به گزارش سوره سینما، روزنامه لس‌آنجلس تایمز در آخرین روز سال ۲۰۱۵ میلادی گزارشی را درباره درآمد جهانی سینمای امریکا منتشر کرد و از پیش بینی ۴۰ میلیارد دلاری درآمد سینماها در سال ۲۰۱۵ خبر داد. رقم ۴۰ میلیاردی درآمد هالیوود وقتی جالب‌تر می‌شود که کل صادرات نفت ایران در سال گذشته ۲۴ میلیارد دلار بوده است. به عبارت ساده‌تر، فروش گیشه‌ای سینماها دو برابر درآمد ملی ایران از محل فروش نفت خام بوده! رقم عظیمی که سهم ایران از آن تقریباً صفر است. در عوض اکران قاچاقی فیلم «بازگشته»(The Revenant) در ایران آنقدر با استقبال روبه‌رو شده که بلیت‌هایش نایاب شده است. این فیلم اسکاری که با استفاده از دانلود غیر مجاز پردیس‌های سینمایی و خارج از چرخه پخش بین‌المللی فیلم به ایران رسیده است، روز‌های خوبی را در کشورمان پشت سر می‌گذارد.
نمونه‌ای از درآمد‌های خارجی هالیوود
لس‌آنجلس تایمز در گزارشش به این نکته اشاره کرده که ۷۳ درصد از درآمد گیشه‌ای هالیوود متعلق به درآمد‌های خارجی است. البته این میزان درآمد متعلق به سال ۲۰۱۰ است و پیش‌بینی شده درآمد خارجی هالیوود در سال ۲۰۱۵ نسبت به ۲۰۱۰، ۶۶ درصد افزایش داشته باشد. این افزایش سرسام آور درآمد ناشی از فروش خیلی خوب فیلم‌های هالیوودی در سینماهای کشورهای دنیا است. جدید‌ترین قسمت از جنگ ستارگان با عنوان «جنگ ستارگان، نیروی بیدار»
(Star Wars: The Force Awakens) در کمتر از ۱۲ روز توانست مرز فروش یک میلیارد دلار را رد کند. این فیلم همچنین رکورد فروش گیشه‌ای فیلم را در انگلستان، سوئد، لهستان، روسیه و چند کشور دیگر جابه جا کرد. در گزارش لس‌آنجلس تایمز به فیلم سریع و خشمگین ۷ (Furious 7) نیز اشاره شده است؛ فیلمی که در خارج از امریکا به رقم فروش ۱/۱۶ میلیارد دلاری رسیده و ۷۷ درصد از مجموع فروش فیلم متعلق به فروش خارج از کشور امریکا بوده است. فیلم سینمایی «کینگزمن: سرویس مخفی»
(Kingsman The Secret Service) محصول سال ۲۰۱۴ که فیلمی کمدی و ماجراجویانه است، فروش خارجی ۲۸۶ میلیون دلاری داشته که این میزان دوبرابر فروش داخلی‌اش در امریکا بوده است. مریخی (The Martian) ساخته ریدلی اسکات که در رده فیلم‌های علمی- تخیلی طبقه‌بندی می‌شود نیز فروش ۳۶۹ میلیون دلاری در خارج از امریکا داشته است. در گزارش لس‌آنجلس تایمز به این نکته اشاره شده است که هر چقدر بر تعداد سالن‌های سینما در جهان افزوده شود، درآمد گیشه‌ای فروش فیلم‌های هالیوودی افزایش پیدا می‌کند. امریکایی‌ها از افزایش ۴۰ درصدی سالن‌های سینما در چین بسیار خوشحالند. شرکت کانادایی IMAX سالن‌های سینمایش را در استکهلم، کپنهاگ، توکیو، دبی و کشور چین افزایش داده است و گرگ فاستر، مدیر اجرایی IMAX کسب و کار فیلم در سال ۲۰۱۵ را فوق‌العاده می‌داند.
ایرانی‌ها فقط در جشنواره‌ها موفقند!
سینمای ایران هر ساله چندین جایزه بین‌المللی را از آن خود می‌کند. در مقابل شهرت جشنواره‌ای فیلم‌های ایرانی، پخش فیلم‌های ایرانی در کشورهای خارجی چیزی بیش از اکران‌های محدود و غیراقتصادی نیست. ریشه موفق نبودن سینمای ایران در گیشه‌های سینماهای جهان کجا است؟ غلامرضا فرجی، مدیر پخش حوزه هنری می‌گوید: برای پخش بین‌المللی فیلم‌های ایرانی باید بستر‌سازی مناسبی صورت بگیرد. متأسفانه پخش خارجی یکی از حلقه‌های مفقوده سینمای ایران است. فرجی می‌افزاید: برای بازاریابی مناسب باید در محافل سینمایی بین‌المللی حضور مؤثر داشته باشیم. به گفته وی فیلم‌های ایرانی از نظر محتوا دارای ضعف هستند و حتی فیلم‌های منتخب جشنواره فجر نیز برای مخاطبان خارجی چندان دلچسب نیستند. مدیر پخش حوزه هنری تأکید می‌کند: برای بازاریابی فیلم‌های ایرانی باید روی تبلیغات خارجی فیلم‌ها، توجه به ژانر‌های مختلف در تولید فیلم و حضور موفق‌تر در جشنواره‌های خارجی تمرکز کنیم.
