سوره سینما: «سوره سینما» با تکیه بر فرهنگ خودی و نیز سینمای این مرز و بوم و تلاش برای بهبود نگرشها و تفکرات ملی و دینی به مقابله با جریانها و به ویِژه سینمای ضدایرانی و ضداسلامی برخواسته است که میتوان گفت بهترین عملکرد برای مقابله با تهاجمها و حملات و به اصطلاح مقابله با جنگ نرم است
نوشتن برای سالروز تولد یک رسانه کار دشواریست. این دشواری دلایل فراوانی دارد که در اینجا میخواهیم به برخی از آنها بپردازیم ونیز تلاش میشود در این جشن تولد نگاهی انتقادی را دخیل کنیم. این روزها مصادف با سالروز تاسیس سایت سوره سینما وابسته به مؤسسه توسعه سینمایی سوره حوزه هنری است. قبل از آنکه به چگونگی عملکرد این سایت نظر داشته باشیم در مورد دشواریهایی که از آن سخن گفتیم می پردازیم.
زمانی که از رسانه سخن میگوییم ناخودآگاه بحث رسالت پیش کشیده میشود و اینکه این رسانه در برابر مخاطبانش که تعداد آنها مشخص نیست چه رسالتی برعهده دارد؟ و نیز در مقابل پیامی که منتقل میکند! در عصر مدرن و نیز پسا مدرن رسانه این توان را دارد که بر فرهنگ هر جامعهای تاثیر بگذارد. در جهان امروز برای رخنه در اندیشه ها و تفکرات هر جامعه و تغییر دادن آنها نیازی به جنگ و خونریزی نیست. در گذشته برای اینکه بتوان شخص و یا در مقیاس وسیع تر نظامی را تسخیر کرد ضروری بود که کشور و یا شخص استعمارگر از نیرو و توان فیزیکی و سلاحهای گرم استفاده کند ولی اکنون نه تنها چنین عملی ضروری نیست بلکه جایز هم نیست چرا که قدرت رسانهها جایگزین هرگونه جنگ و خونریزی است. تغییر در فرم لباس و پوشش مردم و تغییر در آرمانها و اندیشههایشان گویای این مطلب است این در اثر حضور فرهنگ بیگانه در کشور و قدرت رسانههای بیگانه است. جنگ نرمی که امروزه از آن نام برده میشود حقیقتی است که نمی توان آن را نادیده گرفت و این جنگ به واسطه یکی از قدرتهای رسانه ها و البته قدرتی تخریبگر است.
رسانهها در عین حال که میتوانند بزرگترین نقش را در بالابردن سطح آگاهی مردم داشته باشند و واقعیتها و حقیقتها را برای آنها مشخص کنند از طرفی میتوانند حقیقت ها را وارونه کنند و به شکل دلخواه خودشان در ذهن مردم جای دهند. این توانایی رسانه است که حتی شخصیت افراد و به خصوص سیاستمداران را نیز به شکلی کاملا دروغین و متفاوت در مقابل دیدگان مردم به نمایش بگذارند. سینما جزء غالب ترین و موثرترین رسانه ها به شمار میآید، علاوه بر سینما رسانههای دیگری که به نوعی با سینما در ارتباط هستند از جمله مجلهها، روزنامهها و سایتهای سینمایی و … می توانند روند زندگی مردم هر جامعهای را مطابق میل خودشان تغییر بدهند. حال مبحث اصلی ما چیست؟ نیاز به این نیست که مثالهای متعددی زده شود تا بفهمیم که ایران امروز مورد تهاجم جوامع بیگانه و به ویِژه غربی است. نگاهی به تحریمهای اقتصادی و نیز فشارهایی که از طریق رسانههای خبری و یا سریالهای تلویزیونی بر فرهنگ، اندیشه و تفکر و به خصوص اعتقادات ملی و دینی مردم وارد می شود همچون بمبهایی است که در گذشته بر مردم بیگناه فرود میآمد. اکنون دو نکته باید مورد تحلیل قرار بگیرد اول اینکه شیوه مقابله با اینگونه تهاجمات چگونه است و دوم آیا تاکنون مقابله درستی صورت گرفته شده است؟
