بازیگر مجموعه «پدرسالار» با اشاره به اهمیت نقش پدر در یک خانواده، تاکید کرد خانواده اصیل ایرانی را نمی‌توان بدون حضور پررنگ پدر تصور کرد.

پایگاه خبری – تحلیلی سوره سینما،استاد محمدعلی کشاورز پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون را همه با شمایل پدر سالار در ذهن ثبت کرده‌ایم، کشاورز تنها به خاطر نقش‌آفرینی‌های ماندگارش در سینما و تلویزیون مورد احترام نیست، او از نسلی است که ادب و سلوکی خاص دارند، هنوز و در روزهایی که این بازیگر محبوب با بیماری دست و پنجه نرم می‌کند، این احترام و فروتنی است که باعث می‌شود دل به گفتگو بدهد و با ما درباره تجربه‌هایش صحبت کند. در روز پدر، صحبت‌های این بازیگر را با سوره سینما درباره مجموعه «پدرسالار» و ویژگی‌های جامعه امروز بخوانید.

پایگاه خبری- تحلیلی سوره سینما، بیش از یک دهه از ساخت «پدر سالار» می‌گذرد، اما هنوز مردم شما و این مجموعه را به خاطر دارند، چرا مجموعه «پدرسالار» ماندگار شد و مخاطبان زیادی را جذب کرد؟

محمدعلی کشاورز: مسئله مهم و تأثیرگذار در این مجموعه محکم بودن سناریو بود، زمانی که آقای اکبر خواجویی این نقش را به من پیشنهاد داد، صحبت زیادی با هم کردیم و من پیشنهادهایی به نویسنده دادم که او با اینکه اولین تجربه نویسندگی‌اش بود، حرف‌هایی که در جهت بهبود کار بود را سریع روی سناریو اعمال می‌کرد. بعد از سناریوی قوی، امتیاز دیگر مجموعه «پدرسالار» تلاش و همدلی تمام اعضای گروه و توانمند بودن تهیه کننده بود که باعث شد سریالی تأثیرگذار به تصویر کشیده شود.

به لحاظ مضمونی این مجموعه چقدر برای خانواده ها اهمیت دارد؟ به هر حال «پدرسالا» تصویری از نقاط ضعف و قوت فرهنگ ایرانی و روابط نزدیک خانوادگی است.
ـ پدر داشتن در تمام زندگی بسیار تأثیرگذار است هم در خانواده و هم در جامعه. پدری که دانا باشد می‌تواند نقش تعیین کننده در شکل گیری شخصیت افراد داشته باشد.

در زندگی خانواده اصیل ایرانی یک پدر کامل که دارای خصوصیات والای انسانی است می‌تواند در ریشه‌های بنیادین یک جامعه اثر بگذارد. وقتی یک خانواده اصیل و آشنا با فرهنگ کهن این سرزمین فرزندی را پرورش دهد دارد یک عنصر از یک جامعه را پرورش می‌دهد که هر چقدر این تربیت درست‌تر باشد جامعه سالم‌تر است.

پدر باید با تحمل تمام سختی‌ها درصدد حراست و حمایت اعضای خانواده برآید. در سریال «پدرسالار» نجابت اعضای خانواده و پایبند بودن آنها به فرهنگ و سنت خانواده اصیل ایرانی توانست فرهنگ سازی کند و آدابی که جامعه فراموش کرده را به آنها گوشزد و یادآوری کند.

گذشت، احترام به بزرگتر، ارزش و احترام بین اعضای خانواده نجابت در رفتار افراد لازمه همبستگی یک خانواده است که شاید امروزه تا حد زیادی رعایت نمی‌شود، وظیفه سینما و تلویزیون است که به مردم این آداب را یادآوری کند و به نسل جوان آموزش دهد.

چقدر فیلمسازان و تهیه کنندگان در رواج این آداب و ساخت آثار تأثیرگذار بین اعضای خانواده تعیین کننده هستند؟
ـ متأسفانه اغلب تهیه‌کنندگان ما بی‌دغدغه و بی‌شناخت نسبت به ساخت آثار برمی‌آیند. در صورتی که مسئولان و فیلمسازان وقتی اثری را می‌سازند که قرار است در دل خانواده‌ها رسوب کند باید بسیار هوشمندانه رفتار کنند چرا که می‌توانند بنیادهای فرهنگ یک جامعه و خانواده را متزلزل یا مستحکم کنند. اغلب تهیه‌کننده‌ها حتی اجازه انتخاب بازیگر را به کارگردان نمی‌دهند. یک تهیه‌کننده با کارگردان که براساس مقتضیات زمان تهیه‌کننده شده می‌تواند در کوچک ترین آداب اجتماعی اثر منفی بگذارد. سواد اجتماعی لازمه یک هنرمند، فیلمساز و یک مسئول است.

