سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۱۷ تیر ۱۳۹۶ در ۳:۰۰ ب.ظ چاپ مطلب

نقد فیلم سینمایی «شاهد» در «سینما۱»/ قطبی زاده: «شاهد» فیلمی با تحول شرقی است

cinema1

چهارمین قسمت از سری جدید برنامه «سینما۱» ۱۵ تیرماه به نمایش و نقد و بررسی فیلم سینمایی «شاهد» ساخته پیتر ویر اختصاص یافت.

به گزارش سوره سینما، سعید قطبی زاده منتقد و نویسنده سینمایی میهمان این قسمت از «سینما۱» بود. وی پیش از نمایش فیلم درخصوص آن گفت: زمان سنگ محک جدی برای ارزیابی ارزش یک فیلم است و فیلمی که در گذر زمان دچار زنگار کنهگی نشود و روز به روز جذاب تر و خیره کننده تر شود، ارزشمند است. فیلم «شاهد» از این دست فیلم ها بود. این فیلم مثل خوابی می ماند که هر بار خواب گذاران به گونه ای آن را تعبیر می کنند و معناها را از دل این رویا بیرون می کشند.

وی افزود: در این صورت مانع بزرگ زمان از میان برداشته شده و ما با فیلم معاصریم و گمان نمی کنیم فیلم متعلق به سالها پیش است. و انسان ها از هر دیدگاه، قوم و نژاد می توانند با آن ارتباط برقرار کنند و این واقعیت هنر است.

این منتقد در میز نقد پس از برنامه نیز بیان داشت: «شاهد» جز استثنائی ترین فیلم های تاریخ سینما است که متعلق به جریانی است که سلیقه های عام را هم لحاظ کرده است؛ یعنی همان قدر مهیج، قصه گو و پرهیجان است. «شاهد» ویژگی دوگانه ای دارد؛ هم فیلمی است که به عنوان یک اثر هنری ارزشش تثبیت شده است و هم فیلمی است که مردم نیز از آن لذت می برند.

قطبی زاده ادامه داد: این فیلم متعلق به دوران افول «ژانر» در سینماست. این فیلم با بازی درخشان هریسون فورد از آثار مهجور پیتر ویر است. این فیلم در دوران استیصال سینمای آمریکا و تسلط سینمای پروپاگاندا، مبتذل و پوشالی دوران ریگان و جنگ سرد بر آمریکا، ساخته شد. لذا این فیلم را باید با درنظرگرفتن شرایط تاریخی ساخت نقد کرد. در آن دوره سینمای آمریکا نیاز به یک هوای تازه داشت و این کارگردان استرالیایی چنین کرد.

وی افزود: فیلم کاملا لحن دوگانه ای دارد؛ آن اتفاقی که مایه پلیسی فیلم را تقویت می کند پایانی خوش دارد؛ اما وجه دراماتیک خیلی پایان خوشی ندارد. هرچند یک پایان تلخ هم نمی توان دانست چون یک پیوند ناممکن است و اگر این اتفاق رخ می داد، می توانست آنرا یک خوش شانسی دانست. فیلم، یک فیلمنامه بی نقصی دارد. در کنار آن کارگردانی و موسیقی فیلم فوق العاده است.

این منتقد خاطرنشان کرد: ایده اصلی فیلم وقوع یک جنایت در پیش چشم یک کودک است. دکوپاژ این صحنه خیره کننده است. ما از دید کودک این صحنه را می بینیم. و از طرفی پلان ها، تنها POV کودک نیست و ما پلان های کارگردانی شده کارگردان را نیز می بینیم. و این بهترین شاهد برای آن صحنه جنایت است.

وی در ادامه بیان داشت: در فصل دوم فیلم با نماهای نسبتا بلندتر، پلان های خارجی و چشم اندازهای طبیعی به همراه شخصیت های تازه ای که ما را با افراد باستانی تر آشنا می کند، آغاز می شود. گویی ما را به زمانه ای دیگر پرتاب می کند. الگوی سفر قهرمان، تغییر از یک نقطه به نقطه دیگر در یک مسیر افقی تنها نیست. این سفری در عمق، عمودی و تعالی است.

قطبی زاده درخصوص تحول در این فیلم ادامه داد: تحول گاهی در آئینه رفتار خود را نشان می دهد، و گاهی شکل شرقی دارد. تحول در فیلم «شاهد» در دورن است. و درست از جایی که قهرمان تصمیم می گیرد، لباس فرهنگ مقابل را بپوشد، شروع یک تحول است. منتها تحولی که منتهاش و نتیجه آن قرار نیست منفعت باشد. پایان تلخ فیلم پیامد شعور دو طرف است. شعور آنکه عشق زمانی می تواند جاودانه باشد که منتها به وصال نباشد. واقعیت آن است که دو طرف با علم به اینکه این وصل اساسا غیرممکن است، دوستدار یکدیگر شدند. و این آن چیزی است که من معتقدم این تحول را شرقی تر می کند.

این منتقد نهایتا گفت: هر فیلمی به شرط حضور یک کارگردان آگاه، میراث بر فیلم های پیش از خود است و قطعا «پیتر ویر» از پایان «کازابلانکا» متاثر بوده است. نتیجه ای که من از فیلم «شاهد» می گیرم این است که این فیلم در کنار شناخت های مطالعاتی، معرف فیلمسازی است که سینماهای پیش از خود را به خوبی شناخته است. او در دهه ۸۰ از همه ژانرهای پیش از خود بهره گرفته است.

برنامه تلویزیونی «سینما۱» پنجشنبه شب ها ساعت ۲۲:۱۵ از شبکه یک سیما پخش خواهد شد. در دوره جدید این برنامه، فیلم به انتخاب میهمان برنامه به نمایش درمی آید و سپس بررسی و تحلیل آن با حضور میهمان و مجری «سینما۱» انجام خواهد شد.

تهیه کننده، سردبیر و مجری «سینما۱» غلامعباس فاضلی، منتقد و نویسنده سینمایی است. این برنامه در «تامین برنامه» شیکه یک سیما تولید شده است.

علاقمندان «سینما۱» می توانند اخبار مربوط به این برنامه را از کانال t.me/cinema1tv1 دنبال کنند.