به نظر نگارنده زمان آن نیست که در برابر این شیوه تهاجمات مقاومت کرد بلکه فصل مبارزه است، مبارزهای به همین شیوه، مبارزه ای که رسانه بهترین سلاح آن است. بایستی فرهنگ و نگرشهای ملی هرچه بیشتر نمود داشته باشند، اینکه مردم از اعتقادات خود آگاهند و خودشان میتوانند خوب را از بد تشخیص بدهند و میتوانند از فرهنگ خود دفاع کنند دلیل خوبی برای سکوت رسانهها نیست بلکه رسانهها بایستی در این عصر پرکارتر و موثرتر از همیشه در ترویج نگرههای اسلانی و ایرانی و هر تفکری که در این راستا باشد، ظاهر شوند. نکتهای که در واقع پاسخی برای سوال دوم است مبحث سینمای دینی است که یکی از راهکارها برای مبارزه با این جنگ به اصطلاح نرم است. سینمای دینی امروزه اینگونه معنی پیداکرده است که فقط فیلمهایی که به مباحث دینی اسلامی و ماورایی می پردازند در این مقوله میگنجند در حالی که بایستی از تمام رسانهها و هنرها کمک گرفته شود و این مباحث به فرمها و شکلهای مختلف در جامعه حاضر باشند. تضعیف این رسانه ها با تخریب آن ها توسط رسانه های خودی تاثیر آنچنانی ندارد بلکه قدرت بخشیدن به رسانههای خودی در ترویج فرهنگ ملی و ایرانی است که میتواند به تضعیف آنها کمک کند. برای روبه روشدن با این نوع حملات بایستی آنقدر توانا ظاهر شد که فرهنگ ما در فرهنگهای بیگانه موثر باشد.
جریان فرهنگ سازی زمانی میتواند قدرتمند باشد که با شناخت صحیح نیازهای فرهنگ خودی اقدام به ترویج فرهنگ غنی و ناب ملی و دینی نموده به گونهای که تمامی مردم به مقابله با این حملات به پاخیزند. حملاتی که با ترویج نگرهها و تفکرات غربی به خصوص تفکراتی که در راستای دینگریزی و مباحث ضداخلاقی به بهانه همراه شدن با جهان لطمه شدیدی بر پیکره نظام وارد میکند. بنابراین رسانه ها و به خصوص فیلمهایی که در این مسیر گام برمیدارند از خود تهاجمات بیگانه مخرب تر هستند. در سایه آسان شدن ارتباطات با جوامع دیگر و بهخصوص جوامعی که مستقیم و غیر مستقیم فرهنگ ما را نشانه گرفتهاند و از هر ترفندی بهره میگیرند تا هر لحظه زیربنای ساختاری نظام را متزلزل سازند به سادگی امکان استحاله هر اندیشه و تفکری وجود دارد. بیگمان آنها از عناصری بهره می گیرند که جذبه و جذابیت فراوانی برای مردم و به خصوص جوانان دارد که این جذابیتها در رسانهای همچون سینما بسیار است. از همین روست که افراد جامعه نسبت به فرهنگ خویش و توانمندی خود دچار بدبینی میشوند.
از آنجا گفتیم سینما و رسانه های مرتبط با آن جایگاه ویِژهای دارند لازم است نگاهی ویِژه و هرچند کوتاه به عملکرد سایت خبری – تحلیلی سوره سینما به مناسبت سالروز تاسیس آن داشته باشیم. سوره سینما در میان دیگر سایتهای سینمایی جایگاه متفاوتی دارد چرا که چنین رسالتی را در راس امور خود قرار داده است. از طرفی با نگاهی موشکافانه مسائل روز سینما را در اختیار مخاطبانش قرار میدهد و علاوه بر خبررسانی آنها را مورد تحلیل قرار میدهد، برای اکثر فیلمهای اکرانشده از سینماها پرونده های فیلم تشکیل میشود و فیلمها و سازندگانش در بوته نقد قرار میگیرند. انتخاب این سایت در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر به عنوان برترین رسانه نشان از عملکرد این سایت دارد. از طرفی دیگر این رسانه تابه امروز در تلاش بوده است تا در قالب رسانهای همچون سینما در برابر این تهاجمات سکوت نکند. توجه ویِژه به سینمای دینی و ملی و نیز حمایت از فیلمسازانی که در این راستا گام برداشتهاند ولی مهجور ماندهاند نشان از درک درست «سوره سینما» از فشارهای فراوانی است که در عرصه اقتصاد،فرهنگ و هنر بر دولت و مردم ایران وارد میشود. «سوره سینما» با تکیه بر فرهنگ خودی و نیز سینمای این مرز و بوم و تلاش برای بهبود نگرشها و تفکرات ملی و دینی به مقابله با جریانها و به ویِژه سینمای ضدایرانی و ضداسلامی برخواسته است که میتوان گفت بهترین عملکرد برای مقابله با تهاجمها و حملات و به اصطلاح مقابله با جنگ نرم است.
