سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۱۳ مرداد ۱۳۹۱ در ۸:۰۶ ب.ظ چاپ مطلب
یادداشت/

ارجاع سینما به اخلاق و نهاد خانواده

ارجاع سینما به اخلاق و نهاد خانواده

سینما به عنوان رسانه ای پرمخاطب می تواند تماشاگر را به اهمیت اخلاق و نهاد خانواده متوجه کند.

سینما به عنوان رسانه ای پرمخاطب می تواند تماشاگر را به اهمیت اخلاق و نهاد خانواده متوجه کند.

سوره سینما: اگر رسالت اصلی و ذات هنر را رساندن انسان به کمال بدانیم، باید مطمئن بگوییم سینما به عنوان یک هنر ارزشمند و فرهنگ ساز در رفتارهای اجتماعی تأثیر گریزناپذیری دارد. سینما می تواند برای جامعه و افراد آن معیار و شاخصه اخلاقی تعریف کند و بر کنش‌ها و واکنش‌های هر کدام از افراد جامعه تأثیر عمیقی بگذارد.

با این تعبیر می‌توان سینما را به تابلوهای علائم راهنمایی رانندگی نیز تشبیح کرد. به این صورت که ما هر چقدر هم راننده ماهری باشیم به علائم رانندگی، تابلوها و خط کشی خیابان‌ها برای یک رانندگی سالم نیازمندیم. سینما می تواند مانند یک تابلو که نشان دهنده خیابان یک طرفه، خطر سقوط، پیچ تند یا ورود ممنوع و غیره است، برای افراد جامعه و خانواده ها حکم هشدار دهنده داشته باشد. تا قبل از اینکه فردی وارد بن بست یا ورودممنوع بشود سینما هوشمندانه عاقبت ناهنجاری ها و رفتارهای غیراخلاقی را گوش زد کند.

هنرمندان و به خصوص فیلمسازان باید جلوتر از جامعه خود حرکت کنند و یا به تعریف دیگر چراغ راه جامعه باشند. در این راستا هنرمندان و فیلمسازان با دغدغه که دلسوزانه، متعهد و با نگاه درمانگری اثری را تولیدکنند بی شک ترویج دهنده اخلاقیات در جامعه و در نهایت فراهم کننده آرامش برای تک تک افراد یک ملت به عنوان یک خانواده بزرگ خواهد بود.

از آنجا که جامعه روز به روز تغییر می کند و آداب و رسوم و فرهنگ مردم تجدد می‌یابد، هنر می تواند این تغییرات را با سنت ها و فرهنگ های اصیل جامعه ایرانی تطابق دهد ، و همواره افراد جامعه را برای زندگی بهتر به مسائلی که بن مایه اخلاقیات جامعه اصیل ایرانی است ارجاع دهد.

فیلمساز متعهد به جامعه با نگاه اصلاح گر بر ضد ناهنجاری ها، اثرش را تولید می کند و همواره سعی بر آن دارد رفتارهای غلطی که تبدیل به عرف شده اند را شناسایی کند و به تفسیر و تحلیل آنها پردازد و افراد جامعه را با آن معضل به چالش بکشد.

فیلمساز می تواند در کوچکترین میزانس ها حرمت های اصیل خانواده ایرانی را رعایت کند تا در ایجاد رابطه خوب والدین با فرزندان الگوسازی کند. به تصویر کشیدن معضلات غیراخلاقی که منجر به از هم پاشیدگی کانون خانواده می شود و به چالش کشیدن آنها با نگاه هوشمندانه یکی از وظایف سینمای متعهد است.

نحوه بیان مسئله و مشخص کردن پیامدهای امر منفی و غیراخلاقی بسیار مهم است. فیلمساز در برابر ناهنجاری نباید منفعل باشد و یا از ناهنجاری ها در اثرش دفاع کند. بلکه با مشاوره کارشناسانِ موضوعی که مطرح می‌کند، باید بتواند افراد جامعه را به واسطه سینما از عاقبتِ فضیلت و رذیلت اخلاقی آگاه کند.در این صورت سینما رسالتش را درست انجام داده است.

در قرآن کریم از موضوع خیانت صحبت شده است. خداونددر این کتاب آسمانی داستان یوسف پیامبر و زلیخا را مطرح می کند. اما وجدان بیدار یوسف (ع) را در برابر امر خیانت و هوسرانی قرار می دهد. از این جدال وجدان و وسوسه شیطانی یوسف سربلند بیرون می آید و پیامدهای مثبت دوری از امر حرام را خداوند در این داستان مشخص می کند. پس با نگاه سالم می توان ناهنجاری‌ها هم در سینما نمود پیدا کنند. اما در صورتی که مخاطب را از امر منفی متنفر کند تا اگر در او و جامعه رفتار ناشایستی وجود دارد خود را اصلاح کنند.

روند مدیریت سینما در تولید آثار کارآمد تاثیر زیادی دارد. حمایت از نگرشهای مختلف می‌تواند، باعث شود از زوایای گوناگون و به انحاء مسائل اجتماعی در سینما نمود پیدا کند.

نهادهایی که متولی سینما هستند مطمئنا هر کدام آثاری را،مطابق با مامویت و وظیفه ای که دارند تولید و حمایت می‌کنند.از این رو به طور مثال حوزه هنری که رسالتش پاسداری از ارزشهای انقلاب و ترویج اخلاقیات به وسیله هنردر جامعه است نمی‌توان انتظار داشت جز این عمل کند. همانطور که موسسه ناجی هنر نیروی انتظامی، نمی‌تواند آثاری را تولید کند که پلیس را ناتوان یا ناکارآمد به تصویر بکشد. اگر بودجه تولید آثارسینمایی برای این نهادها تعریف می‌شود باید از اهداف کلی خود به واسطه هنرسینما دفاع ‌کنند.

روند کلی مدیریت سینما و آثار تولیدی بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد متولی اصلی سینما است که می‌تواند با نگاه عادلانه و به دور ازاعمال سلیقه ،فیلمسازانی که نگرش‌های مختلف نسبت به مسائل اجتماعی دارند را مورد حمایت قراردهد و آثار تولید شده هرکدام بتوانند خوراکی برای سلیقه های گوناگون در جامعه باشند.

محمد کارت