ایرانیان خارج از کشور مشتری نیستند
احمد مختاری، مدیر پخش شرکت هدایت فیلم با اشاره به تجربه‌های ناموفق ارسال فیلم‌های ایرانی به خارج از کشور می‌گوید: تبلیغات فیلم‌های ایرانی در خارج از کشور ضعیف است. اگر از طریق رسانه‌های فارسی زبان در کشورهایی مانند امریکا، کانادا و استرالیا که ایرانیان مهاجر زیادی در آنها زندگی می‌کنند، فیلم‌های ایرانی تبلیغ شوند، ایرانی‌ها برای دیدن این فیلم‌ها مجاب می‌شوند. این پخش‌کننده فیلم با انتقاد از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان می‌گوید: در ایام نوروز شبکه‌های ماهواره‌ای همه فیلم‌هایی را که سال گذشته از طریق سینماها اکران شده بودند، چندین بار پخش کردند. وقتی این کار از طرف آنها انجام می‌شود بینندگان این شبکه‌ها در خارج از کشور در زمان اکران فیلم‌های ایرانی به سینما نمی‌روند و منتظر پخش آنها از ماهواره‌ها می‌شوند!
«جدایی» یک استثنا بود
عبدالله علیخانی تهیه‌کننده و پخش‌کننده قدیمی سینما و مدیر شرکت پخش پویا فیلم نیز که سابقه ارسال فیلم‌های ایرانی به خارج از کشور را نیز دارد، موفقیت اکران خارجی فیلم «جدایی» را یک استثنا در سینمای ایران می‌داند و معتقد است: به دلیل شرایط سینمای ایران، فیلم‌های آن بسیار معمولی است و در این بین فیلم‌های چرک سیاسی و سیاه‌نما به دلیل مسائل سیاسی مورد توجه قرار می‌گیرند. آن فیلم‌ها هم با قیمت‌های بسیار نازل به شبکه‌های تلویزیونی فروخته می‌شود. این فیلم‌ها برای پخش‌کننده‌اش درآمد ندارد و فقط به خاطر دشمنی و سیاه نشان دادن اوضاع کشورمان این کار را می‌کنند.
علیخانی می‌افزاید: برخی از کارگردانان ایرانی هم هستند که شهرت جهانی دارند، اما فیلم‌هایشان در ایران فروش خوبی ندارد. این کارگردان‌ها که اغلب فیلم‌های هنری می‌سازند، فیلم‌هایشان در خارج از کشور و در سالن‌های کوچک سینما که بین ۵۰ تا ۱۰۰ صندلی دارد، اکران می‌شوند که آنها هم بازدهی مالی ندارند. وی با اشاره به تجربه شرکتش در ارسال فیلم به خارج از کشور می‌گوید: در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ چند فیلم را برای اکران به امریکا فرستادیم که هر فیلم را حدود ۵ تا ۸ هزار دلار خریدند. پخش‌کننده هم آنها را در شهرهایی از امریکا که ایرانیان مهاجر در آنها زندگی می‌کردند، پخش کرد که البته موفق نبود. مدیر شرکت پویا فیلم، علت موفق نبودن فیلم‌های ایرانی را همذات‌پنداری نکردن بینندگان خارجی با آنها عنوان می‌کند و می‌گوید: هم‌اکنون اکشن‌ترین فیلم سینمای ایرانی یعنی «بادیگارد» از نظر جلوه‌های ویژه بسیار پایین‌تر از فیلم‌های خارجی است که با هزینه‌های بالا ساخته می‌شوند و در یک صحنه آنها حداقل چند اتومبیل را خراب می‌کنند. یا فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» که در داخل کشور خوب می‌فروشد، ولی در خارج از ایران که در آن فضا، فیلم‌های کمدی با همه چیز شوخی می‌کنند، موفقیتی نخواهد داشت. به نظر می‌رسد فیلم‌های ایرانی برای رسیدن به اکران‌های خارجی هم باید کیفیت خود را جهانی کنند، هم تبلیغات‌شان را افزایش دهند و هم از لابی قوی هالیوودی‌ها عبور کنند؛ کاری که چندان ساده نیست، اما کشورهایی مانند فرانسه، کره جنوبی و ترکیه نشان داده‌اند که امکان‌پذیر است.
منبع: روزنامه جوان
خیابان سمیه نرسيده به خیابان حافظ ، حوزه هنری
info@sourehcinema.ir