استمرار، یکی از اصول اساسی برای تبدیل شدن یک برنامه یا فعالیت فرهنگی به جریان است. مخاطب اگر با یک برنامه درست و اصولی و نیز جهت دار روبهرو شود مطمئنا به سمت آن جذب میشود و زمانی که متوجه شود این فعالیت از استمرار برخوردار است تحت تاثیر آن قرار میگیرد و در نهایت متوجه میشویم که جامعه با تمام لایهها و ابعادش جذب چنین برنامه که به جریان بدل شده است قرار گرفته اند. تلاش بیوقفه سایت «سوره سینما» در جهت جریانسازی فرهنگی شایان تقدیر است و از طرف دیگر باید متذکر شویم که موثر واقع شدن آن در اجتماع نیاز ضروری به ادامه دادن این راه دارد. راهی که سختیهای آن کاملا مشخص است ولی انتخاب چنین آرمانی مسلم است که نیاز ضروری به تلاشهای شبانه روزی دارد. از دیگر تلاشهای «سوره سینما» نگاه جدی به سینما و سینماگران دفاع مقدس است که امروزه، سایتهای سینمایی کمتر به آن میپردازند شاید این توجه هم به دلیل حمایت دلسوزانه این سایت به ایران و تاریخ این مرز و بوم دارد.
زمانی که از سینما سخن میگوییم نمی توانیم از مسائل پیرامون آن چشم بپوشیم زمانی که از سینمای ایران حرف میزنیم بایستی آگاه باشیم که ایران چگونه کشوری است و مردم، فرهنگ و نظامش به درستی بشناسیم، از این روست که از رسانهها انتظار میرود در این آگاهی بخشی مردم را یاری دهند. در چنین عصری که هنر و مهمتر از آن رسانه به جزئی جداناپذیر از زندگی مردم بدل شده است، نمیتوان زمانی که از سینمای آمریکا سخن میگوییم شیوه نگاه آن به جنگ را از یاد ببریم چراکه آنها چگونه آگاهانه از رسانه هایشان در جهت ترویج عقاید خودشان میکوشند و میخواهند به کمک رسانهها چهرهای انسان دوستانه به نمایش بگذارند و خود را به عنوان نجاتدهنده بشریت و پیامآور خیر و نیکی در جهان تثبیت کنند. رسانه های ما چرا نباید حقیقت را بگویند؟ آنها حقیقت را وارونه میکنند و موفق هم میشوند ذهن مردم را به سوی خود جلب کنند در حالی که مملکت ما بر پایه قواعد و نگرههای اسلامی، بشردوستانه است و مدام در تلاش بوده است تا مردم خود و دیگر ممالک به وسیله هر نیرویی که در دست دارد به سمت حقیقت واقعی رهنمون کند چرا نباید از رسانههایش برای رسیدن به این مهم کمک بگیرد؟ سوره سینما در کنار پرداختن به مسائل صرفا سینمایی توانسته است جایگاه ویژهای در میان رسانهها در راستای این اهداف داشته باشد.
بیگمان عملکرد این پایگاه خبری – تحلیلی تابه امروز کاستی هایی هم داشته است، انتقاداتی هم به آن شده است، شاید برخی از ضعفها قابل چشمپوشی باشند و برخی خیر! اما مهم ادامه راه است راهی که میتوان گفت شاید به سختی و دشواری دفاع مقدس باشد. امروزه خاک به روان و اندیشه مردم بدل شده است پس کاملا مشخص است که دفاع از آن بسی دشوارتر است. پایگاه خبری- تحلیلی سوره سینما میتواند در حکم سلاحی در برابر سلاحهای متعدد جوامع بیگانه باشد و با تلاش مستمر دیگر رسانه های داخلی را برای گام نهادن در این مسیر ترغیب کند. سالروز تأسیس سوره سینما یادمانی است تا از یاد نبریم سینمای ایران زنده است.
ریبوار غلامعلی