یعنی فیلمسازان در کوچکترین رفتار اجتماعی می‌توانند تأثیرگذار باشند؟
ـ بله. به طور مثال در مجموعه «پدرسالار» اگر شخصیت اسدالله خان که پدر خانواده بود بیش از اندازه دیکتاتور و عصبانی و پرخاشگر بود بی شک بر روی پدرهای خانواده‌های ایرانی تأثیر منفی می گذاشت. در کوچکترین میزانسن ها هم می‌شود تأثیر مثبت یا منفی گذاشت. در سینما و تلویزیون امروز اغلب موضوعات به هیچ عنوان دغدغه‌مند و مسئله‌دار نیستند و بیشتر به شکل و قیافه هنرپیشه توجه می‌شود تا تأثیر فرهنگی آن فیلم یا مجموعه.

مجموعه «پدرسالار» آنچنان در دل مردم رسوب کرده است که همچنان رفتارها و مضمون کار بر سر زبان است. در صورتی که نه بازیگر خوش قیافه داشت نه صحنه‌های اکشن، نه موقعیت‌های سخیف به نام کمدی مرسوم این روزهای تلویزیون، مردم متوجه می‌شوند و خوب را از بد تشخیص می‌دهند، البته مانند «پدرسالار» آثار زیادی ساخته شده، اما آثار و بی‌توجه به به روابط خانوادگی هم کم نیست.

فرهنگ اصیل خانواده ایرانی و روابط اعضای جامعه چقدر تغییر کرده است؟
ـ ما در این مرز و بوم تاریخی هزاران ساله داریم که اگر مطالعه داشته باشیم متوجه می‌شویم که در زمان قدیم چقدر نقش پدر و مادر در خانواده مهم بوده است. خارج از خانه آدم‌های معتبر محل یا پهلوان محل که مورد اعتماد همه بودند با ریش سفیدی در امور دخالت می‌کردند و تعیین کننده بودند، کشت و کشتار کمتر بود احترام بین مردم بیشتر بود، اعتیاد نبود، طلاق نبود و اصلاً این مسائل یک موضوع بد و ناشایست شناخته شده بود. اما متأسفانه هم اکنون به علت کمبود بزرگتر و گرم نبودن روابط خانواده و بی‌احترامی‌ها، اعتیاد، طلاق و… رایج شده است.

به نظر شما چه آثاری در دل و ذهن مردم ماندگار می شوند؟
ـ آثاری که با شناخت و تحقیق و پژوهش باشند آثاری که هم عصر مردمان خود باشد و از مشکلات و معضلات جامعه با نگاه اصلاح و ترمیم حرف بزند، نه از نگاه تخریب و دامن زدن به آن مشکل و معضل اجتماعی.

یک بازیگر و هنرمند چگونه میان مردم محبوب می‌شود؟
ـ یادم می‌آید استادی داشتیم سر کلاس زیست شناسی یک بار با تأکید بسیار به من گفت اگر می‌خواهی ماندگار باشی اول انسان باش بعد هنرمند باش. واقعاً وقتی یک هنرمند صادق باشد، پرتلاش و پرمطالعه باشد و نجابت را اساس کارش قرار دهد بی‌شک مردم او را مانند اعضای خانواده خود دوست خواهند داشت. هنرمندان با فرهنگ که به دور از مفاسد اخلاقی زیسته‌اند و عمری تلاش کرده‌اند در دل و یاد مردم ماندگارند.

من بزرگترین جایزه‌ای که گرفتم این بود که روزی در خیابان عباس آباد راه می رفتم دست فروشی که انگور می‌فروخت از آن طرف خیابان به طرف من آمد و بعد از ابراز احساسات خوشه انگوری به من داد و گفت به خاطر بازی خوب شما این خوشه انگور از طرف من و خانواده‌ام به شما. این بزرگترین جایزه زندگی من بود که بسیاری مسائل فلسفی و عرفانی را از آن یاد گرفتم. هنرپیشه و هنرمند باید بداند تمام ملت سرزمینش خانواده او هستند و همواره برای فهم درست آنها از زندگی تلاش کند.

در روز پدر، اگر بخواهید به جوانترها جمله‌ای بگویید چه می‌گویید؟

همه مردم خوب و بزرگوار سرزمینم ایران را دوست دارم و دست این مردم را می‌بوسم و آرزو دارم سلامت باشند. نصیحتی که دوست دارم به جوانان بکنم این است که سراغ اعتیاد نروند و در احترام به اعضای خانواده و حفظ آن کوشا باشند. اگر بخواهند راهکار زندگی را بیاموزند به فرهنگ اصیل و آداب و رسوم این مملکت رجوع کنند تا با صفا و صمیمیت زندگی خود را را ادامه دهند.

گفتگو: محمد کارت