغذهایی پر شده بود که به دیوار زده بودم و شرح نقش بود. نوع راه رفتن، لحن و … در هر سکانس را نوشته بودم. صبح بیدار می‌شدم و می رفتم سر صحنه. طراح دکور هم بودم و کارهای مربوط به این بخش را انجام می دادم. مدیر تولید هم بودم. منتطر می ماندم بچه های گروه بیایند و پذیرایی مرتب و منظم باشد. بعد از آن هم می رفتم زیر گریم.

وقتی پخش مجموعه «سال‌های مشروطه» تمام شد. پیشنهاد بازیگری داشتید؟

بله. اما من را به خاطر فعالیت هایم پشت دوربین می‌شناسند و به این بخش از کارم توجه بیشتری می شود. نقش هایی که پیشنهاد می‌شد هیجان انگیز نبود و وسوسه ام نمی کرد. آقای جیرانی نقش یک دختر سرطانی در آخرین روز زندگی‌اش را پیشنهاد کرد که «مسافر بهشت» را بازی کردم و بعد هم «متروپل».

با توجه به سوابقی که در بخش تولید داشتید. به نظر می‌رسد توانسته‌اید بر مشکلات تولید فیلم اول که همه از آن آگاهیم غلبه کنید. «خانوم» سر و شکلی حرفه ای و شیک دارد. در عین حال در بخش خصوصی ساخته شده که نسبت به بخش دولتی اسراف و هزینه بیهوده در آن وجود ندارد.

کار در بخش خصوصی دشوار است. من واهمه ای از تولید نداشتم، اما ۱۲ سال کار پشت صحنه به من در «خانوم» خیلی کمک کرد. آقای خسروی سرمایه گذار فیلم به من گفت: به شرطی پول فیلم را به تو می‌دهم که به جشنواره برسی. او لطف کرد که برای تولید این فیلم به من اعتماد کرد. می خواستم این اعتماد را پاسخ بدهم. آن مقطع ۳۳ روز وقت داشتیم تا آخرین زمان ارسال فیلم به دبیرخانه جشنواره فجر. همه می‌گفتند «خانوم» به جشنواره نمی رسد و من با توجه به آن تجربه ۱۲ ساله شرایط را بررسی کردم و گفتم ما می‌توانیم. فیلمبرداری را با اپیزود دوم شروع کردیم تا گروه تولید لوکیشن‌های دیگر را پیدا و با بازیگرها صحبت کند. پیش تولید ۵ روز انجام شد و در آن ۵ روز هم لوکیشن ها انتخاب شد، هم بازیگرها. فیلمبرداری ۲۷ روز تولید کشید و همزمان تدوین داشتیم. تقریبا روزهای آخر من اصلا خانه نمی رفتم. از لوکیشن می رفتم سر تدوین و بلاخره «خانوم» به سی و دومین جشنواره فیلم فجر رسید.

بازیگرها را چطور با این سرعت انتخاب کردید؟

پروانه ساخت فیلم را ۶ ماه قبل گرفته بودم، اما شرایط نداشتم کار را شروع کنم. آن زمان با خانم شقایق فراهانی و آقای مهران مدیری صحبت کردم. هر دو هم فیلمنامه را دوست داشتند. می خواستم آن ها در هر سه اپیزود با گریم متفاوت حضور داشته باشند. کمی فکر کردم و به این نتیجه رسیدم ساختار فیلم و این نوع انتخاب بازیگر فضا را هنری می کند و شاید مخاطب عام با این فضا ارتباط برقرار نکند. در حالی که من دوست دارم فیلمم را مردم هم ببینند. پس به سراغ بازیگرهای مختلف رفتم. زمان نوشتن فیلمنامه به خانم فراهانی، خانم فولادوند و خانم پناهی‌ها فکر کردم که به همین ترتیب که می بینید در فیلم باشند. اما برای نقش مرد در هر بخش دو گزینه داشتم. در اپیزود اول، سیامک انصاری و محمدرضا فروتن. در اپیزود دوم حامد بهداد و اشکان خطیبی و اپیزود سوم امین حیایی و مهران مدیری. آقای مدیری درگیر «شوخی کردم» شد و نشد به ما ملحق شود. آقای حیایی آمد و بازی او در سکوت بی‌نظیر است. وقتی قرار شد «آرایش غلیظ» به جشنواره فیلم فجر برسد آقای بهداد هم نتوانست با ما همکاری کند. اشکان خطیبی هم در نقش دشواری که بازی کرده فوق العاده است. آقای فروتن هم درگیر دو فیلم بود که باید به جشنواره فجر می رسید. آقای انصاری با این که در «شوخی کردم» حضور داشت لطف کرد و چند شب با ما همکاری کرد.

زمان جشنواره فیلم فجر واکنش‌ها چطور بود؟ نظر داورها به شما منتقل شد؟ پارسال تعداد فیلم‌های اول خوب زیاد بود. از طرفی فضای برج میلاد برای بعضی فیلمسازها رعب آور بود.

زمان جشنواره فیلم را با مردم دیدم و خوشبختانه آنها با فیلم ارتباط برقرار کردند. در برج میلاد اما شرایط فرق داشت و من و گروهم نگران واکنش‌ها بودیم. خوشبختانه منتقدان و اهالی رسانه فیلم را تا انتها دیدند. واکنش منفی نداشتند و پس از آن هم برخوردها مثبت بود. اما زمان نمایش فیلم من در برج میلاد روی فیلم تاثیر داشت. «خانوم» بعد از «خانه پدری» روی پرده رفت. «خانه پدری» یکی از بهترین فیلم‌های این دوره بود. فیلمی تلخ، سنگین و تاثیرگذار. بعضی منتقدان بعد از «خانه پدری» فیلمی ندیدند. بعضی داورها که فیلم را دیده بودند به من تلفن کردند و تبریک گفتند. در کنار دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن برای خانم پناهی‌ها یک جایزه هم از وزارت کار گرفتیم برای نگاه شرافتمندانه به طبقه کارگر.

و البته یک جایزه مهم از یونسکو دریافت کردید.

بله. بعد از ۷۰ سال فعالیت در ایران یونسکو برای نخستین بار از یک فیلم حمایت کرد.

به فیلم بعدی فکر کرده‌اید؟

خانم طلا معتضدی فیلمنامه را نوشته. در این فاصله من فیلم «یحیی سکوت نکرد» به کارگردانی کاوه ابراهیمی‌پور را تهیه کردم که فیلمنامه‌اش را خانم معتضدی نوشته بود و من آن را خیلی دوست داشتم. آشنایی من و ایشان از آن فیلم شروع شد و به همکاری در فیلم تازه ام رسید. این هفته درخواست پروانه ساخت می‌دهیم و امیدوارم شرایط تولید فراهم شود.

مخاطب فیلم «خانوم» چه گروهی هستند؟

همه می توانند مخاطب این فیلم باشند. به ویژه آقایان که در این فیلم می‌توانند تصویری واقعی از زن ایرانی امروز ببینید. زنی که برای زندگی‌، خانواده‌ و همسرش ایثار می‌کند. زنی مقاوم، صبور و عاشق. «خانوم» تقدیری است از بانوی ایرانی. بانوانی که کانون گرم خانواده را در طی قرن‌ها زنده نگه داشته‌اند.