کارگردان فیلم «احتمال باران اسیدی» این اثر را حکایت سرگشتگی انسان امروز می‌داند.

سوره سینما – میثم محمدی: بهتاش صناعی ها از سال ۸۲ به ساختن فیلم کوتاه، مستند، انیمیشن و تیزر تبلیغاتی روی آورد. وی سابقه نویسندگی و کارگردانی دو سریال انیمیشن و یک سریال مستند  و یک تله فیلم را در کارنامه هنری خود دارد. او با فیلم «احتمال باران اسیدی» در بخش نگاه نو سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد و اثر خود را مبتنی بر دغدغه‌های اجتماعی و حکایت سرگشتگی و تنهایی انسان امروز می‌داند. در این گفت و گو با صناعی‌ها در مورد حال و هوای «احتمال باران اسیدی»، علاقه او به سینمای اجتماعی و همچنین حضور در جشنواره فیلم فجر صحبت کردیم.

 ابتدا در خصوص دغدغه‌های موجود در فیلم سینمایی «احتمال باران اسیدی» که به نوعی منجر به نوشتن فیلمنامه این اثر شد توضیح بدهید.

بهتاش صناعی‌ها: مهمترین دغدغه موجود در فیلم تنهایی و سرگشتگی انسان در جوامع امروزی است و این دغدغه مشترک من و مریم مقدم، همکار فیلمنامه‌نویس من بود. در واقع این موضوع مهمترین تمی است که در فیلمنامه‌های دیگر ما هم وجود دارد. چون به نظرم این اصلی‌ترین مسئله تمام جوامع بشری است و گریبان جامعه ی ما را هم گرفته است. آن چیزی که برای ما اهمیت داشت نمایش این سرگشتگی در نسل‌های مختلف بود که باعث می شد یک بعد فلسفی به کار بدهد.

پس با این توضیح شما را باید فیلمسازی علاقمند به سینمای اجتماعی دانست. گرایش شما به سمت چنین موضوع و ژانری برگرفته از چه تفکری است؟

بله. اساسا سینمای اجتماعی و منتقد، سینمای مورد علاقه من است. سینمایی که غیر از سرگرمی مسئولیت دیگری هم دارد، سینمایی که لایه های دیگری را برای مخاطب باز می‌کند و مخاطب را به عمق می‌برد. سینمایی که برای مردم و دولت ما یک تلنگر باشد.

حالا با این دیگاه شما سراغ ساخت اولین فیلم بلند سینمایی خود رفته‌اید . از این منظر مهمترین شاخصه فیلم سینمایی «احتمال باران اسیدی» چیست؟

در این راستا آنچه اهمیت دارد و به نظرم مهمترین شاخصه و ویژگی این فیلم محسوب میشود نوع نگاه به تلخی های اجتماعی است . در فیلم «احتمال باران اسیدی» شما تمام این تلخی ها و معضلات را می‌بینید، ولی در فضایی شاعرانه و مینیمال که به مراتب تاثیرگذارتر است . یعنی شما لازم نیست برای نشان دادن مشکلات، درگیر شعار شوید، آن چیزی که در سینمای اجتماعی چند سال اخیر ما نمونه‌هایش بسیار زیاد است . به نظرم این سینمای ناتورالیستی اجتماعی دیگر در کشور ما تاثیرگذاری ندارد.

با توجه به نتیجه ای که از تولید این فیلم حاصل شده و اشرافی که به ابعاد مختلف کار دارید، تا چه میزان به موفقیت این اثر در جشنواره فیلم فجر امیدوار هستید؟

سوال سختی است ولی با بازخوردهایی که از برخی دوستان منتقد و سینماگر دریافت کردم اینطور به نظر می¬آید که فیلم در بیان سبک و روایت کاملا موفق بوده و همه جور سلیقه ای را راضی می‌کند. به نظرم تماشاگران فهیم جشنواره نیز فیلم را دوست خواهند داشت.

