سوره سینما: فیلمهای تلویزیونی یک نیاز برای جامعه ماست اما آنچه که این فیلم ها نیاز دارند همچنان مساله سوژه، اندیشه و تحقیق است. امروزه بسیاری از تله فیلم ها به فیلم های گزارش گونه نهاد های و سازمان های دولتی تبدیل شده اند و هریک برای نشان دادن فعالیت خود با فیلم نامه ای تبلیغی و هزینه ای در حدود یک دهم فیلم های سینمایی ، فیلمی یک بار مصرف را تولید و روانه بازار می کنند اما بازهم آیا تلویزیون رقیب سینما می شود؟

بنابر گزارش پایگاه تحلیلی ـ خبری «سوره سینما»، سینمای ایران در پی سالها فعالیت حالا جدا از تلاش هایش باید به فکر رقابت با صداوسیما هم باشد ، رقیبی قدرتمند و با پشتوانه بسیار که می تواند مخاطبان بسیاری را از سینما به حوزه خود بکشاند . فیلم های تلویزیونی با روند رو به رشد خود کم کم به رقیبی برای فیلم های سینمایی تبدیل شده اند اما آیا واقعا تلویزیون رقیب سینماست؟

فیلم های تلویزیونی اولین بار با فیلم های کوتاه و میان مدت کار خود را در ایران آغاز کردند اما با روند رو به رشد تولید اینگونه فیلم ها و همچنین به میدان آمدن بسیاری از نهادها در این عرصه ، هنوز هم سیاستگذاران فیلمسازی در ایران نتوانسته اند مکانی برای نمایش آثار کوتاه در نظر بگیرند؛ مکانی که مخاطب برای دیدن آنها به آنجا برود، بلیت تهیه کند و فیلم موردنظرش را ببیند. در گذشته فیلم های بسیاری پس از ساخت در گوشه ای آرشیو می شدند و فقط عده معدودی آنها را می دیدند؛ ولی امروزه تلویزیون با نمایش آثار کوتاه کمک شایانی به فیلمسازان تجربی و غیر حرفه ای کرده است.

این رسانه علاوه بر حمایت از آثار کوتاه و تجربی، حمایت های بسیاری نیز از سینمای حرفه ای و فیلم بلند داشته است. مدتی است که تلویزیون با تهیه فیلم های سینمایی ـ تلویزیونی (تله فیلم) توانسته در مدیوم تلویزیون مخاطب شناسی بکند. تلویزیون در گذشته با خرید آثار سینمایی، صرفاً آثاری را به نمایش می گذاشت که مخاطب در گذشته آن را در سینماها و روی پرده عریض دیده بود. از طرفی دیگر، فیلم های سینمایی با توجه به سیاست های جذب مخاطب، گیشه، سیاست های سینمایی کشور تهیه شده بودند که شاید برای پخش از تلویزیون مناسب نبودند. بنابراین تلویزیون با تهیه و ساخت آثاری که اختصاصاً برای این رسانه تهیه شده است، توانست زاویه دید جدیدی را مقابل چشمان مخاطبان خود باز کند.

همه چیز اما به همین ویژگی ها ختم نمی شود تلویزیون اگرچه مجال جدیدی برای پخش آثار کوتاه و حتی بلند در قالب تله فیلم مهیا کرده است ولی با گذشت زمان تله فیلم ها کم کم نه تنها رقیب سینما شدند بلکه بسیاری از آنها جایگزین ذائقه عامه در فیلم دیدن شدند .

هرچند که برخی کارشناسان این حوزه معتقدند که تله فیلم، فیلم کوچک شده یا ارزان شده سینمایی نیست و تله فیلم برای مدیوم تلویزیون است و این هم در ساخت هم در ساختار، هم مضمون و هم قالب تفاوت جدی با فیلم سینمایی دارد اما یک تهیه کننده سینما و تلویزیون معتقد است مشکل این فیلمها یک بار مصرف بودن است، بیشتر این آثار در شتاب و باکیفیت پائین برای یک بار پخش شدن تولید می‌شوند. تولید انبوه این آثار باعث شکل گرفتن رقابتی نامناسب در این عرصه شده است.

محمد خزاعی تصریح می کند : مخاطب و جایگاه تله فیلم‌ها با فیلمهای سینمایی تفاوت دارد. فیلمهای ۹۰ دقیقه‌ای با وجود تجربه‌های مثبتی که در این عرصه شده است با فیلمهای سینمایی برابری نمی‌کند، فیلمهای سینمایی بارها از شبکه‌های تلویزیون پخش می‌شوند اما فیلمهای تلویزیونی معمولا بیش از یکبار دیده نمی‌شوند.

در مقابل این نظر منتقدان ، رییس رسانه ملی نظر دیگری دارد و معتقد است نوآوری رسانه در عرصه فیلم های تلویزیونی با استقبال خوب مخاطبان مواجه شده است.

عزت اله ضرغامی در اختتامیه جشنواره فیلم های تلویزیونی با یادآوری برخی ویژگی های تله فیلم های تلویزیونی تصریح کرد که در این مرحله افزایش کیفیت، استفاده از قصه های بومی و سنتی، مهندسی هنرمندانه پیام، تقویت نگارش فیلمنامه، استفاده از جلوه های ویژه رایانه ای؛ کشف استعداد های جدید و استفاده بهینه از قابلیت های صنعت دیجیتال در اولویت کار حمایت رسانه ملی از فیلم های تلویزیونی  است.

بهرروی فیلم های تلویزیونی با محدود شدن در  موضوعاتی پیرامون عشق و پول فاصله زیادی با سوژه های اصلی جامعه گرفته اند به طوریکه در بیانیه پایانی جشنواره فیلم های تلویزیونی هم بر این نکته تاکید داشته و با توصیه به سازندگان این گونه فیلم ها ابراز امیدواری می کند که تله فیلم های ما در آینده به ژانر ملودرام و رئالیسم اجتماعی محدود نشده و از پناه بردن به عشق و پول هر چه بیشتر فاصله بگیرد و از محدود کردن محیط و فضای تله فیلم ها به تهران نیز.

فیلمهای تلویزیونی یک نیاز برای جامعه ماست اما آنچه که این فیلم ها نیاز دارند همچنان مساله سوژه، اندیشه و تحقیق است. امروزه بسیاری از تله فیلم ها به فیلم های گزارش گونه نهاد های و سازمان های دولتی تبدیل شده اند و هریک برای نشان دادن فعالیت خود با فیلم نامه ای تبلیغی و هزینه ای در حدو.د یک دهم فیلم های سینمایی ، فیلمی یک بار مصرف را تولید و روانه بازار می کنند .

بهرروی فیلم تلویزیونی خوب است اما وقتی که جایگاه خود را بشناسد و نخواهد که پایش را در کفش سینما کند .

شاهرخ صالحی کرهرودی