سوره سینما: از همان اوایل ساخت فیلم شنیده‌ها حاکی از این بود که «ملک سلیمان» قرار است فارغ از موضوع محتوایی و ارزشی آن در پرداختن به زندگی انبیاء، از لحاظ تکنیک و بهره گیری از جذابیت های بصری در تولید فیلم، نسخه ایرانی «ارباب حلقه‌ها» باشد و اینکه گفته می‌شد این فیلم قسمت اول از یک سه گانه پرخرج در مدیوم سینمای ماست مسئله را جدی‌تر می‌کرد

به ظاهر به همین منظور هم آنچنان که در خبرها آمده بود تیم ساخت فیلم به سراغ طراحان و سازندگان جلوه‌های ویژه فیلم مطرح و موفق «ببر خیزان اژدهای پنهان» رفتند و قرار بود محصول نهایی، اثری ماندگار و نقطه عطفی در حرکت رو به جلوی سینمای ایران باشد. اما نسخه نهایی به رغم همه ویژگی‌های فنی‌اش، فاقد جذابیتی است که چنین اثری لازم دارد. مشکل فیلم در موتور محرکه آن است و سازندگان فیلم بجای دقت در طراحی جزئیات داستان و شخصیتها و روابط، با فیلم به شیوه‌ای رفتار کرده‌اند که در اکشن‌های سالها پیش می‌دیدیم. یعنی مخفی کردن ضعفهای داستان زیر انبوه تصاویری که البته این بار انصافا در برخی فصول (مثل درگیری‌های کنار ساحل) بسیار زیبا و فراتر از استاندارد فیلمهای فعلی کشورمان از آب درآمده‌اند.

فیلم اگر چه زندگی یک پیامبر را محور قرار می‌دهد، اما تکیه بیش از حد بر صحنه‌های درگیری آن را صرفا به مجموعه لشگر کشی‌هایی از این سوی عالم به آن سوی آن تبدیل می‌کند که جزئیات متن و زیر متنی پرداخت شده‌ای ندارند و نتیجه نهایی، محصولی در حد فیلمهای ژان کلود ون دم یا جمشید هاشم پوری‌های ده پانزده سال پیش است، که البته این جا کار هفت تیر و مشت و لگد را شمشیر و نیزه و سپر انجام می‌دهند.

آنچه از حضرت سلیمان (امین زندگانی) می‌بینیم در حد همان تیپ قابل انتظار انسان پاکیزه و دائم خندان و مهربانی که مدام به خلوت خود با خدا می‌رود باقی می‌ماند که همان کلیشه‌ای است که در اینگونه فیلمها از پیامبران نشان داده می‌شود. همسر او (با بازی فراکلیشه‌ای الهام حمیدی) نیز همان ارائه‌ای را دارد که در سایر فیلمها و سریالهای مذهبی‌ای از این دست داشته و هر دو هیچ تلاشی در پرداخت جزئیات جدید و ماندگاری برای این شخصیتها نکرده‌اند. دشمنانشان نیز به همین منوال انسانهایی هستند تحت تسلط شیطان که لباسهای کثیفی به تن دارند و بعد از شکست در برابر پیامبر خدا متنبه می‌شوند.

بد نیست کمی به این نکته دقت کنیم که آنچه سازندگان فیلمی مثل «ارباب حلقه‌ها» در بدو امر به عنوان ستون فیلم خود انتخاب کرده‌اند، رمان محکم و ماندگار تالکین است و بهتر بود تیم کارگردانی و فیلمنامه نویسی فیلم ابتدا نقاط ضعف متن را برطرف می‌کردند و سپس به سراغ ساخت فیلم می‌رفتند تا حاصل اثر ماندگاری می‌شد.

داوود زادمهر