مریم مقدم علاوه بر همکاری در نگارش فیلمنامه به عنوان بازیگر هم در «احتمال باران اسیدی» حضور دارد  درباره فاکتورهایی که برای انتخاب او بعنوان بازیگر داشتید، صحبت کنید.

همکاری با مریم مقدم چه به عنوان همکار نویسنده من و چه به عنوان بازیگر، برای این فیلم یک فرصت بود. ایشان نویسنده‌ای خوش فکر و بازیگری به شدت با استعداد است. جنس بازی مریم مقدم همان چیزی است که برای این فیلم لازم و ضروری بود، یعنی یک بازی مینیمال و واقعی که من کمتر در بازیگران سینمای ایران این جنس بازی را سراغ دارم.

در میان بازیگران شما شمس لنگرودی هم حضور دارد. این انتخاب هم بسیار جالب است. چطور شد که به یک هنرمند ادیب برای ایفای نقش در فیلمتان رسیدید؟

این جنس بازی که راجع به مریم مقدم توضیح دادم ، همان چیزی بود که باعث شد من شمس لنگرودی را نیز برای نقش منوچهر انتخاب کنم. ما گزینه های بسیاری از بازیگران چهره برای ایفای این نقش داشتیم ، ولی نهایتا تصمیم گرفتم که هنرمندی با ذوق و قریحه و نه بازیگر را در این نقش قرار دهم . در ابتدا این ریسک کمی نگران کننده به نظر می‌رسید، ولی به مرور و با شروع دورخوانیها مطمئن شدم که ایشان بهترین گزینه برای این نقش هستند.

به نظر شما جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشور ، باید از چه ویژگی‌ها و استانداردهایی برخوردار باشد تا در جهت پیشرفت هر چه بیشتر سینمای ایران حرکت کند؟

مهمترین ویژگی که هر جشنواره ای لازم است داشته باشد این است که در آن فیلمهای خوب نمایش داده شود و این موضوعی است که به نظر می رسد با کم کردن تعداد فیلمها در جشنواره امسال محقق شده یا حداقل به ایده آل نزدیک شده است . یعنی به نظرم لازم نیست که ما از پیش تعیین کنیم که چند فیلم در کدام بخش قرار است انتخاب شود ، بلکه باید بعد از بازبینی آثار ، فیلم‌هایی که خوب هستند به عنوان فیلمهای بخش مسابقه اعلام شود ، حال این می تواند هر تعدادی از پانزده ، بیست یا حتی سی نسخه باشد، اما مشکلی که امسال وجود دارد این است که فیلمهای اول اجازه ورود به بخش سودای سیمرغ را پیدا نکرده اند که این یک تصمیم غیرکارشناسی است.

پس معتقدید که فیلم اولی‌ها پتانسیل لازم را برای حضور در بخش اصلی جشنواره را دارند و باید این اتفاق در تصمیمات جشنواره لحاظ شود.

بله . به این دلیل که در تمام فستیوال‌های دنیا در بخش اصلی فیلم های اولی هستند که همه را غافلگیر می‌کنند و اصولا رقابت جذاب یعنی همین. یعنی اینکه ممکن است یک فیلمساز اول فیلمی بسازد که از همه  فیلم‌های پیشکسوتان بهتر باشد. با کدام عدالتی می توان این فیلم را از رقابت اصلی محروم کرد؟ به نظرم باید در این تصمیم بازنگری شود و بدتر از آن اینکه ظاهرا فیلم‌های اول در رشته های مختلف داوری نمی‌شوند و این یعنی نادیده گرفتن زحمت بزرگانی که به فیلمسازان اول در ساخت فیلمشان کمک کرده‌اند. بزرگانی مثل ایرج رامین فر و طراحی صحنه اش در فیلم «احتمال باران اسیدی» و همینطور بازیگران مطرحی که در فیلم‌های اول امسال نقش آفرینی کرده‌اند.