سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۹ مرداد ۱۴۰۱ در ۲:۳۱ ب.ظ چاپ مطلب
جای خالی شیخ شهید روی پرده سینما؛

به مناسبت سالگرد شهادت شیخ فضل‌الله نوری

Sheikh-Fazlollah-Noori

در روزگاری که تعداد آثار تولید شده سینمایی و تلویزیونی از گنده لات‌های جنوب شهر سر به فلک می‌کشد به بهانه سالگرد شهادت شیخ فضل‌الله نوری نگاهی مختصر به زندگی دراماتیک این روحانی مبارز داشتیم تا یادآور ظرفیت‌های هنری آن شویم. باشد که روزی اثر در خور شأن او ساخته شود.

سوره سینما – «شهید شیخ فضل الله نوری را باید نخستین و مهم ترین شهید مبارزه با تهاجم فرهنگی و اعتقادیِ مفاهیم نظری مدرنیته به حساب آورد. شیخ شهید که خود از پیشگامان قیام عدالت طلبانه مردم ایران علیه فساد درباری بود، با مشاهده انحراف مفهوم «عدالت» به «کنستیتوسیون» (مشروطه غربی)، به ضرب و زور فریبکاری منورالفکران ملحد و دیگ پلوی سفارت انگلیس، علیه استقرار و عینیت یافتن تئوری های ضد دین غربی به پا خاست.

نهضت شیخ فضل الله برای برقراری «مشروطه مشروعه» در واقع صورتی از جنبشی علمی و دینی برای تولید و بومی سازی مفاهیم جدید دنیای مدرن بر اساس مذهب بود. شیخ فضل الله نوری تا زمانی که می پنداشت بتواند با حضورش مانع از تسلط افکار غرب گرایانه بر جنبش مشروطه شود، با آن همراهی کرد و ثمره این همراهی را می‌توان در تصویب اصل دوم متمم قانون‌اساسی مشروطه مشاهده کرد. اصلی که براساس آن، مصوبات مجلس، باید توسط پنج نفر از مراجع اعلم هر دوره، مورد بررسی قرار گیرند تا با مبانی اسلام منافاتی نداشته‌باشد.

مشکل از آنجا آغاز شد که شیخِ تیزبین انحراف مشروطه را در خشت خام می دید. او استقرار مشروطه و محدود شدن اختیارات سلطنت را برای برقراری عدالت و پیشرفت مملکت و به قول خودش «خیر عموم، ثروت و رفتن در راه ترقی، و پیدا کردن معدن، بستن سدهای عدیده و ترقیات دولت و ملت» می خواست و منورالفکران بی مایه و مقلد پیشرفت را در این می دیدند که از نوک پا تا فرق سر فرنگی شوند و در این میان دین و مذهب و فرهنگ بومی ایران را مانع خود می دیدند.

شیخ شهید حتی هنگامی که با اغماض و چشم پوشی دیگر علمای هم عصر خود در برابر تعارض بنیادین مفهوم مشروطه مورد نظر روشنفکران با مذهب روبرو شد و طعم تنهایی را چشید نیز دست از مبارزه با التقاط نکشید و در میان سکوت خواص و هجمه ناجوانمردانه و دروغین روشنفکران یکه و تنها علم مقاومت در برابر لشکر هتاک روشنفکران غربزده را بر افراشت.

فتنه مخالفان شیخ فضل الله نوری و شارلاتانیزم مطبوعاتی جریده های آن دوره و گفته های دروغی که در مخالفت با اصل مشروطه به او نسبت می دادند فضا را آن قدر غبارآلود کرد که بیانات او به درستی به مردم نمی رسید و آن جو پر از دروغ و افتراء زمینه را برای محاکمه و اعدام شیخ شهید در میان سکوت مردم فراهم آورد. این عالم مجاهد حتی در زیر شدیدترین تهمت ها و تهدیدها حاضر به پناهنده شدن به سفارت روس یا نصب پرچم این مملکت اجنبی بر سردر خانه خود نشد و پرچم بیگانگان را «بیرق کفر» نامید و با پیشنهاد فرار مخفیانه به عتبات همراهی نکرد و ۸ مرداد ۱۲۸۸ شمسی در اوج آزادگی و حریت دستگیر و روانه دادگاه شد.

سه روز بعد در ۱۱ مرداد ۱۲۸۸ در حالی که تنها سه سال پس از استقرار مشروطه با مجاهدت علمایی چون شیخ فضل الله گذشته بود، دادگاه فرمایشی مشروطه خواهان با حکم یک آخوند غربزده به نام شیخ ابراهیم زنجانى که از اعضاى لژ فراماسونری بیداری بود، شیخ شهید را در میدان توپخانه بر دارِ الحاد و ظلم روشنفکران ستم پیشه آویخت.

کینه روشنفکران از شیخ فضل الله نوری با به دار آویختن او پایان نیافت و پس از شادی و پایکوبی بر پای دار، پیکر مطهر او را به زیر کشیدند و به آن اهانت کردند و وی را مضروب ساختند… .

پیکر شیخ به طور مخفیانه در خانه اش دفن شد و چندی بعد خبر آن منتشر شد و به تدریج جمعی از مردم به اشتباه خود پی بردند و هر روز به پشت دیوار خانه شیخ شهید رفتند و فریاد «التوبه» سر دادند و کاه‌گِل دیوار خانه شیخ را به تبرک بردند.

اما دیگر دیر شده بود… .»

این فقط درنگی کوتاه بر زندگی پر افت و خیز مردی بود که در هر کشور دیگری می توانست سوژه فیلم ها و سریال های متعدد شود. مردی که پایه گذار استقلال کشور ما شد و نقشی پر رنگ در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران داشت. تلخ تر این که سال هاست جاهل ها و گنده لات های جنوب شهر فیلم ها و سریال های اختصاصی خودشان را دارند اما مردی که از نظر دراماتیک زندگی خاص و پر از پیرنگ، چالش و خیانت داشته هنوز سهمی مستقل از آثار هنری ما ندارد.


پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>